11-25-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Selçuklular’Da Celî Yazı
Selçuklular’da mimarî eserlerde celî sülüs ve kûfî kullanılmakla birlikte, celî sülüs daha çok tercih edilmiştir Celî sülüs hem yalın hem de zemini süslü olarak kullanılmıştır Bu dönemdeki celî sülüs yazıların ortak özelliği, harflerin cılız, dik harflerin yukarıdan aşağıya doğru incelmesidir Ayrıca yazıda kalem hareketlerinin özelliklerini görmek mümkün değildir
Horasan Selçukluları devrinde yapılan Ardistan Mescid-i Cumas’nda ( m 1160) kubbeye geçiş bölgesinde ve mihrabta zemini kıvrık dallı motiflerle süslü celî sülüs örneklerini görmek mümkündür Burada celî sülüs satır esasına göre yazılmıştır
Anadolu Selçukluları döneminde mimarî eserlerde kûfî, muhakkak ve celî sülüs yazı kullanılmıştır Bu dönemden yazılarıyla dikkat çeken Divriği Ulu Camii (m 1129), Erzurum Çifte Minareli Medrese (m 1253), Konya Sırçalı Medrese (m 1242), Divriği Sitti Melik Türbesi (m 1195) kapı üstü yazıları celî sülüsle yazılmış olup zeminde kıvrıkdal rûmî ve geometrik desenlerle süslenmiştir
Bu dönem celî sülüsünün ortak özelliği, harflerin oldukça basit ve küt olması, dik harflerin yukarıdan aşağı incelmesidir Yazılarda Osmanlı döneminde göreceğimiz estetik, kalem hareketlerinin hakkı, istifte harflerin birbirini kucaklaması gibi özellikleri görmemiz mümkün değildir İstifler oldukça girift bir haldedir Bu giriftlik estetiği değil karmaşıklığı ifade eder Bu dönemdeki kûfî yazılar celî sülüse göre daha başarılı sayılabilir
|
|
|