Tıbbi Terimler Sözlüğü

Analjezik: Ağrının bilinç düzeyinde algılanmasını ortadan kaldıran ilaçlardır Ağrıyı azaltmalarının yanısıra, ateşi düşürürler ve bir çoğunun ek olarak iltihap giderici etkisi de vardır
Anemi (Kansızlık): Kanda hemoglobinin (oksijeni taşıyan pigment) azalmasına bağlı olarak kanın vücuda oksijen taşıma kapasitesinin azalması Aneminin nedeni diyetle alınan demirin azlığı olabilir, fakat iltihaplı romatizmalar da anemiye neden olabilir

Anesaaaik: Duyu kaybına neden olan ilaç Bir lokal anesaaaik, sadece vücudun bir kısmında duyu kaybına (hissizliğe) yol açarken, genel anesaaaikler bilinç kaybına da neden olurlar

Anevrizma: Atardamar duvarında balonlaşma

Ankilozan spondilit: Omurgayı etkileyen ve omurga çevresi, bel ve
sırtta bir miktar katılaşmaya neden olan romatizmal bir hastalık Spondilit omur eklemlerinin iltihabı anlamına gelmektedir ve Yunanca omur anlamına gelen spondylos kelimesinden türemiştir İnflamasyon (iltihap) geçerken ve iyileşme oluşurken, kemik omurun iki yanından dışarı doğru büyüyebilir ve iki omur birleşebilir; bu katılaşmaya ankiloz adı verilmektedir Bu hastalık erkeklerde kadınlardan daha şiddetli seyretmektedir

Antijen: Vücudun yabancı veya tehlikeli olarak gördüğü mikrop, virüs ya da diğer herhangi bir madde Antijenler vücutta tepki olarak antikorların senaaalenmesine yol açarlar

Antikardiyolipin antikorlar: Özel bir fosfolipid türü olan kardiyolipine karşı gelişen antikorlar

Antikor: Kanda bulunan ve mikroplara, virüslere ya da vücudun yabancı veya tehlikeli olarak gördüğü diğer herhangi bir maddeye yanıt olarak meydana gelen proteinler Antikorların görevi bu yabancılara saldırmak ve onları zararsız hale getirmektir Ancak, otoimmün hastalık adı verilen bir hastalık grubunda antikorlar vücudun kendi dokularına saldırabilirler

Antinükleer antikorlar (ANA): Lupus ve skleroderma gibi "bağ dokusu hastalıkları"nda hastaların kanında sıklıkla bulunan antikorlar Vücuttaki dokulara zarar verebilirler

Arterit: Arterlerin (atardamarların) inflamasyonu (iltihaplanması), örneğin, poliarteritis nodosa Ayrıca bkz Vaskülit

Artralji: Eklem ağrısı Bu ağrı inflamatuvar (iltihabi) ya da noninflamatuvar (inflamatuvar olmayan) koşullardan kaynaklanabilir

Artrit: Eklem inflamasyonu (iltihabı) anlamına gelen bir terim, fakat genellikle tüm eklem hastalıkları için kullanılır Bazen eklemler artrit süreci ilerlerken hasar görürler

Artropati: Eklem hastalığı (hangi tipte olursa olsun)

Artroz: Osteoartritin diğer bir adı

Aşil tendiniti: Aşil tendonunun iltihaplanmasıdır, tendon bu durumda hassas ve genellikle şiş olur Ayrıca bkz Plantar fasciit

Aşil tendonu: Bacağın baldır kaslarının büyük tendonu, ayak bileğinin arkasında topuk kemiğine tutunur

B hücresi: B hücreleri, antikor üreten bir akyuvar türüdür
Behçet sendromu: Ağrılı oral ve genital ülserlerin (yaraların), inflamatuvar göz hastalığının ve cilt lezyonlarının bulunduğu bir hastalık Avrupa ve Amerika'da nadir rastlanan, fakat Japonya, bazı Ortadoğu ülkeleri ve Türkiye'de daha sık görülen bir hastalıktır

Baker kisti: Dizin arkasında artrite bağlı olarak oluşan bir kist

Biyopsi: İncelemek ya da test yapmak amacıyla küçük bir doku parçasının cerrahi olarak alınması

Boyun ağrısı: Boyunda, eklemlerin aşınması ya da yırtılmasının neden olduğu ağrı ve katılaşma, "servikal spondiloz" adı verilir Ankilozan spondilitle karıştırmayınız

Bursa: Tıpkı eklemde olduğu gibi bir sinoviyal membran ile döşeli olan bir bağ dokusu kesesi Bursalar sürtünmeyi azaltırlar, parçaların birbirine sürtündüğü yerlerde, örneğin tendonların ya da ligamentlerin kemiklerin üzerinden geçtiği yerlerde bulunurlar Bununla birlikte, normal dışı bir basınç ya da sürtünmeye yanıt olarak da oluşabilirler

Bursit: Bursanın inflamasyonudur Nedeni bazen infeksiyon ya da romatizmal bir hastalık olabilir, ama sıklıkla basınç, sürtünme ya da diğer hasarların sonucudur Bursit bazen belli bir meslekten ileri gelen aşınma ya da yırtılmalara bağlı olarak oluşabilir, örneğin temizlikçi dizi gibi Bursitte ağrı ve hassasiyet olur, bazen komşu olduğu eklemde hareket kısıtlılığı oluşur Nedeni infeksiyon olmadığı zaman, tedavi genellikle istirahat ve kortikosteroid enjeksiyonudur

Churg-Strauss hastalığı/sendromu: Nadir rastlanan bir vaskülit formu
CREST sendromu: Skleroderma ya da sistemik sklerozun nisbeten iyi huylu bir şeklidir CREST adı kalsinozis (kireçlenme), Raynaud fenomeni (soğuk hassasiyeti), özofajiyal dismotilite (yemek borusunun yetersiz hareketi), sklerodaktili (ciltte sertleşme) ve telenjiyektazi (ciltte damar genişlemesi) kelimelerinin İngilizce karşılıklarının başharflerinin yan yana gelmesiyle oluşmuştur

Crohn hastalığı: Sindirim kanalının inflamatuvar bir hastalığıdır; romatizmal hastalıklar sıklıkla bu hastalığa eşlik eder ve ülseratif kolit de bu hastalıkla ilişkilidir

CRP: C-reaktif protein Bu proteinin kandaki konsantrasyonları bir inflamasyon ya da hastalık aktivitesi testi olarak kullanılabilir, örneğin, romatoid artritte

Deformite: Bir eklemin şekil bozukluğuna uğraması ya da anormal şekilde açılanması
Dejeneratif artrit / dejeneratif eklem hastalığı: Osteoartrit

Dermatomiyozit: Polimiyozit gibi, dermatomiyozit de bir bağ dokusu hastalığıdır ve kaslarda güçsüzlük, katılık ve ağrıya neden olur, fakat aynı zamanda cildin rengini kırmızıya ya da mora çeviren cilt döküntüleri vardır

Dev hücreli arterit: Bkz temporal arterit

DEXA/DXA: Dual Energy X-Ray Absorptiometry= Çifte enerjili X ışını absorpsiyometrisi Şu anda kemik yoğunluğunu tarayarak kemik kitlesini değerlendirmenin ve böylece kırıklar oluşmadan osteoporoz riskini tahmin etmenin en güncel yoludur

DHA: Dokozahekzaenoik asid (esansiyel, yani vücutta üretilemediği için besinlerle alınması gereken bir yağ asidi)

DİSH: Diffüz İdiyopatik İskelet Hiperostozu; omurlar arasındaki aralıklarda köprüler oluşturmak üzere dikey yönde uzanan büyük vertebral (omura ait) osteofitler (sivri kemik çıkıntısı)

Disk problemleri: Lomber (bele ait) disk hastalıkları, yani bel fıtığı

Doku: Belli bir işlevi yerine getirmek üzere özelleşmiş olan daha çok
veya daha az uniform (tek tipte) hücre topluluğu

Dupuytren kontraktürü: Avuç içi ve parmakların ağrısız bir hastalığı Sadece cilt nodüllerine neden olabileceği gibi parmakların avuç içine doğru kasılmış olarak kalmasına neden olacak kadar da ilerleyebilir

EEG: Elektroensefalografi Bu teknikle beynin farklı bölgelerinin elektriksel aktivitesi kaydedilir
Eklem: İki kemiğin bir araya geldiği bir yapı Normal eklemlerde kemiklerin uçlarını örten pürüzsüz bir kıkırdak tabakası vardır, bu tabaka hareket serbestliği sağlar ve bir darbe azaltıcı olarak iş görür Eklemin çevresinde sinoviyum adı verilen bir doku bulunur ve koyu, yapışkan bir sıvı (sinoviyal sıvı) salgılar, bu sıvı kıkırdağı nemlendirir ve kayganlığını sağlar Eklemin tümünü sert, dayanıklı bir kapsül ve ligament adı verilen güçlü bağlar çevreler, bu yapı eklemin stabilitesini sağlar ve parçaları yerlerinde tutar Eklemin hareketini kemiklere tutunmuş olan tendonları çeken kaslar sağlar Tendonlar genellikle sinoviyum ile kaplıdır ve sinoviyal sıvı serbestçe hareket etmelerine olanak verir İnsan vücudunda üç tip eklem bulunur: 1- Fibröz eklemler: Bu eklemlerde kemikler birbirine fibröz bağ dokusuyla bağlanmıştır Bu yapı çok kısıtlı harekete olanak tanır ya da hareketsizdir Fibröz ekleme örnek olarak kafatası kemikleri arasındaki eklemler verilebilir 2- Kıkırdak eklemler: Kemikler birbirine kıkırk bağ dokusuyla bağlanmıştır Bu yapı fibröz dokuyla desteklenmektedir Hareket kısıtlıdır ya da yoktur Omurlar (vertebra) arasındaki fibröz kıkırdak diskler örnek olarak verilebilir 3- Sinoviyal eklemler: Sinoviyal eklemler, insan vücudunun işlerini yapmasını sağlayan hareketli eklemlerdir, omuz, diz, bilekler gibi

Eklem hipermobilitesi: Eklemin hareket yeteneğinin artması; jeneralize (genel) eklem gevşekliği ise genetik olarak aktarılan bir bağ dokusu hastalığıdır

Eklem replasmanı cerrahisi: (Artroplasti olarak da bilinir - Kelime anlamı "eklemi yeniden oluşturmak"tır); Kötü şekilde hasar görmüş olan eklemin ağrısını geçirmenin ve işlevini düzeltmenin çok etkili bir yoludur Kalça ve diz replasmanları onlarca yıldır başarıyla gerçekleştirilmektedir; bugün yılda 50,000 civarında total kalça replasmanı (THR) yapılmaktadır Eklem replasmanı operasyonları ayrıca omuz, dirsek, ayak bileği ve hatta parmaklarda da gerçekleştirilebilmektedir

ELISA (enzyme-linked immunosorbent assay): Enzime bağlı immünosorban yöntem Özellikle kanda antikor tayinleri için kullanılan bir laboratuvar yöntemidir

EMG: Elektromiyografi; kasların elektriksel aktivitesini kaydetme işlemi Sinirden kasa giden impulsların (uyarıların) normal çalışıp çalışmadığını ve kasın gerektiği gibi yanıt verip vermediğini test etmek için kullanılabilir

Enteropatik artrit / enteropatik artropati: İnflamatuvar barsak hastalığı ve romatizmal hastalığın bir arada bulunması, örneğin, ülseratif kolit ve Crohn hastalığı Deformite ve kıkırdak yıkımı bu artrit tipinin özelliği değildir

Enaaa: Kemiğin tendon ya da ligament ile birleşme yeri

Enaaaopati (ya da enaaait): Enaaaislerin inflamasyonuyla sonuçlanan herhangi bir romatizmal hastalık; örneğin, ankilozan spondilit, psöriyatik artrit ve Reiter hastalığı

Enzimler: Biyokimyasal reaksiyonlarda katalizör olarak iş gören kompleks proteinler

Eozinofil: Yabancı maddeleri içine alabilme özelliğine sahip olan bir akyuvar tipi Bu hücreler vücudun allerjik reaksiyonlarında görev alırlar

EPA: Eikozapentaenoik asid (esansiyel, yani vücutta üretilemediği için besinlerle alınması gereken bir yağ asidi)

Epidemiyoloji: Tıbbın hastalıkların toplumdaki görülme sıklığı ve yayılımını inceleyen dalı

Epidural: Bu terim sıklıkla vücudun alt yarısını uyuşturmak için omurilikteki sinirlerin etrafına yapılan enjeksiyon için kullanılır Işlemin tam adı epidural blokajdır

Eritrosit: Alyuvar (oksijen taşımakla görevli kan hücreleri)

ESR: Sedimentasyon; alyuvarların çökme hızı İnflamasyonun derecesini ölçmek için kullanılan testlerden biridir

Etyoloji: Hastalıkların nedenlerini araştıran bilim dalı

Fasiit: Fasyanın inflamasyonu, infeksiyondan ya da Reiter sendromu veya ankilozan spondilit gibi romatizmal bir hastalıktan ileri gelebilir
Fasya: Kasların ve daha yumuşak ve daha hassas organların çevresini saran zara benzeyen fibröz bağ dokusu, vücutta çeşitli kalınlıktaki tabakalar halinde bulunur

Felty sendromu: Seropozitif romatoid artrit (sıklıkla nisbeten inaktif sinovitle birlikte) ile splenomegali (dalak büyümesi) ve nötropeninin (akyuvar düşüklüğü) bir kombinasyonudur Ciddi infeksiyonlar, vaskülit (damar iltihaplanması) (bacak ülserleri, mononörit), anemi, trombositopeni ve lenfadenopati de duruma eşlik eder

Femur: Üst bacak ya da uyluk kemiği - vücudumuzdaki en uzun kemiktir

Fibromiyalji: Kasları ve ligamentleri etkileyen, fakat eklemlere hasar
vermeyen hastalık Sık rastlanır ve şiddetli olabilir Fibro-mi-yaljide fibröz dokular (fibro-) ve kaslarda (-mi) ağrı (-alji) ve hassasiyet söz konusudur Halsizlik sıklıkla fibromiyaljinin en şiddetli bulgusudur

Fibrozit: Bkz fibromiyalji

Freiberg infarktüsü/hastalığı: Ayağın avasküler nekrozdan (kemiğin
damar yetersizliği sonucu ölümü) ileri gelen ağrılı bir hastalığı Çoğunlukla genç kızlarda gözlenir ve ağrı tars başında lokalizedir

GLA: Gama linolenik asit (bir esansiyel yağ asidi)

Golfçü dirseği: Tıbbi adı "mediyal epikondilit" olan ve dirseği tutan bir hastalık

Granülomatöz arterit: Bkz Temporal arterit

Gut: Vücutta çok fazla miktarda ürik asit birikmesinden ileri gelen kalıtsal bir hastalık Tüm romatizma ya da artrit türlerinin en ağrılı olanlarından biri olmakla birlikte, aynı zamanda en kolay tedavi edilebilen şeklidir Bu hastalık kadınlarda çok nadir görülür Bir başka hastalık olan psödogut, başka bir kristal hastalığı tipidir

Halluks rijitus: Ayak başparmağı ekleminin osteoartriti, bu parmak sertleşir, katılaşır (sıklıkla ağrılıdır)
Halluks valgus: Ayak başparmağı ekleminin osteoartriti, bu parmak dışa doğru açı yapar Hastalığın seyrini değiştiren antiromatizmal ilaçlar (disease-modifying anti-rheumatic drugs - DMARDs): İki grup DMARDs bulunmaktadır, bunlara aynı zamanda ikinci seçenek ilaçlar da denilmektedir İlk grupta antimalaryaller (sıtma ilaçları), penisilamin, altın tuzları ve sulfasalazin bulunmaktadır İkinci gruptaki ilaçlar immunosupresan olarak adlandırılırlar, çünkü bağışıklık sistemini (immün sistem), yani vücudun kendini savunma sistemini baskılarlar Bu ilaçlar azatiyoprin, siklofosfamid, siklosporin ve metotreksattır

Heberden nodülleri: Parmakların en uç eklemlerindeki sert şişlikler, tamamen oluştuklarında genelikle ağrısızdırlar - bu nodüller el osteoartritinin tipik belirtisidir

Hemokromatoz: Demir elementinin aşirı miktarda emilmesi ve
depolanmasının karaciğer gibi bir çok organda hasar oluşturduğu ve işlev bozukluğuna yol açtığı genetik bir hastalık

Henoch-Schönlein purpurası: Çocukluk çağının en sık rastalanan vaskülit (damar iltihaplanması) tipi (erişkin yaşta da görülebilir), çoğunlukla geçici bir hastalıktır ve büyük eklemlerde artrit ve sindirim sistemine ait bulgularla seyreder, bacakların alt kısmında ve kalçalarda iltihaplı kapillerlerin (kılcal damar) cilt içine kanamasıyla oluşan mor renkli cilt döküntüleri vardır

Hidroterapi: Bir tür fizyoterapi Normal yüzme havuzundan daha sıcak olan (genellikle 37-38°C) bir ılık su havuzunda bir uzman tarafından egzersiz yaptırılması

Hipermobilite: Bkz Eklem hipermobilitesi

HLA: Human Leukocyte Antigens= İnsan lökosit antijenleri Genetik bir
doku marker'ı (belirteç)

HLA-B27: HLA-B27 kalıtımla geçen bir antijendir, normalde beyaz ırktan olan insanlarda %8 civarında rastlanır ve taşıyanların % 20'sinde bir hastalık ile beraberdir Ankilozan spondilit hastalarının yaklaşık olarak %90'ında HLA-B27 genetik marker'ı pozitiftir

HLA-DR4: Romatoid artrite yatkınlık olduğunu gösteren bir genetik belirteç

Hücre: Tüm yaşayan organizmaların temel birimi, kendi kendini tam olarak yeniden oluşturabilir

İmmün sistem: Vücudun infeksiyonlar ve kansere direnç göstermesini sağlayan dokular Timus, kemik iliği ve lenf nodlarından oluşur (ayrıca aşağıda bkz Lenfatik sistem)
İmmünglobulinler: Özgün infeksiyonlara bağışıklıktan sorumlu olan bir kan proteinleri sınıfı

İnflamasyon (iltihap): Canlı dokunun hasara verdiği yanıt; inflamasyonlu bir alanda kan akımı artar, bunun sonucunda ısı artışı ve kızarıklık oluşur; doku içine sıvı ve hücre sızması şişmeye neden olur İnflamatuvar reaksiyonların çoğu hasara karşı verilen kısa süreli yanıtlardır, fakat bazı hastalıklarda inflamasyon kalıcıdır (kronik) ve anormaldir

İnflamatuvar artrit/inflamatuvar artropati: Bu hastalıklar grubunda, tamamen lokal (yerel) inflamatuvar hastalıkların (örneğin, septik artrit) yanısıra, eklemleri hedef alan sistemik hastalıklar da (diğer bir deyişle, vücudun belli bir bölgesiyle sınırlı kalmayan hastalıklar; örneğin romatoid artrit) bulunmaktadır Bir çoğu çocukluk ya da gençlik çağında başlayan bazı çok şiddetli, ağrılı ve sakat bırakan hastalıklar da bu gruba dahildir İnflamatuvar artropatide eklemi döşeyen doku inflamedir, bu durum eklem yüzeyine ve altındaki kemiğe hasar verebilir

İnterlökin: Bir protein ailesinin tümü Bazıları eklem inflamasyonunu tetiklemede önemli rol oynar Ayrıca bkz Sitokin, lenfokin

Juvenil kronik artrit: Her 1,000 çocuktan birinde görülen nadir bir iltihaplı romatizmal hastalık Juvenil romatoid artrit olarak da adlandırılır Eklemlerde kişinin alışık olduğundan (zorlayıcı egzersizler, stes, viral rahatsızlıklar ve hatta soğuğun neden olduğu) daha fazla bir ağrı ve acı vardır Eklemlerden herhangi biri aylarca inflame kaldığı ve başka bir neden bulunamadığı zaman, kronik artritten şüphe edilebilir

Kalsifikasyon: Yumuşak dokularda kalsiyum kristallerinin birikmesi
Kapsül: Bir eklemin sert, fibröz kılıfı; iç tabakası sinoviyumdur

Karpal tünel sendromu: "Karpal" bilek anlamına gelmektedir, "karpal tünel", bilekte bulunur ve içinden parmakları hareket ettirmekle görevli önkol kaslarının tendonları geçer Bu tendonların arasında mediyan sinir adı verilen önemli bir sinir vardır Karpal tünel sendromunda mediyan sinir sıkışır, bunun nedeni sıklıkla tendonların şişmesi ve tünelde yer kalmamasıdır Elde ağrı, karıncalanma, uyuşma gibi çeşitli bulgular oluşur

Kas-iskelet sistemi: Kemikler, kaslar, eklemler ve onlara eşlik eden periartiküler yapılar (peri = çevresinde; artiküler = eklemle ilgili)

Kemik: Vücudun iskeletini oluşturan sert ve son derece yoğun madde Betonarme benzeri bir yapı olmak yerine, kollajen adlı bir maddenin mineralle (başlıca kalsiyum tuzları) doldurulmuş liflerinden oluşmuştur İskelet kemiklerinin korteks adı verilen kalın bir dış kabukları vardır ve burada sıkı bir ağ yapısındaki "trabeküler" kemik bulunur

Kemik dansitometrisi: Romatizmal hastalık, özellikle de osteoporoz riskini tahmin etmek amacıyla kemik kitlesini ölçmek için kullanılan bir tarama (film çekme) türü

Kıkırdak: Sert ve kaygan bir doku, eklem içindeki kemik uçlarının üstünü kaplar Kemiklerin birbiri üzerinde kaymasını sağlar ve aynı zamanda bir darbe azaltıcı olarak iş görür

Kifoz: Omurganın dışbükey ya da yay şeklinde eğrilmesi

Kohler hastalığı: 4-6 yaş arasındaki çocuklarda görülebilen ağrılı bir
durum, nedeni ayakta avasküler nekrozdur (kemiğin damar yetersizliği sonucu ölümü)

Kollajen: Kemiğin, kıkırdağın ve bağ dokusunun içinde oluşan fibröz bir protein Vücudun çok önemli bir yapı taşıdır İçinde kollajen olmayan organ ya da doku yoktur Dokular için önemli bir destek yapısıdır, çevresinde hücreler yaşar ve fonksiyon görürler Kollajen hastalığı, eskiden bağ dokusu hastalığı için kullanılan bir terimdi

Kompleman: Kanda bulunan bir enzim sistemidir Enzim, biyolojik bir reaksiyonu hızlandıran maddedir (katalizör olarak etki eder) Kompleman bir "ardışık çalışan enzimler sistemi"dir, yani içinde birbiri ardına oluşan ya da tetiklenen enzimler vardır ve böylece bir çok reaksiyon oluşur En az 19 ayrı proteinden oluşan kompleman sistemi, vücudun bağışıklık sisteminin önemli bir parçasını oluşturur, yabancı tanecikleri ya da mikroorganizmaları zararsız hale getirir, ama aynı zamanda inflamasyon oluşmasına da yol açar Kanda komplemanın belli başlı elemanlarından her birinden ne kadar bulunduğunu test etmek mümkündür Hastalıklar (örn Lupus) sırasında değişen bazı kompleman düzeyleri (C3,C4) hastalık şiddetini değerlendirmede kullanılır

Kompüterize tomografi (CT): Bilgisayarlı tomografi (BT) X ışınlarını kullanarak vücudunu bölümlerinin ya da "kesitlerinin" görünümlerini kaydeden bir tarama (film çekme) türü

Kondrokalsinoz: Yumuşak dokularda kalsiyum kristallerinin birikmesi; kıkırdağın kalsifikasyonu

Konnektif doku: Bağ dokusu Daha özelleşmiş dokuları ve organları destekleyen, bağlayan ya da ayıran veya vücudun ambalaj dokusu gibi hareket eden doku

Konnektif doku hastalıkları: Vücudun bir çok bölgesini etkileyebilen daha nadir hastalıklardır Sistemik lupus eritematosus (SLE), skleroderma, polimiyozit ve mikst konnektif doku hastalığı (MCTD) gibi tipleri vardır Bazı yazarlar Sjogren sendromunu, hatta romatoid artriti de bu gruba katarlar

Kortikosteroidler: Çoğunlukla "steroidler" olarak kısaltılan kortikosteroidler, örneğin kortizon, normalde vücutta bulunan bir grup hormondur ve vücudun :-):-):-):-)bolizması üzerinde bir çok etkileri vardır Vücuda tablet ya da iğneyle dışarıdan verilmeleri vücuttaki dengeyi etkiler Steroidler inflamasyonu kontrol etmede çok etkilidirler ve bazı hastalıkları hafifletebilirler Yüksek dozda kullanılırlarsa yan etki oluştururlar; yakın zaman önce yapılan çalışmalarda bazı romatizmal hastalıkların ilerleme hızını azaltabildikleri gösterilmiştir

Kristal artropatisi/hastalığı: Psödogut (yalancı gut) ya da pirofosfat birikimi hastalığı olarak da bilinir Bkz Psödogut

Kriyoglobulin: Antikor olarak hareket eden ve bazı hastalıklarda kanda bulunabilen bir protein tipi Kriyoglobulinler soğukta katılaşabilir ve küçük damarları tıkayabilir, bunun sonucunda ciltte döküntüler oluşur

Lenfatik sistem: Vücutta lenf sıvısını dokulardan kan akımına taşıyan bir damar ağı Vücudun immün sisteminde önemli rol oynar ve yabancı maddeleri (antijenler) süzen lenf nodları da (bezleri de) bu sisteme dahildir
Lenfokin: Özel bir akyuvar tipi olan lenfositlerin ürettiği bir madde, immün sistemdeki diğer hücreler üzerinde etkisi vardır Ayrıca bkz Sitokin, interlökin

Lenfosit: Bir akyuvar tipi, B hücreleri ve T hücreleri bu sınıfta bulunur

Ligament: Kemikleri birbirine bağlayarak eklemi sağlamlaştıran kısa, dayanıklı, esnek, fibröz bağ dokusu bandı Her eklemin bir çok ligamenti vardır

Lokomotor sistem: Vücudumuzun hareket etmemizi sağlayan kısımları Kemikler, eklemler, kaslar ve diğer bağ dokusu yapılarını içerir

Lökosit: Akyuvar

Lökotrienler: Vücuttaki inflamatuvar ya da allerjik reaksiyonlarda rol alırlar

Lupus: Bkz Sistemik lupus eritematosus (SLE)

Lyme hastalığı: Spiroket adlı bir bakteri cinsi tarafından oluşturulur Vahşi hayvanlar üzerinde bulunan bir kene ile taşınır ve genellikle antibiyotikle tedavi edilen geçici bir artrite neden olabilir İlk defa ABD'deki Lyme kasabasında tanımlanmıştır

Manyetik rezonansla görüntüleme (MR): Magnetic resonance imaging (MRI): Vücudun içinin resmini çizmek için yüksek frekanslı radyo dalgalarını kullanan bir görüntüleme türü Vücut dokuları içindeki su moleküllerini saptayarak çalışır
Mediyal epikondilit: "Mediyal" kelimesi, dirseğin iç kısmını işaret etmektedir Bu durum, ağrı ve hassasiyetle karakterizedir

Menisküsler: Serbest kıkırdak halkaları, contaya benzerler, dizdeki kıkırdakla kaplı kemiklerin arasında uzanır ve ekstra bir darbe azaltıcı olarak iş görürler, her bir dizde iç (mediyal) ve dış (lateral) olmak üzere iki menisküs bulunur; bu kıkırdaklar genellikle spor yaparken hasar görürler

:-):-):-):-)l eklem: Her iki tarafın da ya da her iki yüzeyin de :-):-):-):-)l olduğu kalça eklemi replasmanı

Mikst bağ dokusu hastalığı: Mixed connective tissue disease (MCTD): Otoimmün hastalıkların birden fazlasının özelliklerini taşıyan ve "çakışma sendromları" olarak da bilinen tipleri

Mineraller: Kalsiyum, demir, çinko, iyot ve flor gibi maddeler Diğer mineraller selenyum, mangan, molibden, krom, kobalt, silikon, vanadyum ve nikeldir ve iz elementler adıyla bilinirler

Miyozit: Kasın inflamasyonu Bkz Polimiyozit

Monoartrit: Tek bir eklemi etkileyen artrit

Monoklonal antikorlar: Doku kültüründe yapay olarak oluşturulan antikorlar, hastalıkla savaşmak için çok özgün olabilirler

Müköz membran: Vücudun ağız, burnun içi, mide, barsak, vajina, akciğerler gibi alanlarını döşeyen membran (zar) tipi Bazı vaskülit tiplerinde etkilenebilir

Nodal osteoartrit: Ailelerde görülen bir osteoartrit tipi, parmaklarda yumrular oluşur (Heberden nodülleri) ve çeşitli bölgelerde (özellikle dizler ve ayak başparmakları) osteoartrit gelişmesine eğilim vardır
Nonartiküler romatizma: Eklemleri doğrudan etkilemeyen bir romatizmal hastalık tipi (artiküler = eklemle ilgili)

NSAIDs (Non-steroidal anti-inflammatory drugs): Nonsteroid (steroid olmayan) antiinflamatuvar ilaçlar Aspirin ailesindeki ilaçları da kapsayan çok geniş bir ilaç grubu Çeşitli artrit türlerinde inflamasyonu azaltmak ve ağrı, şişlik ve katılığı kontrol altına almak için reçete edilirler

Omuz ağrısı: Bu durumun bir çok nedeni olabilir Eğer bir kişide artrit varsa, omuz ağrısı genel tablonun bir parçası olabilir Omuzda sınırlı olan ağrının en yaygın nedeni eklem çevresindeki "yumuşak doku"ların inflamasyonudur Eklemin aşırı kullanılması ya da hasar inflamasyonu tetikleyebilir, gerçi aynı zamanda daha önce fazla kullanma ya da hasar öyküsü olmayan kişilerde de birden ağrı başlaması yaygın bir durumdur

Osgood Schlatter hastalığı: Teknik olarak tibial (dizin altındaki büyük kemiğin baş kısmı) tüberkülün osteokondriti olarak bilinir, atletik yapılı genç insanlarda (özellikle erkek adolesanlarda) tibia tüberkülü üzerinde ağrı ve hassasiyete neden olan bir diz problemidir 6 ay kadar koşmak ya da tekme atmaktan kaçınılırsa çoğunlukla geçer

Osteoartrit: Osteoartrit (OA) en sık rastlanan eklem hastalığı formudur, eklem yüzeyinde hasar ve alttaki kemikte anormal bir reaksiyon vardır "Osteo" kemik ve "artrit" eklem hasarı ve inflamasyonu anlamına gelmektedir Bu hastalığı tanımlamak için bazen başka terimler de kullanılır: Osteoartroz, artroz ve dejeneratif eklem hastalığı gibi Hepsi de, özellikle diz, kalça ve ellerin (en sık) yanısıra ayak ve boyun-sırtı da (spondiloz) etkileyen, fakat diğer vücut dokularını etkilemeyen aynı hastalığı anlatmaktadır OA ağrı ayrıca hafif katılık ve seyrek olarak da sakatlığa yol açar Bununla birlikte, sabah sertliği ve yaygın eklem ağrısı iltihaplı romatizmalarda OA'ten daha sıktır OA zaman zaman "eklem yetersizliği" olarak da adlandırılır, tıpkı böbrek ya da kalp yetmezliği gibi OA eklem kıkırdağının aşınmasına neden olarak yüzeyini pürtüklü hale getirir ve eklemin hareketini zorlaştırır OA çoğunlukla sadece bir kaç eklemi etkileyerek eklemde ağrılı hareket kısıtlılığına neden olur, kemikte şişme ve hareketle krepitasyon (gıcırtı) vardır Olguların çoğu idiyopatiktir (nedeni bilinmeyen ya da kendiliğinden ortaya çıkan hastalık ya da durum), fakat OA aynı zamanda diğer bir çok durumun nihai sonucu olabilir ya da bir çok diğer faktörün birleşmesinden ileri gelebilir Bu faktörler arasında yaş, kalıtım, diğer eklem hastalıkları vardır

Osteoartroz: Osteoartritin diğer bir adı

Osteofit: Osteoartritli eklemlerde yeni kemik büyümesi, "kenarlanma" ya da "mahmuz" adları da verilir

Osteokondrit: Kemiğin bir kısmının inflamasyonu ya da kusurlu büyümesi Daha önceleri osteokondroz olarak bilinen bu duruma çeşitli örnekler verilebilir, fakat nedenleri farklıdır ve vücudun farklı bölgelerinde görülürler Bkz Freiberg infarktüsü ya da hastalığı (ayakta), Kohler hastalığı (ayakta), Osgood Schlatter hastalığı (dizde), Perthes hastalığı (kalçada), Scheuermann hastalığı (bir ya da daha fazla omurda), vb

Osteomalazi: Erişkinlerde D vitamini eksikliği nedeniyle kemiklerin yumuşaması (çocuklarda görülen raşitizm gibi, fakat raşitizm aynı zamanda büyümeyi de engeller); diyetle yetersiz alım ya da güneş ışığının eksikliği, veya her iki nedenin bir arada bulunmasıyla oluşabilir

Osteomiyelit: Kemik iliğinin infeksiyona bağlı inflamasyonu - ilik içinde apseler oluşur ve kemik kütlesinin sertliği nedeniyle cerahat dışarı çıkamaz ve kemiğin uzunluğu boyunca ilerler Osteomiyelit, bileşik kırıkları izleyebilir Akut osteomiyelit en sık olarak çocuklarda görülür, şiddetli ağrı, şişlik ve hassasiyete eşlik eden yüksek ateş ve genel hastalığa neden olur Kronik osteomiyelit akut evreden sonra gelişebilir, yavaş ilerleyerek bir süre saptanamayabilir, ya da tüberküloz gibi kronik infeksiyonlardan kaynaklanabilir Antibiyotikler tedavide çok etkilidir

Osteonekroz: Osteonekroz, kemik ölümü anlamına gelmektedir Özellikle gençlerde, kalça için ortopedik cerrahi girişim yapılmasına neden olabilir Kan akımı olmayan ya da zayıf olan bazı doku tiplerinin ölümünü ifade etmektedir, örneğin kıkırdak ve kemik gibi

Osteopeni: Kemiğin ortalamadan daha ince olmasıdır, fakat kırık tehlikesi osteoporozdan daha azdır

Osteoporoz: Kelime anlamı "gözenekli kemik"tir (por=gözenek) Kişi kemik materyalini azar azar kaybeder ve kemikler yavaş yavaş daha az yoğun ve daha kolay kırılabilir hale gelirler, bunun sonucunda kırık ve çatlak oluşma ihtimali artar Kısaca kemik kütlesinin azalması olarak tanımlanabilir

Otoantikorlar: Mikroplar ya da virüsler yerine vücudun kendi hücrelerine karşı gelişen antikorlar

Otoimmün hastalık: Vücudun savunma mekanizmasının (immün sistem) bir hastalığı, antikorlar ve immün sistemin diğer bileşenleri vücudun kendi hücrelerine saldırırlar, örneğin, lupus