Prof. Dr. Sinsi
|
Namazda Yapılan Fiillerin, Hareketlerin, Okunacak Şeylerin Hükümleri
Namazda yapılan fiillerin, hareketlerin, okunacak şeylerin hükümlerini bilmek lâzımdır Bu hükümler bilinmezse, bunlar yapılmadığında veya yanlış yapıldığında, telâfisi, düzeltilmesi mümkün olmaz
Namazdaki bu fiillerin hükümleri sırasıyla şöyle: Kıyam yani ayakta durmak farz, elleri kulağın hizâsına kaldırmak sünnet Ellerin ayasını, içini kıbleye yöneltmek sünnet Erkeklerin baş parmağını kulağın yumuşağına değdirmesi ve kadınların, ellerini omuz hizâsına kaldırmaları müstehab
İlk tekbîr, yanî (Allahü ekber) demek farz Diğer ara tekbîrler sünnet Tekbîr aldıktan sonra, el bağlamak sünnet Sağ eli, sol elin üstüne koymak, sünnet Erkeklerin, ellerini göbekten aşağı bağlaması ve kadınların, göğsüne koyması sünnet Erkeklerin, sağ elin parmaklarıyla sol elin bileğini pekçe kavraması müstehab
Kıyam, rükü ve secde
Kıyamda, imâm olsun, cemâat olsun ve yalnız olsun Sübhâneke okumak sünnet, Eûzü okumak sünnet, Besmele okumak sünnet İmam ve yalnız kılan için Fatiha-i şerife okumak vacib
Fatihadan sonra, üç ayet, yahut, üç ayet kadar uzun bir ayet okumak vacib Sünnetlerin ve vitrin her rekatinde, yalnız kılarken farzların iki rekatinde, ayakta Kuran-ı kerimden bir ayet okumak farz Fatihadan sonra, hafif sesle “amin” demek sünnet
Kıyâmda, ayakta iki ayak arasında dört parmak açıklık bulundurmak, rüküa giderken topukları birleştirmek sünnet
Rüküda belini eğmek farz Bir kere (Sübhânallah) diyecek kadar kalmak vâcib Üç kere (Sübhâne rabbiyel azîm) demek sünnet Beş kere veya yedi kere demek müstehab
Rüküdan kıyâma doğruldukta ve iki secde arasında doğrulup oturdukta, bir kere (Sübhânallah) diyecek kadar beklemek, vâcib Rüküdan kalkarken imamın ve yalnız kılanın (Semiallahü limen hamideh) demesi sünnet Rüküdan kalkınca (Rabbena lekel-hamd) demek sünnet
Secdede, başını secdeye koymak farz Bir kere (Sübhânallah) diyecek kadar beklemek vâcib Üç kere (Sübhâne rabbiyel alâ) demek sünnet Beş kere veya yedi kere demek müstehab
Secdede burnu, alın ile beraber yere koymak vacib (Secdeye giderken yere yakın olan uzuvlar önce konulur, kalkarken de tersi yapılır Secde yaparken, önce iki diz, sonra iki el, sonra burun ve sonra alın yere konur Baş parmaklar, kulaklar hizâsında olur )
Secdede, ayakların, en az birer parmağını yere koymak farzdır Ayakları ve başı örtmek sünnettir (Başı açık, yalın ayak ve kısa kollu gömlek ile namaz kılmak mekruhtur )
Ayak parmaklarının uçlarını kıbleye karşı tutmak, otururken sol ayağını yere yatırıp, sağ ayağını dikip oturmak sünnet Secdede dirsekleri bedenden, karnı da uyluklardan açık tutmak müstehab Namazda, kıyamda secde yerine bakmak, rüküa gittiği zaman, ayaklarına bakmak, secdede burnun iki yanına bakmak, tehıyyata oturunca, dizlerinin üstüne bakmak müstehab
Rüküda ellerini dizlerinin üzerine koyup, parmaklarını açmak, secdede, el parmaklarını bitiştirmek, tehiyyatta, elleri dizlerinin ucu ile beraber tutup, parmaklarını kendi haline bırakmak sünnet
(Kadınlar, namaza dururken, ellerini omuzlarına kadar kaldırır Ellerini kol ağzından dışarı çıkarmaz Sağ avucu sol üzerinde olarak göğüs üstüne kor Rüküda az eğilir Belini kafası ile düz tutmaz
Rüküda ve secdede parmaklarını açmaz Birbirlerine yapıştırır Ellerini dizlerinin yukarısına kor Dizlerini büker Dizlerini tutmaz Secdede kollarını, karnına yakın olarak yere serer Karnını uyluklarına yapıştırır
Kadınlar, teşehhüdde, ayaklarını sağa çıkararak yere oturur El parmaklarının ucu dizlerine uzanır Parmakları birbirlerine yapışık olur )
Vitir namazının üçüncü rekatinin sonunda kunut duası okumak vacib Kade-i ûlâda, yani ilk oturuşta oturmak, vâcib Kade-i ahîrede, yani son oturuşta oturmak farz Son kadede tehıyyât okumak vâcib
Kade-i ahîrelerde, salevât yanî Salli-Bârik okumak sünnet İkindi ve yatsının dört rekat sünnetlerinde her kadede, her iki oturuşta da salevât duâlarını okumak sünnet, diğer duâları okumak müstehab Selâm vermek, vâcib Ve selâmda, iki yanına bakmak sünnet Dikkatle bakmak müstehab
Hükümleri bilmek lazım
Namazın farzlarından birini terk eden veya unutan, namaz içinde telafi etmemişse namazı olmaz yeniden kılar Namazın vaciblerinden birini bilerek yapmamak, namazı bozmaz Fakat günah olur
Yeniden kılınması vacib olur Bir vacibi unutarak yapmayan, (Secdei sehv) eder Bir vacibi veya secdei sehvi unutan affolur Secdei sehv, bir farzın tehirinde veya bir vacibin terk ve tehirinde yapılır
Bir farzı veya vacibi vaktinden önce veya sonra yapan da secdei sehv yapar Birkaç kere secdei sehv icab etse, bir kerre yapmak yetişir Secdei sehv yapmak için, bir tarafa selam verdikten sonra, iki secde yapıp oturur ve namazı tamamlar
Sünnetleri terk etmek ise, namazı bozmaz fakat mekruh olur, yani namazın sevabını azaltır Namazın kabul olması veya sevabının eksik olmaması için bildirilen hükümlerin eksiksiz olarak yerine getirilmesi gerekir Bunun için de bu hükümlerin doğru olarak bilinmesi lazım
|