Metehan

Tahta çıkış
Çin yazıtlarında geçen hikayeye göre, babası Teoman, kendisi yerine üvey annesi Yenşi'nin oğlunu tahta çıkarmak istedi ve Mete'yi komşu kavim olan Yüeçilere (Yuezhi) rehin olarak gönderdi Babası, ardından Yüezhi'lere savaş ilan ederek Mete'yi öldürtmek istedi Mete, babası Teoman Yüeçilerin topraklarına girmeden Yüeçilerin elinden kaçtı Babası bu kadar zorlukları atlatmasının ardından hakkını vermek için emrine bir birlik verdi Sonunda da Mete öz babasını, üvey annesi ve kardeş(ler)ini öldürüp kağan oldu (MÖ 209

Hun'un (Hiung-nu) yükselişi

Mete Önce Hunlardan toprak talebinde bulunan doğu komşuları Donghu üzerine yürüdü ve onları ağır bir yenilgiye uğrattı Yapılan anlaşmada Donghular yıllık sığır, at ve deveden oluşan bir vergi ödemeyi kabul ettiler ve MÖ 208 yılında onları hakimiyetine aldı,
Donghu'yu yendikten sonra[url=http://trwikipediaorg/wiki/Mete#cite_note-6], Kuzey Moğolistan'da yaşayan Tunguz gibi halkları da içine kattı MÖ 177-165 yılları arasında Hunların güney batısında, Tanrı Dağları ile Gansu arasında yaşayan Yüeçilein üzerine seferler düzenledi[url=http://trwikipediaorg/wiki/Mete#cite_note-jproux-1-7] MÖ 203'de Yueçi'yi mağlup ederek kendi toprağna kattı[url=http://trwikipediaorg/wiki/Mete#cite_note-ABrit-mete-2]
Donghu'yu yendikten sonra[url=http://trwikipediaorg/wiki/Mete#cite_note-6], Kuzey Moğolistan'da yaşayan Tunguz gibi halkları da içine kattı MÖ 177-165 yılları arasında Hunların güney batısında, Tanrı Dağları ile Gansu arasında yaşayan Yüeçilein üzerine seferler düzenledi[url=http://trwikipediaorg/wiki/Mete#cite_note-jproux-1-7] MÖ 203'de Yueçi'yi mağlup ederek kendi toprağna kattı[url=http://trwikipediaorg/wiki/Mete#cite_note-ABrit-mete-2]
Ordos'da hakim olmaya çalışan Tahin Türklerini yendi Çin üzerine sürekli seferler düzenleyerek Sarı Irmak'ın güneyindeki kaleleri egemenliğine aldı Bu zaferlerle, sonradan Hunlara büyük gelirler getirecek önemli ticari yollarının kontrolüne sahip oldu[url=http://trwikipediaorg/wiki/Mete#cite_note-ABrit-mete-2]
Bölgede yaşayan Altay (Moğol, Tunguz ve Türk vb) kavimlerini egemenliği altına alarak askeri ve stratejik olarak daha güçlü bir hale geldi
MÖ 200'de Han Hanedanı imparatoru Gaozu'nun (Gao-Di) 320000 kişilik ordusunu Baideng (bugünkü Datong, Şanşi)'de Peteng Kalesinde kuşattı Gaozu (Gao-Di) Mete'nin eşine hediyeler gönderdi ve Mete'nin kuzey eyaletlerini Hunlara bırakma ve yıllık vergi ödeme gibi bütün şartlarını kabul etti ve kuşatmadan çıkmasına müsade edildi[url=http://trwikipediaorg/wiki/Mete#cite_note-mlarus-mete-3] Gaozu payitahtı Çang'an(bugünkü Şian)'a dönebildiyse de Mete arada bir Han'ın kuzey sınırını tehdit etmiş ve nihayet MÖ 198'de Ganzu barış istemiş ve Han'ın prensesini Tanhu'nun eşi olması ve yıllık haraç ödemesi şartlarıyla antlaşması imzalanmıştır
Çin savaşından sonra, Mete,Yüzehi ve Wusun'u Hun'un köleleri olmaya zorladı
Saltanatı boyunca çoğu halklar Hun idaresi altına girdi Onların tümünü, steplerin bütün göçebe atlı okçularını bir imparatorluk altında birleştirdi Göçebe tebaalarından başka Mete ayrıca Tarım Havzası'nda kendisine bağlılık yemini eden vaha şehir devletleri kurdu Onun hem askeri hem de idari yapılanması sonradan birçok merkezi Asya halklarında ve devletlerinde uygulandı
Bölgesinde askeri gücü ile korku saldı Savaş taktikleri ve askeri disiplini sayesinde Çin İmparatorluğu'nu ve çevre kavimlerle yaptığı savaşları kazandı Ordusu savaş vaktinde toplanan sivillerden oluşmuyordu Onun yerine sürekli eğitimli ve savaşa hazır halde bulunan profesyonel askerlerden oluşmaktaydı Hakim olduğu bölgelerdeki geniş tahıl ve yiyecek kaynakları ile ordusunu ayakta tutabiliyordu[url=http://trwikipediaorg/wiki/Mete#cite_note-ABrit-mete-2]
Mete, MÖ174 yılında öldüğünde, birçok kavimleri çatısı altında birleştiren büyük bir imparatorluk geriye bıraktı Bu imparatorluk yaklaşık 18 milyon km2 büyüklüğe sahipti İmparatorluğunun sınırları doğudan batıya Japon Denizi'nden İdil Nehrine ve kuzeyden güneye Sibirya'dan Tibet ve Keşmir'e uzanıyordu Hunların karşılarında bulunan tek düzenli ve güçlü kuvvet olan Çin ordusunun, iç karışıklıklar nedeniyle idari zaafiyet içinde olması Mete'nin devletini kolayca büyütmesine sebep gösterilir