Röportaj Ne Demektir Anlamı Manası

**Prof. Dr. Sinsi** · 11-04-2012

Röportaj Ne Demektir Anlamı Manası

Röportaj, bir gazete yazarının çeşitli kimseler, yerler ve olaylarla ilgili inceleme ve araştırmalarına kendi görüşlerini de ekleyerek oluşturduğu yazı türü

Röportaj kelimesinin kökeni, Latincede 'toplamak', 'getirmek' anlamlarında kullanılan reportare kelimesine dayanır

Röportaj, bir gazete yazısı olmasına karşın, gezi türüyle iç içe olması, bazen sanatsal kaygılarla kaleme alınması, sıradan bir aktarma değil de özel bir yorum değerlendirme değeri taşıması gibi özellikleriyle, edebiyat türü olarak da kabul edilmektedir

Röportaj, başlangıçta "sorular" ve "yanıtlar"dan oluşan "mülakat"tan farklı değilken gazeteciliğin gelişmesi ve ünlü edebiyatçıların röportaj türünde de yapıtlar ortaya koymaya başlamasıyla, daha çok araştırma, inceleme, soruşturmaya dayanan ve bazı gerçeklerin ortaya çıkmasına yardımcı olan bir dal haline gelmiştir

Röportajın Yapısı

Yapısına daima öznellik hakimdir ve bu öznellik bütünüyle gerçeklere odaklı basit haberin ve de hemen hemen aynı derecede yalın biçimlendirilmiş karmaşık haberin aksine aranan bir özelliktir

Eylemler ve yaşantılar, gerçek olaya ilişkin haberlerle bağlanır Ama bu iş olduğunca canlı yapılmalıdır
Bir röportajda insanların da söze katılmaları (olası ise doğrudan anlatımla) önemlidir Bu, anlatımı canlandırır ve aktarılan yaşantıya doğrudan bağlantı sağlar
Bir röportaj asla yazı işlerinin dört duvarı arasında kurulan bağlantılarla araştırılamaz Kaleme alınan olay bizzat yaşanmış olmalıdır Mümkün olduğunca çok not alınmalıdır Bir röportaj, öykünün doğal anlatımına elverişli bir yapıya sahip olmalıdır Aralara olayın hızını yavaşlatan anlar da (düşünceler, yansımalar, yargılar) serpiştirilebilir Kesinlikle bir okul kompozisyonunun biçemi yeğlenmemelidir (genelden özele) Bunun tersini uygulamak daha uygundur (özelden genele)
Bir röportajın biçemi heyecan yaratmalıdır ve bu heyecanın ölçüsü genelde şimdiki zaman kullanımıyla arttırılır Yaşanmış olanlar doğrudan olduğu gibi aktarılır Sıyga değişikliklerinin yerinde kullanımı metine ilginçlik kazandırır Heyecan yaratılması gereken durumlarda aşırılıklara yer yoktur Heyecan için tempo gerekir Gereksiz sözcük ve tümce öğeleri kullanmaktan sakınılmalıdır Okurun kendiliğinden eklemeler yapabileceği yerler anlatılmamalıdır Kaynak belliyse (örneğin alıntılar) usul gereği sürekli kaynağa yönelik gönderme yapmaya gerek yoktur
Betimlemek (atmosfer, duygular, görünümler) anlatmak (süreçler, eylemler) alıntılamak (etkili ifadeler) ve yansıtmak (düşünmek, sonuçlar çıkarmak): Bir röportajda bu dört öğe iyi dağıtılarak kullanılmalıdır

Röportaj Konuları

Röportajlar, yurtiçi ya da yurtdışı siyasal, toplumsal, ekonomik, kültürel, vb bir konuda olabilir İyi bir röportaj yazarının ele aldığı konuyu enine boyuna araştırması, incelemesi, ilgililerle görüşmesi, konuyla ilgili yerleri gezip görmesi, gerekli belgeleri toplaması gerekir Yani röportaj, yalnızca gözlemlerin, izlenimlerin ya da konuşmaların aktarılması değil, bunların ötesinde bir yorum ve değerlendirme yazısıdır
Röportaj, gazete ve gazetecilikle birlikte gelişen bir türdür Dünyadaki aşağı yukarı bütün gazete ve dergilerde görülen röportajlar, konuyla ilgili olarak çekilen fotoğraflarla bütünlenmekte, fotoğraf röportaja belgesellik, gerçekçilik ve görünüm sağlamaktadır

Röportaj yazarlığ

Dünyada pek çok ünlü edebiyatçı, aynı zamanda röportaj yazarlığı da yapmıştır Bunlar arasında Jack London, Hemingway, Ehrenburg, Şolohov, Sartre vb anılabilir Malaparte ile Raymond Cartier de, gazetecilikten yetişme röportaj yazarlarındandır

Türkiye'de röportaj

Türk basınında röportaj türü, başlangıçta mülakat niteliğinde gelişmiştir

Özellikle 1960'tan sonra, Türk toplumunun çeşitli sorunları kamuoyuna duyurulurken edebiyatçılarımızın röportaj türünden oldukça başarılı bir biçimde yararlanmaları, röportaj tekniğinin gelişmesini ve röportajın gazetelerin vazgeçilmez bir birimi haline gelmesini sağlamıştır

Basınımızda röportaj türünde yapıtlar veren gazeteci ve edebiyatçıların başlıcaları arasında;

Ruşen Eşref Ünaydın
Hikmet Feridun Es
Mustafa Baydar
Gavsi Ozansoy
Falih Rıfkı Atay
Abdi İpekçi
Yılmaz Çetiner
Nurullah Berk
Fikret Otyam
Necmi Onur
Dursun Akçam
Yaşar Kemal
Hikmet Çetinkaya
Mete Akyol
Mustafa Ekmekçi
Halit Çapın, vb

sayılabilir

Kaynak : Vikipedi, özgür ansiklopedi

11-04-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Röportaj Ne Demektir Anlamı Manası Röportaj Ne Demektir Anlamı Manası Röportaj, bir gazete yazarının çeşitli kimseler, yerler ve olaylarla ilgili inceleme ve araştırmalarına kendi görüşlerini de ekleyerek oluşturduğu yazı türü Röportaj kelimesinin kökeni, Latincede 'toplamak', 'getirmek' anlamlarında kullanılan reportare kelimesine dayanır Röportaj, bir gazete yazısı olmasına karşın, gezi türüyle iç içe olması, bazen sanatsal kaygılarla kaleme alınması, sıradan bir aktarma değil de özel bir yorum değerlendirme değeri taşıması gibi özellikleriyle, edebiyat türü olarak da kabul edilmektedir Röportaj, başlangıçta "sorular" ve "yanıtlar"dan oluşan "mülakat"tan farklı değilken gazeteciliğin gelişmesi ve ünlü edebiyatçıların röportaj türünde de yapıtlar ortaya koymaya başlamasıyla, daha çok araştırma, inceleme, soruşturmaya dayanan ve bazı gerçeklerin ortaya çıkmasına yardımcı olan bir dal haline gelmiştir Röportajın Yapısı Yapısına daima öznellik hakimdir ve bu öznellik bütünüyle gerçeklere odaklı basit haberin ve de hemen hemen aynı derecede yalın biçimlendirilmiş karmaşık haberin aksine aranan bir özelliktir Eylemler ve yaşantılar, gerçek olaya ilişkin haberlerle bağlanır Ama bu iş olduğunca canlı yapılmalıdır Bir röportajda insanların da söze katılmaları (olası ise doğrudan anlatımla) önemlidir Bu, anlatımı canlandırır ve aktarılan yaşantıya doğrudan bağlantı sağlar Bir röportaj asla yazı işlerinin dört duvarı arasında kurulan bağlantılarla araştırılamaz Kaleme alınan olay bizzat yaşanmış olmalıdır Mümkün olduğunca çok not alınmalıdır Bir röportaj, öykünün doğal anlatımına elverişli bir yapıya sahip olmalıdır Aralara olayın hızını yavaşlatan anlar da (düşünceler, yansımalar, yargılar) serpiştirilebilir Kesinlikle bir okul kompozisyonunun biçemi yeğlenmemelidir (genelden özele) Bunun tersini uygulamak daha uygundur (özelden genele) Bir röportajın biçemi heyecan yaratmalıdır ve bu heyecanın ölçüsü genelde şimdiki zaman kullanımıyla arttırılır Yaşanmış olanlar doğrudan olduğu gibi aktarılır Sıyga değişikliklerinin yerinde kullanımı metine ilginçlik kazandırır Heyecan yaratılması gereken durumlarda aşırılıklara yer yoktur Heyecan için tempo gerekir Gereksiz sözcük ve tümce öğeleri kullanmaktan sakınılmalıdır Okurun kendiliğinden eklemeler yapabileceği yerler anlatılmamalıdır Kaynak belliyse (örneğin alıntılar) usul gereği sürekli kaynağa yönelik gönderme yapmaya gerek yoktur Betimlemek (atmosfer, duygular, görünümler) anlatmak (süreçler, eylemler) alıntılamak (etkili ifadeler) ve yansıtmak (düşünmek, sonuçlar çıkarmak): Bir röportajda bu dört öğe iyi dağıtılarak kullanılmalıdır Röportaj Konuları Röportajlar, yurtiçi ya da yurtdışı siyasal, toplumsal, ekonomik, kültürel, vb bir konuda olabilir İyi bir röportaj yazarının ele aldığı konuyu enine boyuna araştırması, incelemesi, ilgililerle görüşmesi, konuyla ilgili yerleri gezip görmesi, gerekli belgeleri toplaması gerekir Yani röportaj, yalnızca gözlemlerin, izlenimlerin ya da konuşmaların aktarılması değil, bunların ötesinde bir yorum ve değerlendirme yazısıdır Röportaj, gazete ve gazetecilikle birlikte gelişen bir türdür Dünyadaki aşağı yukarı bütün gazete ve dergilerde görülen röportajlar, konuyla ilgili olarak çekilen fotoğraflarla bütünlenmekte, fotoğraf röportaja belgesellik, gerçekçilik ve görünüm sağlamaktadır Röportaj yazarlığ Dünyada pek çok ünlü edebiyatçı, aynı zamanda röportaj yazarlığı da yapmıştır Bunlar arasında Jack London, Hemingway, Ehrenburg, Şolohov, Sartre vb anılabilir Malaparte ile Raymond Cartier de, gazetecilikten yetişme röportaj yazarlarındandır Türkiye'de röportaj Türk basınında röportaj türü, başlangıçta mülakat niteliğinde gelişmiştir Özellikle 1960'tan sonra, Türk toplumunun çeşitli sorunları kamuoyuna duyurulurken edebiyatçılarımızın röportaj türünden oldukça başarılı bir biçimde yararlanmaları, röportaj tekniğinin gelişmesini ve röportajın gazetelerin vazgeçilmez bir birimi haline gelmesini sağlamıştır Basınımızda röportaj türünde yapıtlar veren gazeteci ve edebiyatçıların başlıcaları arasında; Ruşen Eşref Ünaydın Hikmet Feridun Es Mustafa Baydar Gavsi Ozansoy Falih Rıfkı Atay Abdi İpekçi Yılmaz Çetiner Nurullah Berk Fikret Otyam Necmi Onur Dursun Akçam Yaşar Kemal Hikmet Çetinkaya Mete Akyol Mustafa Ekmekçi Halit Çapın, vb sayılabilir Kaynak : Vikipedi, özgür ansiklopedi