Yaratıcı Evrim

Yaratıcı evrim:



Evrime inanmakla birlikte bu evrimin Darwin’in evrim anlayışı gibi, mekanik bir doğal ayıklanma kuramına dayanmayıp, yaratıcı olduğunu savunan Henri Bergson’un evrim anlayışına verilen ad


Darwin’in yeryüzünde ve tarih boyunca ortaya çıkmış çok çeşitli türleri, basit organizmaların, insanla doruk noktasına ulaşan daha karmaşık ve yüksek organizmalarla nasıl tamamlandığının hesabını veremeyen keyfi bir adaptasyon modeliyle açıklamaya kalkıştığını öne süren Bergson, Darwin’in söz konusu mekanik modeli yerine, teleolojik bir evrim anlayışı geçirmiş ve bütün bir evrim sürecine yayılmış olan yaratıcı hamle ya da yaşam atılımının varlığından söz etmiştir Bergson’a göre, yaşam ve evrim en iyi bir biçimde bir yaratıcı hamle yoluyla açıklanabilir Yaratıcı hamle, tüm canlı varlıklardaki başlıca içsel öğedir O yaratıcı gelişmesinde boyuna yeni türler, yeni cinsler meydana getirir Yaratıcı hamle, buna göre yaratmadan yaratmaya bir sıçramadır


Bergson, canlılara sürekli olarak sıçramalı bir hareket veren bu yaşam atılımının iç güç kaynağının Tanrı olduğunu söyler Tanrı’nın kendisi evrendeki bu yaratıcı gelişmeyle içten bir bağlantı içindedir Bundan dolayı, Tanrı son bulmuş bir şey değildir, bitip tükenmez bir yaşamdır O, sonsuz eylem, durmayan özgürlüktür Bergson, tüm canlı varlıkların birbirleriyle bağlantı içinde olduklarını, hepsinin aynı verimli atılımın egemenliği altında olduğunu söyler Bergson’a göre, yaşam varolan her şeyin, kendisinin parçaları değil de, görünümleri olduğu sürekli ve bölünmemiş bir süreçtir Her şey bu yaratıcı hamle tarafından harekete geçirilir ve bu yaratıcı hamle temel gerçekliktir