Kuduz Nedir? Nasıl Bulaşır, Belirtileri, Tedavisi

Kuduz Nedir? Nasıl Bulaşır, Belirtileri, Tedavisi

Kuduz, çok ciddi ve ölümcül, bulaşıcı bir virüs hastalığıdır Çakal, kurt, tilki, sırtlan, ayı, yarasa gibi vahşi memeliler ile köpek, kedi, sığır, koyun, keçi, at, inek, eşek gibi evcil memeli hayvanlarda ve bu hayvanların bulaştırdığı insanlarda görülür

Kuduz nasıl bulaşır?

Tüm hayvan sahiplerive hatta sokaktaki insanlar da kuduz hastalığından korkar Yaygınlığı gün geçtikçe ilerlemektetir
Bir enfeksiyon hastalığı olan kuduzun etkeni spesifik bir kontagiyöz (bulaşıcı) virüs; rabdoviridae ailesinden zarflı bir RNA virüsüdür Kuduz enfeksiyonu , virüsün bulunduğu salya ile temas sonrasında gerçekleşir Bu temas ısırma, sağlam olmayan derinin yalanması, mukozaların yalanması şeklinde gerçekleşebilir Kendi patisini yalayan kedinin tırmalaması sonucu da kuduz bulaşabilir Mağara gezen kişilerin, yarasaların aerosol şeklinde havaya saçtığı damlacıkları soluduğu ve böylece virüs kaptığı söylense de bu bilimsel olarak kanıtlanamamıştır Aynı şekilde kuduz olduğu bilinmeyen kadavradan alınan korneanın transplantasyonu sonucu kuduz bulaştığı da kanıtlanamamış bir iddeadır Hele içme suyuyla, cinsel yolla, solunum yoluyla, barsak solucanlarıyla bulaştığına dair hikayeler ise sadece tarih sayfalarında kalan birer söylentidir Kuduz bir hayvanın ısırdığı hamile kadının karnındaki çocuğuna kuduz bulaşması mümkün değildir Kuduzun tek ve kesin bulaşma yolu kuduz bir hayvanın ısırdığı açık yaradır

Kuduzun Belirtileri

Hastalıklı hayvan tarafından ısırıldıktan sonra kas dokusuna giren virüs, önce kas dokusu içinde çoğalır Daha sonra periferik sinirler aracılığıyla merkezi sinir sistemine ve oradan hızal beyine ulaşır Beyine yerleşip işgal eden virüsün artık yukarı hareketi tamamlanmış ve aşağı doğru hareketine başlar ve göz, tükürük bezleri, deri gibi organlara yerleşir Burada önemli olan nokta, bu seyir esnasında çok az antijen salınması, antikor oluşmamamsı ve adeta virüsün kendisini saklamasıdır Bu nedenle labaratuvar tanı yöntemleri klinik belirtiler tam ortaya çıkmadan (yani iş işten geçmeden) sonuç vermez
Kuduzda kuluçka süresi ortalama 10-60 gün arasında değişmekle birlikte, litaratürde bu sürenin 2 güne kadar indiği; bazen yıllara kadar uzadığı vakalar görülmüştür Özellikle çocuklarda, baş, yüz gibi beyine yakın ya da sinir dokusunun yoğun olduğu bölgelerin ısırıldığı durumlarda ve mukozanın yalandığı hallerde kuluçka süresinin çok kısaldığı görülmüştür
Kuduz virüsü alan bir insanda ilk belirtiler, sanılanın aksine, genellikle kuduzu düşündürmeyen basit bir üst solunum yolu enfeksiyonu şeklinde görülür Hastalık tablosu tamamen oluşmadan bir iki gün önce ise, iyileşmesine rağmen ısırık yerinde kaşıntı, iğne batması hissi, sinir trasesi boyunca yayılan bir ağrı gibi belirtiler oluşur Ayrıca kişilik değişiklikleri görülür
Hastalık oluştuktan sonra 3 temel formda seyredebilir Spastik formda hidrofobi (su korkusu) ve aerofobinin oluştuğu klasik, spazmlarla karakterize kuduz seyri izlenir Demans formda uç noktada aşırı uyarılma veya adeta delirme hali görülür Paralitik formda kısmi felçler izlenir Diğerlerine oranla daha uzun süren bu durumda şüpheli bir tanı yoksa, genellikle kuduz tanısı konamadan, nörolojik problemlerle uğraşılırken hasta kaybedilir
Kuduz hasatalığı bir kez oluştuktan sonra ölüm kaçınılmazdır Önemli olan hastalık oluşmadan vücutta koruyucu antikor düzeyini oluşturmaktır

Kuduz İnsan Vücudunu Nasıl Ele Geçiriyor ?

Kuduz olmuş bir hayvan ya da insanda belirtileri birdenbire ortaya çıkıyor Çünkü hastalığın kendisini göstermesi için virüsün öncelikle beynin cornu amanois bölgesi ile cerebellum bölgelerine ulaşması gerekiyor Bunun süresi ise ısırığın bulunduğu yere bağlı Eğer ısırık insanda boyun ve baş bölgesinde ise 3 hafta, belden aşağıdaysa 1,5 ay içinde ortaya çıkıyor Bu süre kuduz hastalığından kurtulmak için tek ve son şans
Sinir sisteminde ilerleyerek beyne yerleşen virüs burada çoğalarak biraraya geliyor ve Negri cisimciği ni oluşturuyor Buradan vücuda yayılan virüsler ilk olarak tükürük bezlerine iniyorlar Arkasından yutak felci başlıyor Aynı zamanda aşırı saldırganlık, ışığa ve sese aşırı duyarlılık başlıyor Çene kaslarının felci sonucu alt çene düşüyor ve son aşamada felçler tüm organlara yayılıyor

Kuduz bir hayvan tarafından ısırılınca ne yapmalıyız ?

Herhangi bir hayvan ısırdıktan sonra kuduz ihtimaline karşı ilk yapılacak şey hiç vakit kaybetmeden yarayı bol sabunlu veya deterjanlı suyla yıkamaktır Bu işlem yaranın üzerindeki virüsleri öldürmüyor, ancak büyük bir kısmını yaradan uzaklaşmasını sağlıyor Bunun ardından yara alkol veya tentürdiyot ile temizlenmeli Bu işlem yara üzerinde kalan virüslerin bir kısmının ölmesini sağlıyor Yara ne kadar büyük olursa olsun yaraya dikiş atılmamamsı gerekiyor Çünkü bu işlem o bölgedeki sinir uçlarını uyararak sinir uçlarının çoğalmasını sağlıyor Bunların dışında tetanoza ve diğer enfeksiyonlara karşı önlem alınması ve antibiyotik tedavisine başlanması gerekiyor

Yalancı Kuduz (Aujeszky)

Bütün hayvan türlerinde görülen bu hastalık ultra virüsten ileri gelir Hayvanlarda şiddetli kaşıntı, çırpınma ve felçler görülür Hastalık çok hızlı seyreder ve domuz dışında bütün hayvanlarda ölümle sonuçlanır Budapeşte Veteriner Yüksek Okulu Müdürü Prof Aujeszky Aladar tarafından tanımlanan bu virüs, kesinlikle insanlara bulaşmıyor Bu virüs Türkiye de ilk defa 1932 de İstanbul Kuduz Müessesi Müdürlüğünde görevli Doktor Zekai Muammer Tunçman tarafından izole edildi

Bütün canlılar kuduz taşıyıcısı olabilir mi ?

Bir tanesi hariç dünyadaki hiçbir hayvan kuduz virüsünü uzun süre taşıyamıyor Bütün canlılar kuduz virüsünün vücutlarına girmesinden sonra en çok üç ay yaşayabiliyor Çünkü virüs beyine yerleşiyor ve bütün faaliyetlerini durduruyor Özellikle yutak felci, canlıların yeme içme fonksiyonunu durduruyor ki, bu da ölümün ilk adımını oluşturuyor
Amerika kıtasında yaşayan ve vampir yarasa olarak bilinen Desmodus türü yarasalar kuduz virüsünün doğal taşıyıcısıdırlar Bu yarasa türünün virüsü iki yıl kadar taşıdıkları sanılıyor Bunun yanısıra kuşlarda ve kümes hayvanlarında kuduz vakası hemen hemen hiç görülmüyor