Madencilik Terimleri Sözlüğü İ

**Prof. Dr. Sinsi** · 11-04-2012

Madencilik Terimleri Sözlüğü I

I

ISI, 1) Madde moleküllerinin hareketi nedeniyle meydana gelen enerji

Madde moleküllerinin hareketi az olursa ısı az, fazla olursa ısı fazladır

Isı birimleri Cal, Kcal, B

T

U

(British Thermal Unit)dur

2) Hararet

ISIL İŞLEM, Çeliğin dayanıklılık ve sağlamlığını etkileyen yapısal özelliğini iyileştirmek için onun yüksek sıcaklıklara kadar ısıtılıp çeşitli ortamlarda ani olarak soğutulması işlemi (suverme)

Bu ani soğutmadan doğan gerilimin, çeliğin tekrardan 700½Cye kadar ısıtılması suretiyle normalize tavına tabi tutularak giderilme işlemi (tavlama)

Metalin kristal yapısının değişim noktasına yakın fakat daha alçak bir temperatürde uygun bir süre ısıtılması ve birden soğutularak istenilen kıvam (iç yapı) elde edilmesi işlemi (menevişleme)

ISITMAYLA (KIRMA) PARÇALAMA, Bu yöntemle; cevherde bulunan mineral ve gang maddesinin değişik genleşme özelliğinden dolayı parçalanarak serbest hale getirilmeleri ve sonra bunların eleme veya tane boyutuna göre sınıflandırılması suretiyle cevherde mevcut mineral ve gangın ayrılmaları yani cevherin zenginleştirilmesi mümkün olmaktadır

Bu özellikleri gösteren minerallerin başlıcaları boraks, kolemanit, spodumen ve fluorittir

Bu işleme dekrepidasyon da denir

ISLANABİLEN KÜKÜRT, Toz kükürde çeşitli kimyevi maddeler katarak; ıslanabilme ve sıvı içinde suspansiyon halinde kalma özellikleri verilen bir cins zirai kükürt

—> Püskürtme-

Mikronize kükürt

IŞINÖLÇER, —> Radyometre

IŞINÖLÇÜM, —> Radyometri

IZGARA, 1) Genellikle hareketsiz ve bazan da hareketli olan, delikleri veya aralıkları çok geniş tutulan ve üzerine gelen malzemeyi tane iriliğine göre sınıflandırma yapmaya yarayan klasifikasyon düzeni

2) Kazanlarda yanma yerinin alt kısmını teşkil eden katı yakıta zemin teşkil etmesi ve yakıt için lüzumlu havanın geçmesi, külün aşağı dökülmesi için yol teşkil eden sistem

Izgaralar düz (5½-8½), meyilli (25½-50½), basamaklı, hareketli veya sabit olmak üzere çeşitli tiplerde yapılır

Basamaklı ızgaralar bilhassa düşük kaliteli yakıtların yakılmasında, düz ızgaralar ise küçük ve orta büyüklükteki ocaklarda ve alev borulu kazanların iç ateşliğinde kullanılır

IZGARALI KÖMÜR YAKMA SİSTEMLERİ, Apartman ölçeğinde elle, büyük işletmelerde *****ik yüklemeli, sabit yatak esasına dayanan, yaygın bir kömür yakma düzeni

Elle yüklemede, ızgara üzerine serilen ve genelde 10-25cm arasında değişen kömür kalınlığı; kömür yapısına, yanma özelliklerine ve kazanın kapasitesine göre değişir

Kömür, yayma veya yastıklama şeklinde yakılır

Yayma, kömürün kazandaki tüm yatak kesit alanına belirli kalınlıkta yayılması şeklinde olup bu, homojen bir yanmanın sağlanması prensibine dayanır

Yastıklama yönteminde ise, kor haline gelmiş yarı kok, yatağın arka bölgelerine yığılır

Arka kısma çekilen kömürün yerine verilen kömürden çıkan uçucu maddeler arka bölümlerde bulunan kor hâldeki kömürlerin üzerinden geçerken tutuşur ve verilen ikincil hava ile yakılır

11-04-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Madencilik Terimleri Sözlüğü İ Madencilik Terimleri Sözlüğü I I ISI, 1) Madde moleküllerinin hareketi nedeniyle meydana gelen enerji Madde moleküllerinin hareketi az olursa ısı az, fazla olursa ısı fazladır Isı birimleri Cal, Kcal, BTU (British Thermal Unit)dur 2) Hararet ISIL İŞLEM, Çeliğin dayanıklılık ve sağlamlığını etkileyen yapısal özelliğini iyileştirmek için onun yüksek sıcaklıklara kadar ısıtılıp çeşitli ortamlarda ani olarak soğutulması işlemi (suverme) Bu ani soğutmadan doğan gerilimin, çeliğin tekrardan 700½Cye kadar ısıtılması suretiyle normalize tavına tabi tutularak giderilme işlemi (tavlama) Metalin kristal yapısının değişim noktasına yakın fakat daha alçak bir temperatürde uygun bir süre ısıtılması ve birden soğutularak istenilen kıvam (iç yapı) elde edilmesi işlemi (menevişleme) ISITMAYLA (KIRMA) PARÇALAMA, Bu yöntemle; cevherde bulunan mineral ve gang maddesinin değişik genleşme özelliğinden dolayı parçalanarak serbest hale getirilmeleri ve sonra bunların eleme veya tane boyutuna göre sınıflandırılması suretiyle cevherde mevcut mineral ve gangın ayrılmaları yani cevherin zenginleştirilmesi mümkün olmaktadır Bu özellikleri gösteren minerallerin başlıcaları boraks, kolemanit, spodumen ve fluorittir Bu işleme dekrepidasyon da denir ISLANABİLEN KÜKÜRT, Toz kükürde çeşitli kimyevi maddeler katarak; ıslanabilme ve sıvı içinde suspansiyon halinde kalma özellikleri verilen bir cins zirai kükürt —> Püskürtme- Mikronize kükürt IŞINÖLÇER, —> Radyometre IŞINÖLÇÜM, —> Radyometri IZGARA, 1) Genellikle hareketsiz ve bazan da hareketli olan, delikleri veya aralıkları çok geniş tutulan ve üzerine gelen malzemeyi tane iriliğine göre sınıflandırma yapmaya yarayan klasifikasyon düzeni 2) Kazanlarda yanma yerinin alt kısmını teşkil eden katı yakıta zemin teşkil etmesi ve yakıt için lüzumlu havanın geçmesi, külün aşağı dökülmesi için yol teşkil eden sistem Izgaralar düz (5½-8½), meyilli (25½-50½), basamaklı, hareketli veya sabit olmak üzere çeşitli tiplerde yapılır Basamaklı ızgaralar bilhassa düşük kaliteli yakıtların yakılmasında, düz ızgaralar ise küçük ve orta büyüklükteki ocaklarda ve alev borulu kazanların iç ateşliğinde kullanılır IZGARALI KÖMÜR YAKMA SİSTEMLERİ, Apartman ölçeğinde elle, büyük işletmelerde *****ik yüklemeli, sabit yatak esasına dayanan, yaygın bir kömür yakma düzeni Elle yüklemede, ızgara üzerine serilen ve genelde 10-25cm arasında değişen kömür kalınlığı; kömür yapısına, yanma özelliklerine ve kazanın kapasitesine göre değişir Kömür, yayma veya yastıklama şeklinde yakılır Yayma, kömürün kazandaki tüm yatak kesit alanına belirli kalınlıkta yayılması şeklinde olup bu, homojen bir yanmanın sağlanması prensibine dayanır Yastıklama yönteminde ise, kor haline gelmiş yarı kok, yatağın arka bölgelerine yığılır Arka kısma çekilen kömürün yerine verilen kömürden çıkan uçucu maddeler arka bölümlerde bulunan kor hâldeki kömürlerin üzerinden geçerken tutuşur ve verilen ikincil hava ile yakılır