Kurtuluş Savaşı Yıllarında Çıkartılan Kanunlar

Kurtuluş Savaşı öncesi ve savaş sırasında, Meclis'in ve Ordu'nun işini kolaylaştırmak amacıyla Meclis'ten bazı kanunlar geçirilmiştir Bu kanunların en önemlileri şunlardır:

Başkomutanlık Kanunu
İstiklal Madalyası Kanunu
Tekâlif-i Milliye Kanunları
Teşkilat-ı Esasiye Kanunu
Ankara’nın Başkent oluşu

1 Başkomutanlık Kanunu
Meclis'teki hava hala yumuşamamıştı Mustafa Kemal çekilişin bir strateji olduğunu, bu sebeple düşmanın yıpranacağını ve Türk Ordusu'nun zaman kazanacağını açıklamasına rağmen 4 Ağustos'ta Meclis'te sert eleştiriler yine sürdü Bir milletvekili, Mustafa Kemal'in ordunun başına geçmesini istedi İlk kez lehte ve aleyhte olanlar Mustafa Kemal'in ordunun başına geçmesi hususunda birleşiyorlardı Fakat ayrı düşünce ve hesaplarla Mustafa Kemal'e karşı olanlar, ordunun bozulduğunu, bu durumu Mustafa Kemal'in düzeltemeyeceğini ve bu sayede O'nu tasfiye edebileceklerini düşünüyorlardı Enver Paşa'yı getirip Mustafa Kemal'in yerine geçirmek için çalışanlar bu fırsattan özellikle yararlanmak istiyorlardı Meclis içindeki ve Trabzon'daki İttihatçılar bu iş için uzun zamandır çalışıyorlardı Meclis'in çoğunluğu yani Mustafa Kemal yanlısı olanlar, Yunan Ordusu'nu ancak Mustafa Kemal'in durdurabileceğine inanıyor ve Başkomutan olmasını istiyorlardı Fakat Başkomutan olmasını sakıncalı görenler de vardı Bunlar başarısızlık halinde Mustafa Kemal'in sorumlu tutulacağından endişe ediyorlardı Meclis'in çoğunluğunun gösterdiği yakınlığa teşekkür eden Mustafa Kemal başkanlığa bir önerge verdi

"Büyük Millet Meclisi Başkanlığı'na;
Meclis sayın üyelerinin genel olarak beliren istek ve dilekleri üzerine Başkomutanlığı kabul ediyorum Bu görevi, kendi üzerime almaktan doğacak yararların çarçabuk elde edilebilmesi ordunun maddi ve manevi gücünün en kısa zamanda arttırılıp pekiştirilmesi ve yönetimin bir kat daha sağlamlaştırılması için Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin sahip olduğu yetkilerini fiilen kullanmak koşuluyla üzerime alıyorum Yaşadığım sürece ulusal egemenliğin en gerçek bir hadimi olduğumu, ulusa bir kez daha göstermek için, bu yetkinin üç ay gibi kısa bir süre ile sınırlandırılmasını dilerim

4 Ağustos 1921
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı
Mustafa Kemal

Mustafa Kemal’in Meclis yetkilerini isteyerek (yasama, yürütme, yargı) başkomutan olmayı kabul edeceğini bildirmesi üzerine karşıtlar hemen harekete geçtiler Başkomutanlığın Meclisi'nin özüne ait olduğunu, bu sebeple Başkomutan Vekili denmesini istediler Ayrıca Meclis'in yetkilerinin bir kişi tarafından kullanılmasının söz konusu olmayacağını ileri sürdüler Fakat Mustafa Kemal’in direnmesi üzerine Meclis, 5 Ağustos 1921 tarihinde Meclis'in sahip olduğu yetkileri şahsında toplamak ve Meclis adına yürütmek üzere Mustafa Kemal Paşa'ya üç ay süreyle Başkomutanlık yetkisini veren kanunu kabul etti İstiklal Mahkemeleri de doğrudan Mustafa Kemal Paşa'ya bağlandılar Yeni mahkeme kurma yetkisi artık Başkomutan'a aitti

2 İstiklal Madalyası Kanunu:
Kurtuluş Savaşı'nın başarıyla sonuçlanması üzerine, Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerinden bazılarına ve savaş sırasında yararlılık gösterenlere istiklal madalyası verilmesi düşünüldü Bu konuyla ilgili 66 sayılı kanun 29 Kasım 1920 günü Meclis'te kabul edilip, 4 Nisan 1921 günü Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi Ön yüzünde, üstte Ankara şehrinin, ortada Türkiye Büyük Millet Meclisi binasının resmi bulunan madalyanın arkasında zafer ve barışa işaret eden güneş ışınları görülmektedir Meclis'in sağında 23 Nisan solunda ise 1336 (1920) yazılıdır Meclis'in altında bulunan dünya haritası bilgiyi, orak ve tırpanlar tarıma önem verileceğini, iki taraftaki meşaleler de barışı anlatır En altta kağnısıyla birlikte bir köylü kadını görülmektedir Madalyanın öteki yüzünde ay yıldızla çevrilmiş olarak Misak-ı Milli sınırlarını gösteren Türkiye Haritası vardır Bu harita üzerindeki tek yıldız Ankara şehrini işaret etmekte, yıldızdan çıkan ışınlardan birisi Kars'a kadar uzanmaktadır En altta madalyanın yapılış yılı olan 1 Teşrinisani 1338 (1 Kasım 1922) tarihi bulunmaktadır Çapı 35x55 mm ağırlığı 1555 gr olan madalya pirinçten yapılmıştır

Milletvekillerine verilen madalyanın şeridi yeşil, cephede bulunanların kırmızı, cephe gerisinde çalışanların da beyazdır Cephede görev almış milletvekillerinin madalya şeritleri yarı kırmızı, yarı yeşil renklidir Sağ göğüs üzerinde taşınır Medeni haklarını kaybedenlerle cinayet suçundan hükümlü olanlar İstiklal Madalyası'nı taşıma hakkını kullanamazlar

30 Ocak 1929 gün ve 3579 sayılı kanun gereğince; İstiklal Savaşı'nda (15 Mayıs 1919'dan, 9 Eylül 1922'ye kadar) Milli Ordu’da görev alan alay sancaklarına da birer İstiklal Madalyası verilmiştir

İlk Defa İstiklal Madalyası Alanlar

Türkiye Büyük Millet Meclisi Birinci Devre üyelerinden bazılarına İstiklal Madalyası verilmesi için Gazi Mustafa Kemal Paşa tarafından yazılan tezkere, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin 21 Kasım 1923 Çarşamba günü 65 toplantısında görüşülmüş ve yapılan oylama sonucunda Mustafa Kemal ve 23 arkadaşına İstiklal Madalyası verilmesi oybirliğiyle kabul edilmiştir

Buna göre, Türkiye Büyük Millet Meclisi Birinci Devre üyelerinden olup Batı Cephesi'nin Kuzey Grubu'nda yararlık gösteren asker milletvekilleriyle, sivil şahıslara 66 sayılı yasanın ikinci ve beşinci maddelerine dayanılarak İstiklal Madalyası verilmiştir

Bu durumda madalya verilen kişiler şunlardır

1 Gazi Mustafa Kemal Paşa(Ankara)
2 Fevzi Paşa (Çakmak) (Kozan)
3 İsmet Paşa (İnönü) (Edirne)
4 Ali Paşa Fuat (Cebesoy) (Ankara)
5 Kâzım Paşa (Karabekir) (Karesi)
6 Refet Paşa (Bele) (İzmir)
7 Fahrettin Paşa (Altay) (Mersin)
8 Ali Bey (Çetinkaya) (Karahisarı Sahip)
9 Avni Bey ( Zaimler) (Saruhan)
10 Hüsrev (Gerede) Bey (Trabzon)
11 Cavit Bey (Erdel) (Kars)
12 Cafer Tayyar Eğilmez Paşa (Edirne)
13 Hacı Şükrü Bey (Aydınlı) (Diyarbakır)
14 Esat Efendi (İleri) (Aydın)
15 Memduh Necdet Bey (Erbek) (Karahisarı Şarkı)
16 Ömer Lütfi Bey (Ergeşo) (Karahisarı Sahib)
17 Selahattin Bey (KöSearch Engine Optimizationğlu) (Mersin)
18 Celal Bayar (Saruhan)
19 Mustafa Necati Bey (Saruhan)
20 Reşat Bey (Kayalı) (Saruhan)
21 Mehmet Vehbi Bey (Bolak) (Karesi)
22 Osmanzade Hamdi Bey (Aksoy) (Ertuğrul)
23 Hüseyin Bey (Gökçelik) (Elazığ)
24 Rıza Bey (Kotan) (Muş)