Hz Ömer Kimdir

Hz Ömer Hayatı

İkinci Raşid Halifedir İslâmı yeryüzüne yerleştirip, hâkim kılmak için Resulullah (sas)'in verdiği tevhidi mücadelede ona en yakın olan sahabilerden biri olan Hz Ömer (ra), Fil olayından on üç sene sonra Mekke'de doğmuştur Kendisinden nakledilen bir rivayete göre o, Büyük Ficar Savaşı’ndan dört yıl sonra dünyaya gelmiştir (Ibnül-Esîr, Üsdül-gâbe, Kahire 1970, IV,146) Babası, Hattab b Nüfeyl olup, nesebi Ka'b'da Resulullah (sas) ile birleşmektedir Kureyş'in Adiy boyuna mensup olup, annesi, Ebu Cehil'in kardeşi veya amcasının kızı olan Hanteme'dir (bk age, 145)
Kaynaklar Hz Ömer (ra)'in Müslüman olmadan önceki hayatı hakkında fazlaca bir şey söylemezler Ancak küçüklüğünde, babasına ait sürülere çobanlık ettiği, sonra da ticarete başladığı bilinmektedir O, Suriye taraflarına giden ticaret kervanlarına iştirak etmekteydi (H İbrahim Hasan, Tarihul-İslâm, Misir 1979, I, 210) Cahiliyye döneminde Mekke eşrafı arasında yer almakta olup, Mekke şehir devletinin sifare (elçilik) görevi onun elindeydi Bir savaş çıkması durumunda karşı tarafa elçi olarak Ömer gönderilir ve dönüşünde onun verdiği bilgi ve görüşlere göre hareket edilirdi Ayrıca kabileler arasında çıkan anlaşmazlıkların çözümünde etkin rol alır ve verdiği kararlar bağlayıcılık vasfı taşırdı (Suyûtî, Tarihul-Hulefâ, Beyrut 1986, 123; Üsdül-gâbe, IV, 146)
Hz Ömer, sert bir mizaca sahip olup, Islama karşı aşırı tepki gösterenlerin arasında yer almaktaydı Sonunda o, dedelerinin dinini inkâr eden ve tapındıkları putlara hakaret ederek insanları onlardan yüz çevirmeğe çağıran Muhammed (sas)'i öldürmeye karar vermişti Kılıcını kuşanarak, Peygamberi öldürmek için harekete geçmiş, ancak olayın gelişim şekli onun Müslümanların arasına katılması sonucunu doğurmuştu Tarihçilerin ittifakla naklettikleri rivayete göre, Ömer (ra)'in Müslüman oluşu söyle gerçekleşmişti: Ömer, Resulullah (sas)'i öldürmek için onun bulunduğu yere doğru giderken, yolda Nuaym b Abdullah ile karsılaştı Nuaym ona, böyle öfkeli nereye gittiğini sorduğunda o, Muhammed (sas)'i öldürmeye gittiğini söylemişti Nuaym, Ömer'in ne yapmak istediğini öğrenince ona, kız kardeşi ve eniştesinin yeni dine girmiş olduğunu söyledi ve önce kendi ailesi ile uğraşması gerektiğini bildirdi Bunu öğrenen Ömer (ra), öfkeyle eniştesinin evine yöneldi Kapıya geldiğinde içerde Kur'an okunmaktaydı Kapıyı çalınca, içerdekiler okumayı kesip, Kur'an sayfalarını sakladılar İçeri giren Ömer (ra), eniştesini dövmeye başlamış, araya giren kız kardeşinin aldığı darbeden dolayı burnu kanamıştı Kız kardeşinin ona, ne yaparsa yapsın dinlerinden dönmeyeceklerini söyleyerek kararlılığını bildirmesi üzerine, ona karşı merhamet duyguları kabarmaya başlamış ve okudukları şeyleri görmek istediğini söylemişti Kendisine verilen sahifelerden Kur'an ayetlerini okuyan Ömer (ra), hemen orada iman etti ve Resulullah (sas)'in nerede olduğunu sordu O sıralarda Müslümanlar, Safa tepesinin yanında bulunan Erkam (ra)'in evinde gizlice toplanıp ibadet ediyorlardı Resulullah (sas)'in Daru'l-Erkam'da olduğunu öğrenen Ömer (ra), doğruca oraya gitti Kapıyı çaldığında gelenin Ömer olduğunu öğrenen sahabiler endişelenmeye başladılar Zira Ömer silahlarını kuşanmış olduğu halde kapının önünde duruyordu Hz Hamza: "Bu Ömer'dir İyi bir niyetle geldiyse mesele yok Eğer kötü bir düşüncesi varsa, onu öldürmek bizim için kolaydır" diyerek kapıyı açtırdı Resulullah (sas), Ömer (ra)'in iki yakasını tutarak;

"Müslüman ol ya Ibn Hattab! Allah’ım ona hidayet ver!"

dediğinde, Ömer (ra), hemen Kelime-i sehadet getirerek iman ettiğini açıkladı (Ibn Sa'd, Tabakatu'l Kübra, II, 268-269; Üsdül-gâbe, IV, 148-149; Suyûtî, Tarihu'l-Hulefa, Beyrut 1986, 124 vd)
Rivayetlere göre Ömer (ra)'in Müslüman oluşu, Resulullah (sas)'in yapmış olduğu; Allah’ım! İslamı Ömer b el-Hattab veya Amr b Hisam (Ebû Cehil) ile yücelt" şeklinde bir duanın sonucu olarak gerçekleşmişti (Ibnul-Hacer el-Askalânî, el-isâbe fi Temyîzi's-Sahâbe, Bağdat ty, II, 518; Ibn Sa'd, ayni yer; Suyûtî, age, 125)
Ömer (ra), risaletin altıncı yılında Müslüman olmuştur O, iman edenlerin arasına katıldığı zaman Müslümanların sayısı yetmiş seksen kişi kadardı (Ibn Sa'd, ayni yer)
Mekkeli müşriklerin, gösterdiği zorbaca tepkiden dolayı Müslümanlar, Beytullah'a gidip namaz kılamıyor ve ancak gizlice bir araya gelebiliyorlardı Ömer (ra) Müslüman olunca doğruca Beytullah'ın yanına gitti ve Müslüman olduğunu haykırdı Orada bulunanlar şiddetli tepki gösterdi Ancak o, müşriklere karşı savaşını sürdürerek onların, Müslümanlara gösterdiği muhalefeti kırdı ve bir avuç Müslümanla birlikte herkesin gözü önünde Beytullah'ta namaza durdu Onun bu şekilde saflarına katılması Müslümanlara büyük bir moral desteği sağlamıştı Abdullah Ibn Mes'ud'un;

"Ömer'in müslüman olusu bir fetihti" (Üsdül-gâbe, IV,151; Ibn Sa'd, age, III, 270)

sözü bunu açıkça ortaya koymaktadır Taberî'nin Ibn Abbas'tan tahric ettiği bir hadise göre, Müslümanlığını ilk ilân eden kimse Hz Ömer (ra) olmuştur (Suyûtî, age,129) Ömer (ra) benliğini kuşatan imanın verdiği heyecanla, küfre karşı açık ve net bir şekilde, hiç bir tehdide aldırış etmeden mücadele ediyordu Müşrikler, şecaat ve kararlılığını eskiden beri bildikleri için ona sataşmaya cesaret edemiyorlardı
Müslüman olduktan sonra sürekli Resulullah (sas)'in yanında bulunmuş, onu korumak için elinden gelen gayreti göstermiştir O, iman ettikten sonra müşriklere karşı çok sert davranmış ve dinini her ortamda, kimseden çekinmeden herkese meydan okuyarak savunmuştur İslâm tebliğinin yeni bir veçhe kazanması için Medine'ye hicret emr olunduğu zaman Müslümanlar Mekke'den gizlice Medine'ye göç etmeye başladıklarında, Hz Ömer, gizlenme ihtiyacı duymamıştı Ömer (ra), beraberinde yirmi arkadaşı olduğu halde Medine'ye doğru yola çıkmıştı Hz Ali (ra) onun hicretini şu şekilde anlatmaktadır:

"Ömer'den başka gizlenmeden hicret eden hiç bir kimseyi bilmiyorum O, hicrete hazırlandığında kılıcını kuşandı, yayını omzuna taktı, eline oklarını aldı ve Kâ'be'ye gitti Kureyş'in ileri gelenleri Kâ'be'nin avlusunda oturmakta idiler O, Kâ'be'yi yedi defa tavaf ettikten sonra, Makâm-i İbrahim’de iki rekât namaz kildi Halka halka oturan müşrikleri tek tek dolaştı ve onlara;
"Yüzünüz kara ol*sun Kim annesini evlatsız, çocuklarını yetim, karısını dul bırakmak istiyorsa su vadide beni takip etsin" dedi Onlardan hiç biri onu engellemeye cesaret edemedi" (Suyûtî, age, 130)

Bunun içindir ki Ibn Mes'ud; "Onun hicreti bir zaferdi" (Ibn Sa'd, ayni yer; Üsdül-gâbe, IV, 153) demektedir
Ömer (ra), Medine dönemi boyunca İslamın yücelisini etkileyen bütün olaylara aktif olarak iştirak etmiştir Resulullah (sas)'in önemli kararlar alacağı zaman görüşlerine başvurduğu kimselerin başında Ömer (ra) gelir Onun ileri sürdüğü görüşler o kadar isabetliydi ki; bazı ayetler onun daha önce işaret ettiğine uygun olarak nazil oluyordu Resulullah (sas) onun bu durumunu su sözüyle ifade etmekteydi:

"Allah, hakkı Ömer'in dili ve kalbi üzere kıldı" (Üsdül-gâbe, IV, 151)

Ömer (ra), Bedir, Uhud, Hendek, Hayber vb gazvelerin hepsine ve çok sayıda seriyyeye katılmış, bunların başında komutan olarak görev yapmıştır Bunlardan biri Hicretin yedinci yılında Havazinliler'e karşı gönderilen seriyyedir
Ömer (ra), bütün meselelere karsı net ve tavizsiz tavır koymakla tanınır Onun küfre karşı düşmanlığı; müşriklerin, İslama karşı olan saldırılarını hazmedememe konusundaki hassasiyeti; bazı kararlara şiddetle karşı çıkmasına sebep olmuştur Hudeybiye'de yapılan anlaşmanın müşrikler lehine görünen maddelerine karşı çıkışı bunlardan biridir Ancak o, Resulün, Allah Teâlâ’nın gösterdiği doğrultuda hareket etmekten başka bir şey yapmadığı uyarısı karşısında, hemen kendini toparlamış ve olayın iç gerçeğini kavramıştı
Resulullah (sas)'in vefatının hemen peşinden ortaya çıkan karışıklığın Hz Ebû Bekir'in halife seçilmesiyle yok edilmesinde Hz Ömer büyük rol oynamıştır Hz Ebû Bekir'in kısa halifelik döneminde en büyük yardımcısı Ömer (ra) olmuştur
Hz Ebû Bekir (ra) vefat edeceğini anladığında, Hz Ömer'i kendisine halef tayin etmeyi düşünmüş ve bu düşüncesini açıklayarak bazı sahabilerle istişarelerde bulunmuştu Herkes Ömer (ra)'in fazilet ve üstünlüğünü kabul etmekle beraber, onu bu is için biraz sert mizaçlı buluyorlardı Hatta Talha (ra) ve diğer bazı sahabiler ona; "Rabbin seni Ömer'i hafife tayin ettiğinden dolayı sorgularsa ona ne cevap vereceksin? Bilirsin ki Ömer oldukça sert bir kimsedir" demişlerdi Hz Ebû Bekir onlara;

"Derim ki: Allah’ım! Kullarının en iyisini onlara halife yaptım"

karşılığını vermişti Sonra da Hz Osman’ı çağırarak bir kâğıda Hz Ömer'i halife tayin ettiğini yazdırdı Kâğıt katlanıp mühürlendikten sonra, Hz Osman dışarı çıkarak insanlardan kâğıtta yazılı olan kimseye bey'at edilmesini istedi Oradakilerin bey'at etmesiyle Hz Ömer'in II Raşid halife olarak iş başına gelişi gerçekleşmiş oldu (Üsdü'l-gâbe, IV,168-199; Ibn Sad, age, III, 274 vd; Suyûtî age, 92-94)

alıntı