Merci Tayini

MERCİ TAYİNİ

İki mahkemenin yargı çevresi sınırları konusunda bir duraksamanın belirdiği ya da iki mahkemenin aynı davaya bakma kararı verdiği durumlarda yetkili mahkemenin bir üst mahkemece belirlenmesiMahkemeler arasında yer ve madde yönünden yetkililik ya da yetkisizlik uyuşmazlığı biçiminde ortaya çıkan bu durumlar yargılama hukukunun bütün dallarında söz konusu olur

Ceza yargılamasında yetki uyuşmazlığının aynı ağır ceza mahkemesi çevresindeki iki adliye mahkemesi arasında çıkması durumunda ağır ceza mahkemesi,ayrı ağır ceza mahkemeleri çevrelerindeki iki adliye mahkemesi arasında çıkması durumunda ise Yargıtay Üçüncü Ceza Dairesi uyuşmazlığı çözerek yetkili mahkemeyi belirlerUyuşmazlağı çözecek makam,yetkililik uyuşmazlıklarında asıl yetkili mahkemenin kararı yoksa,ötekinin yetkililik kararını bozmakla yetinirYetkisizlik uyuşmazlıklarında zaten mahkemelerden birinin asıl yetkili olması,zorunlu olduğundan makam o mahkemenin yetkili olduğunu belirtir ve onun verdiği yetkisizlik kararını bozar

Hukuk yargılama usulünde davanın açıldığı mahkemenin yetkisizlik karakı vermesi ve bu kararın kesinleşmesi durumunda kararda yetkili olduğu belirtilen mahkemeye gidilirO mahkeme de yetkisizlik kararı verirse Yargıtay'a başvurularak yetkili yargı merciinin belirlenmesi istenebilir

İdari yargılama usulünde uyuşmazlığın aynı yargı çevresindeki mahkeme ya da mahkemeler arasında çıkması durumunda dava dosyaları o yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine ,öteki durumlarda Danıştay'a gönderilirDanıştay ve bölge idare mahkemesi görevli ve yetkili mahkemeyi kararlaştırırSöz konusu kararlar kesindir

Yasalarda merci tayini başlığı altında yetkili bir mahkemenin fiili ya da hukuki bir engel nedeniyle bir davaya bakamaması durumunun da öngörülmüş olmasına karşın,bu durumlarda merci tayini usulüne başvurulmazDoğal afetlerin yol açtığı fiili durumlarda Adalet Bakanlığı o yer mahkemesinde görülen davalara geçici olarak başka bir yer mahkemesinin bakmasına karar verirYargıcın hastalanması durumunda ise Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nca o yere yetkili bir yargıç gönderilirYargıcın reddi ya da davadan çekilmesi gibi hukuki bir engelin ortaya çıkması durumunda o yerde aynı hak ve yetkiye sahip başka bir yargıç davaya bakar

Kaynak;AnaBritannica cilt 22 frmsinsinet için derlenmiştir