Nükleer Sızıntının Kazaların Sağlık Üzerindeki Etkisi

Nükleer Sızıntının Kazaların Sağlık Üzerindeki Etkisi

Nükleer Tıp Uzmanı ve Guatr ve Tiroid Kanseri Derneği Başkanı Prof Dr Cumali Aktolun, Japonya'da bugün itibariyle toplam 4 nükleer rekatördeki hasar nedeniyle radyasyon sızıntısı saptandığını açıkladı Bu radyasyon sızıntılarından biri de Tokyo yakınlarında

Nükleer Kazalar
Bugüne kadar dünyada toplam 99 nükleer kaza kayda geçmiştir 99 kazanın 57 si ise 1986 Çernobil sonrasında meydana gelmiştir Bunların çoğu Amerika Birleşik Devletlerinde olmuştur Nükleer kazaların çoğunluğu insan hatası ile oluşur Doğal felaket sonrasında reaktör hasarı beklenir, ama pek yaygın değildir; Japonya'daki bu reaktör patlamaları ve sızıntısı ise bu açıdan da ayrı özellik taşımaktadır

NÜKLEER KAZALAR UÇAK KAZALARINA BENZER
Nadir olur, ancak olunca da felaket gibi algılanır ama ölüm sayısı kömür madeni kazalarına göre daha azdır Nükleer kazaların çoğunda insan ölçümü olmaz; en ölümlü olanı bugüne kadar Çernobildir (resmi veriler 4000'dir ama daha fazla olduğu öngörülmektedir

Nükleer Kazalarda Radyoaktivite Nasıl Ortaya Çıkar?
Radyoaktif kaynağın (core, çekirdek) dağılması veya erimesi ile uranyum türevi elementler etrafa saçılır Bu elementler radyoaktiftir Radyoaktif elementler 2 tür radyasyon yayar:

Parçacık Radyasyonu: Alfa ve Beta grubu parçacıklar radyasyon enerjisi yayar, cildimize bulaşırsa zarar verir Nefesimizle, su ve gıda ile vücudumuza girer, kanser yapıcı etkisi yüksektir, etkileri daha ziyade uzun süre sonra ortaya çıkar Yarı ömrü onlarca, yüzlerce, binlerce, milyonlarca yıl olan radyoaktif elementler açığa çıkabilir Patlamadan sonra uzakta bulunan insanlar bile bu radyasyondan etkilenir
İyonizan (delici) radyasyon: Esas olarak gama radyasyonudur Vücuda girer, diğer taraftan çıkar, bu arada vücuda bir miktar radyasyon enerjisi bırakır Kanser yapıcı etkisi vardır ama daha ziyade kısa vadeli akut etkilerden sorumludur

Japonya'daki Reaktör Sızıntısı Sağlık Açısından Ne Kadar Zararlıdır?
Japonya'daki reaktör sızıntılarının sağlık açısından faturası henüz kestirilemez, bilinmiyor Kısa zaman sonra belli olacaktır

Nükleer Reaktör Kazaları İnsan Sağlığına Nasıl Etki Eder?
Reaktörden sızıntı eğer yer altı sularına ve reaktör altındaki katmanlara doğru olduğunda hasar daha azdır; ancak patlama olup da rayoaktif elementler havaya saçılırsa hasar daha yaygın olur Havaya çıkan rayoaktif elementler havada süzülüp aşağı iner veya havada asılı kalır veya uçucu (volatil) özellikte elementler ise gökyüzünde hızla yer değiştirir Bu esnada yağmur yağarsa toprağa, suya, evlere, taşıtlara bulaşır veya yere yakın bir noktada havaya ulaşır, besin zincirine girer, yediklerimizle, içtiklerimizle, cildimizle ve nefesimizle de vücuda girebilri Vücuda girdikten sonra kalıcı hasarlar verir

Hangi Kanserler Görülür?
En sık tiroid kanseri görülür Bu nedenle koruma için iyot tabletleri kullanılır Bu tabletler diğer kanserlerden korumaz Diğer kanserler; kan kanserleri, kemik kanserleri Ayrıca, her tür kanserde artış görülür Tiroid kanserinden ayrı olarak hipotiroidi denilen bir tiroid hastalığı da ortaya çıkar

En Çok Kim Etkilenir?
Ana rahmindeki çocuklar, sonra bebekler, sonra çocuklar, sonra 40 yaş altı insanlar 40 yaş üsütnde etkilenme daha azdır

Korunma İmkanı
Parçacık Radyasyonundan Korunma: Maske, eldiven, özel önlükler koruyabilir; yüzde yüz değil
İyonize Radyasyon: Kazalarda bu radyasyondna korunma imkanı sınırlıdır En etkili yöntem kaynaktan uzaklaşmaktır (mesafe) Kurtarma ekipleri özel giysilerle kısmen korunur, halk bu radyasyondan pek korunamaz

Kendiliğinizden İyot Tableti Almayın, Öldürebilir
Radyasyondan korunma amaçlı kendiliğinizden iyot tableti almayın, ancak belli bir seviyeye çıkınca bu tabletler resmi kurumlarca verilri veya alınması önerilir Ciddi yantesirleri vardır, öldürebilir Finlandiye eczanelerinde iyot tableti stoğu dün bitmiş durumda idi (paranoya)

Japonya Bu Konuda Çok Tecrübeli
Dünyada radyasyon kazalarından sonra ortaya çıkan sağlık sorunlarını en iyi bilen, en etcrübeli ülke Japonya'dır, çünkü Hiroşima ve Nagazaki ye atılan atom bombalarının bugüne kadar yaklaşık 66 yıldır gün be gün, ay be ay, yıl ve yıl izlenen bütün olumsuz etkileri Japonlar tarafından izlenmiş,öğrenilmiş, kayda geçirilmiştir