Hitit Kraliçeleri Ve Hitit Kralları

Hitit kraliçeleri

Tavananna, Hititlerde kral eşlerine verilen hititçe unvan Türkçe karşılığı 'anne kraliçe'dir

Hititlerde tavananna büyük yetkilerle donatılmıştı Kral, eşiyle neredeyse eşit haklara sahipti Tavananna devlet işlerinde etkindi; öyleki adı kraliyet mühründe bile bulunmakta, antlaşmalar ve devlet yazışmalarında kralın adının yanında yer almaktaydı Savaş veya yolculuk gibi durumlardan meydana gelen kralın yokluğunda krala vekalet eder, yetkilerini üstüne alırdı Ayrıca tavananna kralın başrahip olması gibi, başrahibe olarak da önemli bir dini güce sahipti

Hitit kraliçelerinin sahip oldukları saygınlık, hitit sosyal yaşamının da belirgin bir özelliğiydi Kraliçeler tavananna unvanını kral kocaları öldükten sonra da taşıyorlardı Yeni kralın eşi tavananna unvanını ancak bir önceki kral eşinin ölümünden sonra elde edebiliyordu Bu yasa kazanılmış bir hakkın koruyucusu olma özelliğinden, o dönemki hitit hukukunun gelişmişlik düzeyinin önemli bir göstergesi olarak değerlendirilir

En çok tanınan tavanannalardan biri MÖ 13 yüzyılda yaşamış Puduhepa'dır Hitit hükümdarı III Hattuşili'nin karısı ve IV Muttavali'nin annesidir İki kralın yönetim süreleri içinde de Hitit Devleti'nin tavanannası olmuştur

Hitit kralları

Hitit krallarının sırası ve saltanat süreleri Boğazköy'de açıga çıkarılan Hitit arşivleri ve mühürleri kullanılarak oluşturulmuş, ayrıca Hititlerin çağdaşı olan diğer Orta Doğu kaynaklı arşivlerle de desteklenmiştir Buna rağmen listede boşluklar vardır Anadolu'da Asur ticaret kolonisi devri sonu ile Hitit devletinin kuruluşu arasındaki zaman dilimi yani yaklaşık olarak Anitta'dan Labarna'ya kadar olan devir için henüz yeterli bilgi bulunmamaktadır Çeşitli tarihçiler tarafından bazı isimler ileri sürülmüşse de (Tudhaliya, PU-?arruma, Kantuzzili vs) bunlar tartışmaya açıktır Ancak 1986 yılında Boğazköy'de bulunan ve 1993 yılında yayınlanan haç şekilli (krusiform) mühür ilk Hitit kralları Labarna ve Hattuşili'nin öncesinde Huzziya isimli bir kral olduğunu göstermiş ve kabul bulmuştur

Orta krallık dönemine ait çok az belge olduğu için özellikle kralların saltanat süreleri hakkında pek bir bilgi yoktur Aşağıda verilen bütün tarihler takribidir ve "orta" kronolojiye dayanmaktadır Listede görülen II Hattuşili gerçekte mevcut olmayabilir ve mevcutsa bile krallık sırası kesin değildir Genç Tudhaliya'nın da hiç krallık yapamadan öldürülmüş olması muhtemeldir

Hitit krallarının isimleri

Alluvamna

Ammuna

I Hantili

I Hattuşili

III Hattuşili

I Huzziya

I Muvatalli

I Zidanta

II Hantili

II Hattuşili

II Huzziya

II Zidanta

IV Tuthaliya

Labarna

I Murşili

II Murşili

Pithana

I Şuppiluliuma

Tahurvaili

Telepinu