Suriye Hangi Kıtadadır - Suriye Tarihi

Suriye,
Suriye Arap Cumhuriyeti ortadoğu ülkelerinden Başkenti Şam'dır Yüzölçümü 185180 km2, nüfusu 17,585,540, dili Arapça, dini İslam olan ülke Güneybatı Asya’da, Ortadoğu’nun kalbi durumunda bir mevkiye sahiptir 32° 19’ - 37° 20’ kuzey enlemleriyle 35° 37’ - 42° 22’ doğu boylamları arasındadır Kuzey ve kuzeybatıdan Türkiye, doğudan Irak, güneyden Ürdün, batıdan İsrail, Lübnan ve Akdeniz ile çevrilidir

Mezopotamya'nın bereketli ovaları üzerinde kurulan tarih boyunca medeniyetin ve ticaretin bir merkezi olmuştur Suriye, Asuri-Süryani halkının kurduğu imparatorluk ve beyliklerinin yoğun bir yaşam alanı olmuştur
Mezopotamya, Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nden Basra Körfezine kadar uzanan Fırat Nehri ve Dicle Nehri arasında kalan bölgenin ilk çağdaki adıdır

Akdeniz'den Zagroslara kadar uzanan Asur imparatorluğu topraklarına Yunanlılar tarafından verilen bir isimdir
Akdeniz dünyanın en büyük iç denizidir Kuzeyinde Avrupa, güneyinde Afrika, doğusunda Asya'nın yer alır Çanakkale Boğazı ile Marmara Denizine buradan İstanbul Boğazı ile Karadeniz'e, Cebelitarık Boğazı ile Atlas Okyanusuna, Süveyş Kanalı ile Kızıldeniz'e, dolayısıyla Hind Okyanusuna bağlanır Yüzölçümü 2971000 kilometrekaredir Batıdan doğuya uzunluğu 3755 km, kuzeyden güneye genişliği 741 kilometredir Düzgün bir derinliğe sahip olup, ortalama derinliği 1400 metredir

1922'ye kadar Suriye adıyla herhangi bir devlet, imparatorluk veya beylik kurulmamıştır Suriye topluluklar arasında birleştirici coğrafik bir isim olarak kullanılmıştır Bu coğrafik ismi ilk kez Yunanlılar, daha sonra

Persler,
Persler İran’a hakim olan eski bir kavim Ari ırkına mensup, Hint-Avrupa kavmidir MÖ 2000 yılında, kuzeyden gelip, Orta İran’a yerleştiler Eski Ortadoğu’ya hakim Elamlılar ve Medlerin hakimiyetinde yaşadılar MÖ 6 yüzyıl ortalarında, Pers Prensi

Araplar,
Araplar, anadili Arapça olan topluluklara denir Akdeniz'in güneyinde Afrika'da Büyük Sahra ve Sudan'a, doğusunda Irak'a ve Arabistan Yarımadası'na kadar uzanan bir coğrafyada yaşarlar Arapça konuşulan ülkeler Arap ülkeleri olarak adlandırılır Bu ülkelerde, Arapça’nın dışında Kuzey Afrika'da Berberice , Irak'ta Kürtçe ve Türkmence, Güney Arabistan'da ise çeşitli yerel diller konuşulur

Osmanlılar ve Batılılar kullanmışlardır Suriye coğrafyası
Osmanlılar ile ilgili olarak aşağıdaki başlıkları kullanarak bilgi alabilirsiniz

1946 yılında bağımsızlığına kadar kesin olarak belirlenmemiştir

Asur İmparatorluğu döneminde Suriye coğrafyası geniş bir alanı kapsarken, Seleukidlerin son dönemlerinde sadece

Fırat nehrinin batı yakasındaki alanı kapsıyordu Yani Suriye tanımlaması bölgedeki yabancı yöneticilerin sınırlarının genişletme durumuna bağlıydı

Bu coğrafyada şimdiki Suriye devletinin kuruluşuna kadar Suriye'de güçlü bir merkezi devlet kurulamamıştır Eski tarihte Ebla,
Fırat Nehri Türkiye’nin en verimli ve su potansiyeli en yüksek ırmağıdır Siverek ilçesi, Dağbaşı Bucağı yakınındaki Maktalan civarında Şanlıurfa topraklarına giren Fırat nehri Adıyaman ve Gaziantep il sınırını belirledikten sonra Suriye topraklarına girer, Basra Körfezi’ne dökülür

Halep, Mari gibi güçlü site devletleri kurulduktan sonra
Halep Suriye'nin en büyük ikinci kentidir 1999 nüfusu 17 milyon olup, günümüzde 3 milyona yaklaştığı tahmin edilmektedir Halep Arapça'da ve diğer bazı Sami dillerinde taze süt demektir

Aramiler döneminde Şam'dan idare edilen beylikler birliği en güçlü siyasal yapılanmasıydı Mezopotamya,
Aramiler Sami bir halktır, MÖ 1 bin yılında Kuzey Mezopotamya ve Suriye civarında yaşamışlardır MÖ 10-8 yy larda Bu günkü Suriye ve etrafında çeşitli prenslikler kurmuşlar ancak bunlar Asurluların saldırılarıyla yıkılmıştır

Mısır ve Anadolu'da imparatorluklar kurulurken Suriye her zaman bunların gölgesinde kalmıştır Suriye'nin site devlet yönetimi MS
Mısır< (Arapça: Mısr/Masr, مصر) adıyla bilinen Mısır Arap Cumhuriyeti (Arapça: Gumhûriyet Masr'al Arabiye, جمهورية مصر العربية) Kuzey Afrika'nın en kalabalık ülkesidir Nüfusun büyük bir bölümü Nil Nehri boyunca yerleşmiştir Mısır, Kuzeydoğu Afrika'da yer alan, Kuzeyden Akdeniz ve doğudan Kızıldeniz'le kuşatılmış ve Sina Yarımadası ile Asya kıtasına

270'li yıllarda oluşan
270 yılı olayları, ölümler, doğumlar ve diğer önemli gelişmeler

Palmira krallığına kadar sürmüştür Bu son krallık Roma İmparatorluğu tarafından bastırılınca
Bugünkü İtalya’nın Latium bölgesinde, Tiber Irmağı’na bakan tepelerde kurulmuş birkaç köyden oluşan eski Roma, sonradan dünyanın en büyük imparatorluklarından birinin merkezi oldu Romalılar tarihte pek çok ülkenin dilini, edebiyatını, yasalarını, yönetim biçimini ve mimarlığını etkiledi

7 yüzyılda Arap-İslam devletinin gelişine kadar güçlü bir siyasal konumu elde edememiştir Suriye önemini daha çok Avrupa, Mısır ve Hindistan üçgenindeki konumuna borçludur Liman şehirleri ve Palmira gibi merkezi konuma sahip olan şehirleri yüzünden ticaret Suriye'nin can damarını oluşturuyordu Arap işgaline kadar Suriye'de Aramice dili kullanılan dildi Bunun yanında egemenler tarafından Yunanca'da kullanılıyordu Büyük bir bölümü hıristiyanlaşmıştı, fakat hala eski dinlere mensup olan bölgeler de vardı Muhammed'in ölümünden sonra Suriye Arap-İslam fethine maruz kalan ilk bölgeydi Muevvi hanedanın başa elmesiyle Arap-İslam imparatorluğu Avrupa, Afrika ve Hindistan'a kadar yayılmış, Şam ve Suriye bu imparatorluğun merkezi haline gelmişti Suriye'de Arapların işgalinden sonra birçok yerli insan islam dinine geçmiş ve Arapça resmi dil olarak yürürlüğe konmuştur 750 yılında Arap-İslam İmparatorluğu'nun başkenti Şam'dan Bağdat'a taşınınca Suriye önemini yitirmeye başladı

11 yüzyıl Selçuk ve Haçlı Seferlerinin Suriye'yi ayaklar altında tahrip ettiği tarihin başlangıcıdır 14 Yüzyılın başına kadar Suriye Haçlılar, Selahattin Eyubi ve takipçileri arasında adeta bir arenaya dönmüştü Haçlıların ülkeden çıkarılmasından sonra ise tekrar Asya'dan gelen Moğolların akınlarına maruz kaldı Suriye büyük bir harabeye dönüştü 1516 yılında ise Suriye yeni bir güç olan Osmanlı İmparatorluğu'nun denetimine geçti 400 sene süren Osmanlı egemenliği altında Suriye diğer Arap ülkeleriyle bütünleşti ve refahı arttı Eskiden önemli bir merkez olan Şam Hac yolundaki konumuyla tekrar yıldızı parlayan bir şehir haline geldi Halep ise önemli bir ticaret merkezi oldu Aynı zamanda Suriye'nin kapıları da Fransa'ya açıldı Suriye tarihinde ilk kez Mısır egemenliği altında (1831-1840) merkezi bir yönetime sahip oldu Bu dönemde yeni vergi sistemi yürürlüğe konuldu Mısır egemenliğinde Batılı ülkeler Suriye üzerinde etkilerini arttırdılar Fransız Jezuitler 1831 yılında misyon okulları kurdular Fransızlar 1875 yılında da Sint Joseph Universitesi'ni, Amerikan presbyterianlar de 1866'da Amerikan Üniversitesi'ni ve matbaaları Beyrut'ta kurdular Mısır egemenliği sona erince Suriye toplumu Osmanlı egemenliğine tekrar geçti, fakat modernisazyonu sürdürdü Örneğin daha önce paşalar tarafından yönetilen Suriye artık ücretli memurlar tarafından idare ediliyordu ve bu esnada birçok Avrupa'lı okullar yerleştirildi Osmanlı İmparatorluğu'nun son yıllarına kadar bile Suriye'de ortak bir ulusal ruh oluşmamıştı Buna rağmen Osmanlı egemenliğinden kurtulmak için Arap milliyetçilği 19 Yüzyılın ikinci yarısında giderek gelişti Beyrut'taki hıristiyan entellektüeller Suriye toplumunun birliğini sağlamak için Arap dil ve kültürüne dayalı yurtseverliği geliştirmek amacıyla bazı ideolojik kulüpler oluşturdular 20 Yüzyılın başında Osmanlılarda gelişen aşırı milliyetçilik duyguları müslüman Suriyeliler tarafından da Arap milliyetçiliğiyle cevap verildi Bu yüzden Şam'da birçok milliyetçi kulüp kuruldu ve Bilad al-Şam'ın bağımsızlık düşüncesi geliştirildi

Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra Suriye Fransa'nın bir mandası oldu Bu manda yönetimi 1946'ya kadar fiilen devam etti Fransa mandası altında bulunan Suriye'den 1 Eylül 1920 tarihinde Lübnan yeni bir devlet olarak fiilen ayrıldı Eylül 1920 tarihlerinde Şam ve Halep merkezli devletler kuruldu Şam ve Halep devletleri 1922'de Suriye Federasyonu kurdular, 1925 tarihinde de Suriye Devleti adını aldılar ve 1941'e kadar bu şekilde devam ettiler 1920 tarihinde Alevilerin yoğun yaşadığı bölgede Aleviler Toprağı, 1922'de Aleviler Devleti ve 1930'dan 1941'e kadar devam eden Lazkiye Hükümeti kuruldu 1922-1941 tarihleri arasında Cebel Druz bölgesinde Dürzi halkına muhtariyet verildi 1920-1922 tarihleri arasında Halep Devletine, daha sonra da Suriye'ye bağlı olan Antakya bölgesine Fransızlar tarafından kısmi bir muhtariyet verildi Fransız sömürgecileri 1925'te Cebel Druz'de patlak veren ve Şam'a kadar yayılan bir isyanı ancak 1927'de bastırabildiler 1926-1936 arasında Fransızların sıkı kontrol ettikleri parlamenterist bir sistemi kurdular Suriye'de ilk kez 1932 yılında Mehmed Ali Abed cumhurbaşkanlığa seçildi Fransa 29 Haziran 1939'da Antakya bölgesini Türkiye'ye verdi Eylül 1941'de hür Fransız kuvvetleri komutanı Catroux Suriye'nin bağımsızlığını ilan etmişse de 1946'ya kadar İngiliz ve Fransızların yönetiminde kaldı Büyük Britanya imparatorluğu Suriye, Lübnan, Filistin ve Ürdün'den oluşan Büyük Suriye Krallığını kumayı ve başına da Haşimi aliesinden Abdullah'ı getirmeyi planlıyordu Yapılan görüşmeler sonuç vermeyince Suriye'de bir ayaklanma başladı Gelen Fransız takviye güçleriyle bu isyan bastırıldıysa da İngilizler ve Fransızlar 1946'da Suriye'yi terketmek zorunda kaldılar Bu anlamda Suriye Nisan 1946'da bağımsızlığına kavuştu

1947'de Suriye'de ilk seçimler yapılarak Şıkri al-Kuvatli cumhurbaşkanı seçildi 1948'de İsrail devletinin kuruluşundan sonra yüzbinden fazla Filistin'li Suriye'ye göçetti 30 Mart 1949'da Suriye genelkurmay başkanı askeri bir darbe yaptı Bu darbe Arap dünyasındaki ilk darbeydi Albay Adip Şişakli hükümeti 1949-1954 arasında geniş bir toprak reformu yaptı Büyük toprak ağalarının ile devlet hazinesine ait topraklar topraksız köylülere dağıtıldı 1958 tarihinde Cemal Abdülnasır'ın Arap dünyası için öngördüğü Birleşik Arap Cumhuriyeti Mısır, Suriye ve Kuzey-Yemen devletleri arasında kuruldu Mısır'ın bu cumhuriyetteki gelişen otoritesi hoşnutsuzluklara neden olduğu için planlanan birlik 1961'de bozuldu

1963'te Baas Partisi askeri bir darbeyle Nasır yanlısı bir hükümeti devirdi Bu darbe bir ay önce Irak'ta aynı yöntemle iktidara gelen Irak Baas Partisi tarafından coşkuyla karşılandı Suriye Baas Partisi içinde sağ-sol ayrılığı 1966'da doruğa çıktı Baas Partisi'nin iki kurucusu ve sağ görüşü temsil eden Mişel Aflak Irak'a Salahaddin Bitar ise Fransa'ya kaçtı İkisi de sol çizgiyi savunanlar tarafından öldürüldüler (Mişel Aflak Irak'ta, Bitar'da Fransa'da) 1967 Arap İsrail savaşında Suriye Golan Tepelerini kaybetti Bu dönemde Savunma Bakanı olan Hafız Esat 16 Kasım 1970'te askeri ve kansız bir darbeyle iktidarı ele geçirdi Hafıs Esat iktidara geldikten sonra Baas Partisi'nin ve devletin bütün iplerini ele geçirdi Dinsel, mezhepsel, ulusal ve siyasal farklılıklar sıkı bir yönetimle bir potada eritilmeye ve eşitlik sağlanmaya çalışıldı Suriye yönetimi bölgedeki kritik durumdan ve bölgesel sorunlardan dolayı sıkı tedbirler almak zorunda kaldı Suriye toplumu siyasi, askeri ve ulusal bir örgütlenme ağına ulaştırıldı Suriye 1973'te Mısır'la birlikte İsrail'e karşı giriştiği savaşı kaybetti Lübnanla tarihten gelen yakın ilişkilerini sürdüren Suriye 1975'te patlak veren savaşta değişik müdahale biçimleriyle yardımcı olmaya çalıştı 1976 tarihinde 35000 askeri Lübnan'a gönderdi Suriye ile İsrail arasındaki düşmanlık etkisinden ve hızından hiçbir şey devam etmeden 1990'lı yıllara kadar devam etti İsrail'le varolan çelişkiler ve düşmanlık nedeniyle Lübnan Suriye ilişkileri üst boyutlara çıkarıldı 1982 Hama kentinde Müslüman Kardeşlerin ayaklanması bastırıldı Bölgede önemli bir konuma sahip olan Suriye İsrail'e karşı dönemin Sovyetler Birliği tarafından aktif desteklenmiştir Bu temelde silah yardımı da alıyordu Sovyetlerin çözülüşünden sonra Suriye'nin bölgedeki etkisi bölge barışı açısından daha büyük bir önem kazandı Suriye gittikçe evrensel gelişmeleri yakalamaya çalıştı 1991'de Suriye Madrid Barış Konferansı'na katılarak Ortadoğu'daki barış görüşmelerine katkı sunmuştur Suriye 1988'de Irak-İran savaşının sona ermesinden sonra bölge devletleriyle ilişkilerini yeniden düzeltme yoluna girmiştir Suriye Esat yönetiminde geçmişten daha farklı bir çizgi ve farklı arayışlarla 2000 yıllarına girmiştir Ayrıca Hafız Esat modern Suriye'nin temel dinamiklerini geliştirmiş, sosyal adaleti bütün toplumsal kesimler arasında sağlamak için dengeli bir politika izlemiş ve tarihe unutulmaz eserler bırakarak 10062000 tarihinde yaşama veda etmiştir