Şengül Şirin
|
Meşveret, MEŞVERET-İ AMME Olarak da Bilinir
MEŞVERET
Meşveret,MEŞVERET-İ AMME olarak da bilinir hükümdarın devletin üst yöneticilerinin,ulema ve komutanların topluca görüşlerini alması,onlara danışması İslamın yönetim kurallarından biridir ve hükümdarı bağlayıcı nitelik taşımaz![frmsinsi.com](images/smilies/frmsinsi.gif)
İslam halifelerinin ve Müslüman hükümdarların arada başvurdukları meşveret yöntemi,Osmanlılarda uzun zaman gelenekleşemedi Bunun yerine,Divan-ı Hümayun görüşmeleri,cephelerde de harp meclisi tartışmaları padişahların kararlarında etkili olmaktaydı III Selim (hd 1789-1807) köklü yeniliklere girişirken meşveret geleneğini de başlattı Olağanüstü durumlarda, bazen sadrazam seçme konusunda bu yönteme başvurdu Devlet adamlarını ,ilmiye temsilcilerini ve halk kesiminden sınırlı sayıda kişiyi Topkapı Sarayı'nda toplayarak kendi başkanlığında tartışmalarına izin verdi 1790'da meşveret yöntemiyle sadrazamlığa atama yapılması ilginçtir Bunun gibi,dış politikaların belirlenmesi ,savaş kararlarının alınması ve Nizam-ı Cedid uygulamaları içinde meşverete başvuruldu Bunun başlıca gerekçesi,Divan-ı Hümayun'un işlevini yitirmiş olmasıydı III Selim 1798'de çıkardığı bir fermanda meşveret yönteminin önemini belirtti Meşveret uygulaması sıklaşınca bu konuda kurallar da kondu Buna göre her toplantı da bir mazbata (tutanak) düzenlemeye başladı II Mahmud'un tahta çıktığı yıl (1808) ,devlet deneyimi olmayan Sadrazam Alemdar Mustafa Paşa sık sık meşveret toplantıları düzenledi Sened-i ittifak'ın imzaladığı ,Anadolu ve Rumeli ayan ve derebeylerinin ,devlet adamlarının ve ulemanın katıldığı Meşveret-i Amme bu tür toplantıların en genişi ve önemlisidir![frmsinsi.com](images/smilies/frmsinsi.gif) ![frmsinsi.com](images/smilies/frmsinsi.gif)
1826'da Yeniçeri Ocağı kaldırıldıktan sonra II Madmud'un ,şura-yı mahsus adını verdiği geniş kadrolu bir meşveret daha düzenledi sonraki padişahlar da olağanüstü durumlarda şura-yı saltanat adıyla meşveret toplantılarına yer verdiler Örneğin,1877-78 Osmanlı -Rus Savaşında Rus ordusunun Ayastefanos'a (Yeşilköy) kadar ilerlemesi karşısında ,II Aldülhamid Yıldız Sarayında Meclis-i Vükela üyelerini meclis başkanlarını ve temsilcilerini ulemayı ,komutanları çağırarak bir meşveret düzenledi Burada oluşan karara dayanarak da Meclis-i Mebusan-ı süresiz tatile sokarak meşruti yönetimine son verdi VI Mehmed'in ( Vahideddin) Yıldız Sarayında 26 Mayıs 1919'da ve 22 Temmuz 1920'de topladığı Şura-yı Saltanatlar da birer meşveret toplantısıdır Birinci toplantıda seçimle kurulmuş bir meclisin açılması önerisi kabul edildi İkinci Şurada Sevres Antlaşmasının imzalanması yönünde karar alındı![frmsinsi.com](images/smilies/frmsinsi.gif)
Kaynak;AnaBritannica cilt 22 frmsinsi net için derlenmiştir
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|