Şarköy

ŞARKÖY

DOĞAL YAPI:

Şarköy, İl Merkezine sahil yolu ile 68 km, E 23 Kara Yolu ile 93 km`dir Kuzeyinde Malkara, kuzeydoğusunda Tekirdağ, güney ve güneydoğusunda Marmara Denizi ve batısında Gelibolu bulunmaktadır Yüzölçümü 555 km2 ‘dir

Şarköy ve Mürefte’ye Ganoz Dağları hakim olup 945 m yüksekliği olmasına rağmen deniz kıyısından itibaren ani yükselme gösterdiğinden ulu bir dağ görünümü arzetmektedir Marmara Çukurları ile Ganoz Körfezi arasında Muratlı ve Çorlu’dan başlayarak güneybatıya uzanan üç fay bulunmaktadır Bundan dolayı ŞARKÖY-MÜREFTE-TEKİRDAĞ Türkiye’nin depreme hassas bölgelerindendir MTA Enstitüsü tarafından bölge birinci derecede deprem bölgesi ilan edilmiştir Şarköy’ün kuzey, doğu ve batı yöreleri oldukça engebelidir Şarköy ilçe sınırları içinde kalan kıyılarda denize ulaşan derelerin yataklarında oluşan ova Şarköy kıyı ovasıdır Şarköy ovası Tekir Dağlarının güney eteklerinde Hoşköy’den Kızılcaterzi’ye kadar uzanan bir alüvyon ovasıdır Şarköy ovasının gerisinde kıyı taraçaları yer alır Özellikle Mürefte ve Şarköy kıyılarında bu taraçalar diğer kıyılara oranla daha belirgindir

İlçe hudutları içinde kalan topraklarda akan en önemli akarsular şunlardır; Gaziköy, Hoşköy, Gölcük ve Tepeköy dereleri Dereler yaz mevsiminde ya tamamen ya da kısmen kururlar Gölcük Deresi ilçenin kuzeyini takip ederek Saroz Körfezine dökülür

İlçenin doğal bitki örtüsü: Marmara Denizi’ne bakan yamaçlarda iklim tipine uygun olarak gelişme gösteren makiler ve fundalıklardır İç kesimlerde ise kışın yapraklarını döken meşe türleri, gürgen, dış budak, ıhlamur, çınar ve karaağaç görülmektedir

İlçenin sahip olduğu toprakların büyük bir kısmı tarıma elverişli değildir Orman bölgesi bakımından oldukça zengindir(203090 dekar)

Şarköy, yarı nemli iklim tipine girmektedir Akdeniz iklim tipi ile Karadeniz iklim tipi arasında geçiş özelliği gösteren bir iklime sahiptir Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlıdır İçerilerde daha ziyade karasal iklimin etkisi görülür Yıllık yağış ortalaması 5506 mm'dir

TARİHİ:

Şarköy ilçesinin batısında Kızılcaterzi köyü Buruneren çiftliği ve Fener Karadutlar mevkii ile Sofuköy’de İÖ 6000-3000 yıllarına ait yerleşmeler tesbit edilmiştir Bu yerleşmelerde savaş ve günlük kullanım aracı olarak kullanılan taş baltaların üretildiği ortaya çıkarılmıştır

Şarköy İğdebağları (Araplı) köyü Kozmanderesi mevkiinde erken devir çağına ait (İÖ1200) bronz eserler bulunmuştur Bu eserler o dönemin maden kültürünü ne derece önemli olduğunu göstermekle birlikte aralarında Miken kılıçlarının da bulunması Ege dünyasıyla Trakya arasındaki ilişkileri göstermektedir

MÖ 750-550 yılları arasında Yunanlılar Traklarla karşılıklı anlaşarak il kıyılarında koloniler kurmuşlardır Kipert’in antik haritasına göre, il sınırları içinde ve Marmara Denizi kıyısında kurulan koloniler batıdan doğuya doğru şunlardır: Heraklea (Eriklice), Hora (Hoşköy), Ganos (Ganoz), Bizatnhe-Panion (Barbaros) MÖ 168-MS 395 yılları arasında bölgeye Romalılar hakim olurlar Bu dönemde yöre, yarı bağımsız yaşamış fakat Trak kavimleri Romalılar’ın hakimiyetine uzun zaman direnmişlerdir

Bizans idaresinde 1000 yıla yakın kalan Trakya bu dönemde Balkanlar’dan gelen akınlara uğramıştır Hunlar, Avarlar, Slavlar, Peçenekler, Bulgarlar, Haçlılar ve Latinler

Şarköy’ün bugünkü yerinde Antik ve Bizans devri haritalarında Tristatis, Agora gibi oturma yerlerine rastlanmaktadır Rumeli’yi fetheden Orhan Bey’in en büyük oğlu Süleyman Paşa vaktinde ŞEHİRKÖY diye anılan adı, buraya Anadolu’dan göç eden Yörük Türklerin ağzında, şehirden Şar’a dönüştürülmüş ve Şarköy diye söylenmiştir

Süleyman Paşa 1354 tarihinde Gelibolu’yu aldıktan sonra Şarköy ve Mürefte’yi alamadan fütühatını Tekirdağ’a uzatmıştır 1356 tarihinde ani ölümünden önce Şarköy’ü de fethetmiştir Süleyman Paşa’nın ölümünden sonra Şarköy’ü Bizanslılar tekrar geri almışlar ise de, I Sultan Murat tahta geçer geçmez, 1362 yılında Şarköy’ü yeniden almıştır Osmanlı Türkleri’nin Rumeli’yi almalarını sağlayan kuvvetlerin başında Yörükler, onlardan kurulmuş Yayalar ve Müsellemler gelir Sultan Orhan vaktinde başlayıp Fatih’e kadar, gittikçe hızı azalarak süregelen ve büyük Yörük akını, çok kısa zamanda il topraklarını kolayca doldurdu ve Türkleştirdi Örneğin; Araplı (İğdebağları) Köyü Suriye Yörükleri tarafından kurulmuştur

Balkan Savaşı’nda ordularımız 15-21 Ekim 1912 tarihli Lüleburgaz Savaşı’nda yenilince Çatalca’ya kadar çekildi 4-20 Kasım tarihinde Çatalca’ya saldıran Bulgarlar bir netice alamayınca iki aylık bir mütareke imzalandı Bu arada Şarköy ve Gelibolu cephesini 2 Tümen takviyeli olarak savunmakta idi Mütareke bitince Bulgarlar 22 Aralık 1912 tarihinde 10 Kolordu taburlarını Marmara kıyılarından taşıyarak Şarköy’e çıktılar 10 Haziran’da ordumuz taarruza geçerek Şarköy, Mürefte başta olmak üzere tüm Trakya topraklarını Bulgarlar’dan kurtardılar

I Dünya Savaşı sonrası gelişen olaylar neticesinde 20 Temmuz 1920 günü Yunanlılar Tekirdağ kıyılarına çıkartma yaptılar

Rum ve Ermeniler’in içerden savaşa katılmaları ve Yunan işgal kuvvetlerine yardımcı olmaları sonunda birliklerimiz gerilediler Şarköy 2,5 yıl kadar Yunan işgali altında kaldı Şarköy 17 Kasım 1922 günü Yunan işgalinden kurtuldu

TARİHİ KÜLTÜREL VE ARKEOLOJİK DEĞERLER:

Şarköy’ün bugünkü yerinde Antik ve Bizans devri haritalarında, Tristatis, Agora gibi oturma yerlerine rastlanmaktadır Roma ve Bizans idaresinde kalmış olan ilçede bazı kalıntılara rastlanmaktadır

Gaziköy Bizans Kalıntıları: Eski adıyla “Ganos Kalesi” şimdiki adı Gaziköy olan 130 haneli ve 25 km mesafedeki (Şarköy’e) yörede Bizans medeniyetine ait kalıntılar ortaya çıkmıştır Köyün 100 m yüksekliğindeki yamaçlarda istiridye kabukları ve balık fosillerine rastlanmasından burada jeolojik devirlerde bir deniz olduğu anlaşılmaktadır Bu yüzeyde yıkık kilise ve konutlara rastlanmıştır Yapılan arkeolojik kazılarda bir tünel meydana çıkmıştır Ayrıca Gaziköy Çeşme Yazıtı ve Koca Çeşme Yazıtı dikkat çekicidir

İlçedeki en önemli Osmanlı-Türk eseri Gazi Süleyman Paşa tarafından yaptırılan Cami-i Kebir’dir Caminin bahçesindeki mezar taşları İslam sanatının örneklerindendir

Kaynak:Tekirdağ Valiliği