Sigorta Terimleri Sözlüğü T |
11-04-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Sigorta Terimleri Sözlüğü TSigorta Terimleri Sözlüğü T Tahakkuk Tarihi : Primlerin muhasebeleşmesinde dikkate alınan tarihtir Tahkim (Arbitration) : Uyuşmazlık konusunun taraflarca seçilen hakemler eliyle çözülmesidir Sigorta şirketi ile sigortalı arasında, hasarın miktarına ilişkin anlaşmalıkların çözümü amacıyla başvurulan bir yöntemdir Tarafların bu yola başvurabilmeleri için poliçede bu konuda bir şart bulunması gerekmektedir Sorunların mahkeme yoluyla olduğundan daha hızlı bir şekilde çözülmesi, daha az masraflı olması ve sorunun sadece sigortalı ve sigortacı tarafından bilinip mahkeme kadar açık olmaması nedeniyle tercih edilebilir bir yöntemdir Tahkim, sedan şirket ile reasürör arasında da, reasürans anlaşmasına ilişkin bir sorunun mahkemesiz çözümü için başvurulabilmektedir Tam Ziya ( Total Loss) : (Bkz Gerçek Tam Ziya) Tanzim Tarihi : Düzenleme tarihidir Poliçenin onaydan geçtikten sonra poliçe girişi esnasında kullanıcı tarafından girilen ve muhasebesel olarak açık olan tarihtir Tarife (Tariff) : Ürünün fiyatlamasını sağlayacak olan değerlerin tanımlanmasıdır Tarife Sistemi (Tariff System) : Sigorta şirketlerinin, her bir sigorta branşı itibariyle, bir çok teknik ve finansal faktörlerin hesaba alındığı aktüeryal prensiplere dayanılarak oluşturulmuş fiyat ve poliçe standartlarına bağlı olarak faaliyet gösterdiği bir sistemdir Sigorta şirketlerinin kendi aralarındaki bir anlaşmaya göre oluşturulabilir Ayrıca, özellikle az gelişmiş ülkelerin sigorta piyasalarında olduğu gibi, rekabet nedeniyle prim üretiminin azalmasını önlemeye yönelik bir tedbir olarak devlet tarafından da uygulanabilmektedir Bu sistemde sigorta şirketleri, fiyat konusunda rekabet etme imkanına sahip olmadıklarından rekabet, fiyat dışı faktörlere, özellikle hasar konusundaki şirket politikalarına dayanmaktadır Tazminat (Damages / Indemnity) : Poliçe türüne göre, sağlık giderleri, maluliyet ve kritik hastalık durumunda sigortalıya, sigortalının vefatı durumunda ise menfaattara ödenmesi gereken toplu tutardır Ayrıca, kişinin başkalarına vermiş olduğu zarar veya başkalarına karşı doğmuş olan sorumlulukları nedeniyle, ödemek durumunda olduğu, genelde mahkeme tarafından takdir edilmiş parayı ifade eden hukuki terimdir Bir başka deyişle; poliçeyle teminat altına alınan rizikoların gerçekleşmesi halinde lehdarlara ödenecek olan tutardır Tazminat Talebi (Claim) : Sigorta poliçesi kapsamında olan bir riskin neden olduğu ziya veya hasarın tazmin edilmesi amacıyla, sigortalı, lehdar veya üçüncü şahısların sigorta şirketinden yapmış olduğu tazminat talebidir Talep edilen miktar, ilke olarak sigorta bedelini aşmamalıdır Bu terim aynı zamanda “Hasar” anlamında da kullanılmaktadır Tecditname : Sigortalının, sigorta poliçesinin bitim süresi sonunda teminattan yoksun kalmaması için şirketin tek taraflı olarak poliçenin yenilenmesini istediği belgedir Sigortalının kabulü ile poliçenin yeniden ve yeni şartlarla yürürlüğe girmesini sağlar Tedavi Masrafları : Sigortalının bir kaza sonucunda sürekli sakat kalması durumunda, sigortalıya bu teminat limitinde maluliyet oranına göre ödeme yapılmaktadır Teklif Formu (Proposal Form) : Sigorta yaptırmak isteyen bir kişinin doldurup imzalayarak sigortacıya verdiği ve yaptıracağı sigorta ile ilgili bilgileri içeren belgedir Sigorta edilecek riskin her yönüyle belirlenmesi amacıyla, sigortacı tarafından hazırlanmış ve kişinin sigorta talebini içerir Teklifname (Teklif Formu), teklifi veren kişinin adı, adresi, mesleği, sigorta konusunun adresi, varsa önceki hasarlar gibi genel nitelikli soruların yanı sıra, ilgili riskin tanımlanması ve değerlendirilmesini amaçlayan özel nitelikli sorular ve tüm sorulara verilen cevapların, sigorta talebinde bulunan kişinin bilgisine göre doğru olduğunu belirten beyanı içermektedir “Declaration” veya “Proposal” da denilmektedir Teknik Faiz : Hayat poliçeleri için kullanılan ve sigortacının garanti ettiği minimum faiz oranıdır Hayat sigortası ürünlerine ait prim, matematik karşılıklar, garanti edilen kar payı karşılıkları vb teknik hesaplamalarda kullanılan faiz oranıdır Sigorta şirketlerinin ileride sigortalılara ödeyeceği miktarı karşılamak üzere prime yürüttükleri faizdir Sigorta şirketleri tahsil ettikleri primin az bir kısmını hemen meydana gelecek zararları karşılamak üzere ayırırlar Primin büyük bir kısmı ileride meydana gelecek zararları karşılamak üzere faize tabi tutulur Prim miktarı belirlenirken faiz oranı da göz önüne alınmıştır Teknik Karşılık (Technical Reserve) : Sigorta şirketlerinin sattıkları poliçelere istinaden devam eden yükümlülükleri için ayırdıkları karşılıklardır (Yedek akçe, ihtiyatgibi) İlgili yasal otorite tarafından ayrılması zorunlu tutulmuştur Çeşitli isimlerle adlandırılan teknik karşılıklar vardır Cari Riziko Karşılığı, Muallak Hasar Karşılığı, Hayat Aktüeryal Matematik Karşılığı, Hayat Kar Payı Karşılığı, Deprem Hasar Karşılığı vb Sigorta ve reasürans şirketlerinin, sigortalılarına veya sedan şirketlere karşı yükümlülüklerini yerine getirmeleri açısından bir güvence olmakla birlikte; ilgili şirket bilançosu üzerinde ödenmiş hasar veya komisyon gibi etkide bulundukları için, şirketin ödeyeceği vergi miktarını ve hissedarlara dağıtılacak kar payını azaltmaktadırlar Bu terim, aynı zamanda, “Underwriting Reserve” olarak da ifade edilir Teminat (Coverage) : Sigortacının sigortalıya rizikonun gerçekleşmesi halinde vermeyi taahhüt ettiği güvencedir Sigorta poliçesi ile güvence altına alınan risk veya risklerin gerçekleşmesi halinde sigortacı tarafından ödenecek meblağdır Tarife veya ürün bazında poliçede verilmesi zorunlu olunan teminatlara ana teminat, seçimlik olanlara ise ek teminat denir Reasürörün, sedan şirkete vermiş olduğu garanti de, reasürans teminatı olarak ifade edilir Sigorta şirketleri, sigorta sözleşmelerinden doğan taahhütlerine karşılık olmak üzere sigorta primleri ile orantılı olarak teminat göstermekle yükümlüdür Teminatlar ancak tesis edilmiş oldukları branşın sigortalılarının alacakları için kullanılır ve ancak yasal olarak kabul edilmiş değerlere yatırılabilir Taşınabilir değer karşılıkları Hazine Müsteşarlığının gösterdiği bankalarda Müsteşarlık adına bloke edilir Teminat Belgesi (Cover Note) : Sigorta şirketi tarafından düzenlenen ve teminatın varlığının delili olarak kabul edilen geçici bir belgedir Sigorta poliçesinin zaman veya herhangi bir başka nedenle teminatın hesaplandığı sırada hazırlanamaması durumunda, geçici nitelikte hazırlanan Teminat Belgesi sigorta poliçesinin işlevini görmektir Teminat Belgesi yürürlükte iken bir hasar meydana gelmesi durumunda, sigorta poliçesi ile aralarında yasal açıdan herhangi bir fark yoktur Teminat Belgesi, sedan şirket ile reasürör arasında da kullanılmakta ve anlaşma koşullarını belirtmek üzere, broker veya reasürör tarafından hazırlanabilmektedir Sigortacı ve reasürörün, fesih hakkını kendinde saklı tutarak, geçici teminat vermesi halinde, nihai survey raporuna dayanarak, teminatı sona erdirmesi mümkündür Tenzil (Paid-up) : Uzun süreli sigortalarda 3 yıl veya özel şartlarında yazan azami sürenin dolması ve bu süreye ait primlerin ödenmesinden sonra prim ödemelerinin durdurulması ve sigortalının maluliyet, kritik hastalık, vefat gibi tazminat hakkından yararlanmadan sadece yatırılan birikim tutarı üzerinden kar payı almaya devam etmesidir Ödenen toplam prim baz alınarak sigorta teminatı ödenen prime göre oluşacak şekilde indirilir, poliçe iptal edilemez Tenzili Muafiyet (Deductible) : Hasarın belli bir miktarının sigortalı tarafından yüklenilmesini ifade eder Bu miktar sigorta bedelinin veya hasarın belli bir yüzdesi veya maktu bir bedel olabilir Sigorta dönemi içerisinde meydana gelen her bir hasar için olabildiği gibi, toplam hasar miktarı için de söz konusu olabilmektedirTenzili muafiyet oranı veya miktarının yüksek olması, sigortalının ödeyeceği prim miktarını azaltan bir etkendir Hasarın, muafiyet miktarını aşan kısmı ödenir,Muafiyet miktarının altındaki hasarlar ödenmez Aynı zamanda, Bölüşmeli Olmayan Reasürans anlaşmalarında hasarın, sedan şirket üzerinde kalan kısmı anlamına da gelir Net saklama payını aşan kısım, reasürörün sorumluluğundadır Tıbbi Tetkikler : Sigortalının yaşına ve istediği teminat tutarına bağlı olarak sigortacı tarafından istenebilen tıbbi raporlardır |
|