Niels Henrik Abel Hayatı

Niels Henrik Abel Kimdir

Niels Henrik Abel Hayat Hikayesi

Norveçli matematikçi Niels Henrik Abe,genel cebir denklemlerinin dereceleri 4’ü aşınca, cebir yoluyla çözülmelerinin olanaksız olduğunu ortaya koyduNiels Henrik Abel 5 Ağustos 1802 tarihinde Bir papazın oğlu olarak dünyaya geldi

Paris Bilimler Akademisine son derece önemli bir muhtıra sundu; ama bu çalışmasının değeri anlaşılmayınca, umudu kırılarak Norveç’e döndü (1827)

Niels Henrik Abel, umduğu işi bulamayınca, Oslo üniversitesinde dersler vererek çalışmalarını sürdürdü Hastalanarak genç yaşta ölmesine karşılık, çok önemli yapıtlar bırakmıştırBunlar;Eliptik fonksiyonların çift devirliliği ve toplam teoremleri: yeni bir denklem sınıfının (Abel denklemi) bulunması ve incelenmesi



Niels Henrik Abel yaşadığı dönemde genç bir matematikçinin şöhreti yakalayabilmek için tek çaresi, Paris gibi büyük merkezlerdeki tanınmış kişilerin takdirini kazanabilmek olduğundan, Abel, Paris'te zamanın büyük isimlerinden Cauchy'ye bir çalışmasını takdim eder,Berlin'de tanıştığı Crelle adlı matematikçinin teklifine uyarak onun yeni çıkaracağı matematik dergisine makale göndermeye başlar

Bugün Crelle dergisi takma adıyla bilinen bu çok prestijli derginin ilk sayısında altı makalesi yayımlanır ve matematik dünyasında tanınması da bu sayede olur Abel'in matematiğe katkısı, eliptik integral adıyla bilinen bazı tür integrallerin kavram olarak anlaşılmasını sağlamaktan ibarettir Bu integrallerin nasıl hesaplanacağı hâlâ bilinmemekle birlikte, altında yatan temel kavramlar Abel'in ve çağdaşlarının çalışmalarıyla aydınlanmıştır

Niels Abel'in matematik dünyası dışında da tanınmasını sağlayan çalışması ise beşinci derece polinom denklemlerinin çözümleriyle ilgilidir

Birinci ve ikinci derece polinom denklemlerinin çözümü yıllardır biliniyordu

Üçüncü derece polinom denkleminin çözümünü, 15 yyda İtalyan matematikçi Cardano, dördüncü derece polinom denklemin çözümünü de Cardano'nun arkadaşı Ferrari, yine katsayılar cinsinden çözmeyi başardı İnsanlar dördüncü derece denklemlerden sonra beşinci derece denklemlerle tam üç yüzyıl hiçbir sonuç almadan uğraşmışlardır İşte Abel burada tarih sahnesine çıktı ve beşinci dereceden genel bir polinomun köklerinin bilinen yöntemlerle bulunmasının mümkün olmadığını gösterdi Bazı özel beşinci derece denklemlerin çözümünün bulunduğu halde, her denkleme aynı şekilde uygulandığında, bize çözümü verecek bir metodun olmadığını ispatladı

Niels Henrik Abel matematikte elde ettiği parlak sonuçlara rağmen hayatı boyunca doğru dürüst bir iş bile bulamadı 26 yaşında, yokluk içinde veremden öldü

Ölümünden iki gün sonra adına bir mektup geldi Berlin Üniversitesinden gönderilen mektupta, Abel'in ölümünden habersiz, genç matematikçiye çalışmalarının dikkat çektiği ve üniversitede iş teklif edildiği bildiriliyordu

Öldükten sonra anlaşılma olgusunun bu denli tez gerçekleştiği bir daha görülmedi

Alıntı