284 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğ Taslağı Hazırlandı. 05-11-12

284 Seri Nolu Gelir Vergisi Genel Tebliğ Taslağı Hazırlandı 05-11-12

284 seri nolu Gelir Vergisi Genel Tebliğ Taslağında; 31/5/2012 tarihli ve 6322 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 5 inci maddesi ile; 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 21 inci maddesinde yapılmış olan değişikliğin uygulanmasına ilişkin açıklamalara yer verilmiştir

Bu Taslağın geliştirilmesi ve yayınlanmaya hazır hale getirilmesi için Başkanlığımızca çalışmalarımız devam etmekte olup; mevcut Taslakta yer alan konuların geliştirilmesi, değiştirilmesi veya katkıda bulunulması ile ilgili görüş ve önerilerinizi ‘‘byumruktay@gelirlergovtr’’ e-posta adresine iletebilirsiniz



Maliye Bakanlığından:

Gelir Vergisi Genel Tebliği

( Seri No: 284 )





31/5/2012 tarihli ve 6322 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun[1] 5 inci maddesi ile; 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun[2] 21 inci maddesinde değişiklik yapılmış olup, bu değişikliğe ilişkin açıklamalar bu Tebliğin konusunu oluşturmaktadır


1 Yasal düzenleme


6322 sayılı Kanunun 5 inci maddesi ile Gelir Vergisi Kanununun 21 inci maddesinin ikinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir

‘‘Ticari, zirai veya mesleki kazancını yıllık beyanname ile bildirmek mecburiyetinde olanlar ile istisna haddinin üzerinde hasılat elde edenlerden, beyanı gerekip gerekmediğine bakılmaksızın ayrı ayrı veya birlikte elde ettiği ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlarının gayri safi tutarları toplamı 103 üncü maddede yazılı tarifenin üçüncü diliminde ücret gelirleri için yer alan tutarı aşanlar bu istisnadan faydalanamazlar’’

Ayrıca, Gelir Vergisi Kanununun 86/1-a maddesinde, “kazanç ve iratların istisna hadleri içinde kalan kısmı” için yıllık beyanname verilmeyeceği, diğer gelirler için beyanname verilmesi halinde bu gelirlerin beyannameye dahil edilmeyeceği belirtilmiştir


2 İstisnanın uygulanması


Gelir Vergisi Kanununun 21 inci maddesine göre, binaların mesken olarak kiraya verilmesinden bir takvim yılında elde edilen hasılatın belli bir kısmının gelir vergisinden istisna olduğu hüküm altına alınmış olup, söz konusu istisnanın uygulanması da belli şartlara bağlanmıştır

Buna göre, istisna haddi üzerinde hasılat elde edilip beyan edilmemesi veya eksik beyan edilmesi durumunda bu istisnadan yararlanılamayacaktır


21 Ticari, zirai veya mesleki kazancını yıllık beyanname ile bildirmek zorunda olanlar için istisna uygulaması


Ticari, zirai veya mesleki kazancını yıllık beyannameyle bildirmek zorunda olanlar söz konusu istisnadan yararlanamayacaklardır


22 Ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve irat elde edenler için istisna uygulaması


Gelir Vergisi Kanununun mezkûr maddesinde 6322 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle, anılan Kanunun 103 üncü maddesinde yazılı tarifenin üçüncü diliminde ücret gelirleri için yer alan tutarın (bu tutar 2012 yılı gelirlerinin vergilendirilmesinde esas alınmak üzere 88000 TL) üzerinde ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve irat elde edenler, söz konusu istisnadan yararlanamayacaklardır

Mesken kira gelirinin istisnadan yararlanıp yararlanamayacağına yönelik tutarın tespitinde ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratların, ayrı ayrı veya birlikte elde edilmesine bakılmaksızın, elde edilen kazanç ve iratların brüt tutarlarının toplamı dikkate alınacaktır Söz konusu tutarın tespitinde, sayılan bu kazanç ve iratların beyan edilip edilmemesinin ya da bu kazanç ve iratlara herhangi bir istisna uygulanıp uygulanmamasının önemi bulunmamaktadır

Diğer taraftan, istisna haddinin altında mesken kira geliri elde edenler, bu gelirlerini yıllık gelir vergisi beyannamesine dahil etmeyecekleri gibi, istisna haddinin altında elde edilen mesken kira gelirleri ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve irat elde edenlerin istisnadan yaralanmalarına esas tutarın tespitinde de dikkate alınmayacaktır


Örnek 1: Bay (A), 2012 yılında, konut olarak kiraya verdiği dairesinden 5000 TL kira geliri ile birlikte tamamı tevkif yoluyla vergilendirilmiş 40000 TL işyeri kira geliri ve 40000 TL mevduat faizi elde etmiştir


Bay (A)’nın elde ettiği kira geliri bakımından istisna uygulanıp uygulanmayacağı; 2012 yılında elde edilen kira gelirinin istisna haddi üzerinde olması şartıyla, beyan edilip edilmeyeceklerine bakılmaksızın ayrı ayrı veya birlikte mükellefin elde etmiş olduğu varsa ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlarının Gelir Vergisi Kanununun 103 üncü maddesinde yazılı tarifenin üçüncü diliminde ücret gelirleri için belirlenen tutarı aşıp aşmadığına bakılarak tespit olunacaktır

Buna göre, Bay (A)’nın 2012 yılı içerisinde elde ettiği 5000 TL’lik mesken kira gelirinin istisna haddi üzerinde olması nedeniyle, istisnadan yararlanılıp yararlanılamayacağının tespitinde bu tutar da hesaplamaya katılacak olup, elde edilen tüm gelir toplamının da 88000 TL’yi aşması durumunda istisnadan yararlanma söz konusu olmayacaktır

Dolayısıyla, 2012 yılı içerisinde elde ettiği gelir toplamı (40000 + 40000 + 5000 = 85000 TL), 2012 yılı bakımından Gelir Vergisi Kanununun 103 üncü maddesinde yazılı tarifenin üçüncü diliminde ücret gelirleri için belirlenen tutarı (88000 TL) aşmadığından Bay (A)’nın elde ettiği kira geliri için istisna uygulanacaktır


Örnek 2: Bayan (B), 2012 yılında konut olarak kiraya verdiği dairesinden 90000 TL kira geliri elde etmiştir


Bayan (B)’nin elde ettiği kira geliri (90000 TL), 2012 yılı bakımından Gelir Vergisi Kanununun 103 üncü maddesinde yazılı tarifenin üçüncü diliminde ücret gelirleri için belirlenen tutarı (88000 TL) aştığından elde edilen kira geliri için istisna uygulanmayacaktır



Örnek 3: Bay (C), 2012 yılında, konut olarak kiraya verdiği dairesinden 4000 TL kira geliri, tamamı tevkif yoluyla vergilendirilmiş 15000 TL işyeri kira geliri ve 75000 TL ücret geliri elde etmiştir


Bay (C)’nın elde etiği kira geliri için istisna uygulanıp uygulanmayacağı, 2012 yılı içerisinde elde ettiği gelir toplamının Gelir Vergisi Kanununun 103 üncü maddesinde yazılı tarifenin üçüncü diliminde ücret gelirleri için belirlenen tutarı aşıp aşmadığına bakılarak tespit olunacaktır

Elde edilen gelir toplamının (4000 + 15000 + 75000 = 94000 TL) 2012 yılı bakımından Gelir Vergisi Kanununun 103 üncü maddesinde yazılı tarifenin üçüncü diliminde ücret gelirleri için belirlenen tutarı (88000 TL) aşması nedeniyle, 4000 TL’lik konut kira geliri bakımından istisna uygulanması söz konusu olmayacaktır


Örnek 4: Bay (D), 2012 yılında, konut olarak kiraya verdiği dairesinden 2800 TL kira geliri, tamamı tevkif yoluyla vergilendirilmiş 15000 TL mevduat faiz geliri ve 72000 TL ücret geliri elde etmiştir


Bay (D)’nin istisna haddinin altında elde etmiş olduğu kira geliri yıllık gelir vergisi beyannamesine dahil edilmeyecektir


Örnek 5: Bayan (E), 2012 yılında, konut olarak kiraya verdiği dairesinden 2500 TL kira geliri, tamamı tevkif yoluyla vergilendirilmiş 15000 TL iş yeri kira geliri, birinci işverenden 45000 TL, ikinci işverenden ise 30000 TL ücret geliri elde etmiştir

Bayan (E)’nin istisna haddinin altında elde etmiş olduğu kira geliri yıllık gelir vergisi beyannamesine dahil edilmeyecektir


Örnek 6: Bay (F), 2012 yılında, konut olarak kiraya verdiği dairesinden 5000 TL kira geliri, ortağı olduğu anonim şirketten tamamı tevkif yoluyla vergilendirilmiş 90000 TL kar payı elde etmiştir


Her ne kadar anonim şirketlerden elde edilen kar payının yarısı Gelir Vergisi Kanununun 22 nci maddesine göre gelir vergisinden istisna olsa da, bu tutarın tamamı mesken kira gelirinin istisnadan yararlanıp yararlanmayacağına yönelik esas tutarın tespitinde dikkate alınacaktır Buna göre elde edilen gelir toplamı, (90000 + 5000 = 95000 TL) 2012 yılı bakımından Gelir Vergisi Kanununun 103 üncü maddesinde yazılı tarifenin üçüncü diliminde ücret gelirleri için belirlenen tutarı (88000 TL) aşması nedeniyle, 5000 TL’lik konut kira geliri bakımından istisna uygulanması söz konusu olmayacaktır

Tebliğ olunur

[1] 1562012 tarih ve 28324 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır
[2] 611961 tarih ve 10700 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır