Cinsel Sağlık Bilgisi İi

Korunmasiz İlİŞkİ Sonrasinda Korunma

Acil korunma, korunmasız veya yetersiz korunma ile gerçekleşen bir cinsel ilişkiden sonraki ilk günler içinde yöntem kullanarak istenmeyen gebeliklerin önlenmesidir

Yöntemlerle ilgili seçenekleri şöyle değerlendirebiliriz:

1 Doğum Kontrol hapları
2 Rahim içi araçlar (spiral)

Korunmasız bir cinsel ilişkiden sonra ilk 72 saat içinde doğum kontrol haplarıyla ya da ilk beş gün içinde rahim içi araç uygulanmasıyla istenmeyen gebelikler önlenebilir

Haplar ne kadar erken ve kullanım tarifine uygun alınırsa, gebeliği önleme olasılıkları o kadar artar Hapların doğru kullanımıyla her dört gebelikten üçü önlenebilir Cinsel birleşmeden sonra ilk 5 gün içinde kullanılan rahim içi araç, gebelikleri yüzde yüze yakın bir oranda önleyebilir

KULLANMA YÖNTEMLERİ

Gebelik için önlem alınmadan gerçekleşen cinsel ilişkiden sonra, istenmeyen gebelikleri önlemek için, aşağıdaki seçeneklerden birini uygulayabilirsiniz

Hap kullanma seçeneği: İlişkiden en kısa süre sonra fakat 72 saat dolmadan

1) Düşük dozlu doğum kontrol hapları, 4 adet yutulur Bu haplardan 12 saat sonra 4 adet daha alınır Yani 12 saat arayla 4+4 toplam 8 adet hap yutulacaktır

2) Yüksek dozlu doğum kontrol hapları, 2 adet yutulur Bu haplardan 12 saat sonra 2 adet daha alınır Yani 12 saat arayla 2+2 toplam 4 adet hap yutulacaktır

Rahim içi araç (spiral) seçeneği

İlişkiden sonraki ilk beş gün içinde bir sağlık kurumuna başvurup size rahim içi araç uygulanmasını isteyebilirsiniz Rahim içi araç uygulamasıyla acil olarak korunmak için adet görmüş olmak gerekli değildir Ancak korunmasız ilişkiden önceki günlerde gebe olmadığınızdan emin olmalısınız

DİKKAT

Doğum kontrol hapları farklı miktarlarda hormon içerir ve buna bağlı olarak acil korunma için kullanılabilecek miktarlar değişir Yanda belirtilen dozajlara göre kullanınız Haplar konusunda sağlık elemanlarından size yol göstermelerini isteyiniz

YAN ETKİLERİ

Hapların geçici olarak hafif bulantı ya da kusmaya neden olabileceği bilinmektedir Ancak kullanımdan yarım saat önce bulantıyı önleyici bir ilaç alarak bu durum önlenebilir İlk iki saat içinde kusma olduğunda haplar tekrarlanmalıdır

Memelerde dolgunluk ya da baş ağrısı olabilir Beklenen bir başka etki de lekelenme şeklinde kanama olması ya da bir haftaya kadar görülen adet gecikmesidir Bir haftadan uzun süren gecikmelerde gebe olma olasığını belirlemek için test yapılmalıdır
Rahim içi araç uygulaması sonrası lekelenme gibi ya da daha fazla kanama görülebilir

HERKES KULLANABİLİR Mİ?

Evet, zorunluluk halinde herkes uygulayabilir Ancak sürekli kullanılacak bir yöntem değildir
Önceden planlanmış bir cinsel ilişkiden sonra
Düzenli kullanılan gebeliği önleyici haplar üç gün üstüste unutulursa
Prezervatif yırtılınca ya da zamanından önce çıkarsa
Erkek geri çekme-dışa boşalma uygularken kontrol dışı bir boşalma olması halinde
Cinsel tecavüze maruz kalındıysa gebe olmamak için kullanılabilir

SONRAKİ KORUNMA

Acil korunma amacıyla rahim içi araç, sizi etki süresi boyunca koruyacaktır
Hapla devam etmek isterseniz adet sonrası yeni bir pakete başlayıp her gün bir tane alıp 21 gün sonra bir hafta ara vererek kullanmayı sürdürebilirsiniz
Başka bir yöntem isterseniz ayrıca danışabilirsiniz

KORUNMA YÖNTEMLERİ

Koruyucu haplar, depo provera (koruyucu iğne), rahim içi araç (ria), vazektomi (erkekte kanalların bağlanması), prezervatif, diyafram, tüp ligasyonu (kadında tüplerin bağlanması), doğal korunma

PENİS HASTALIKLARI

Penisin erkekte iki önemli fonksiyonu vardır

1-İdrar atılımı:Böbrekten süzülen idrarın dış idrar kanal yolu ile dışarı atılımını sağlamak
2-Ürme fonksiyonu: Tesiste yapılan tohum hücrelerini meni vasıtası ile kadın haznesine ulaştırmak

PENİSİN YAPISI:
Penis kök gövde ve baş olmak üzere 3 kısma ayrılır Kök kısmı torbanın ön yüzünde makata kadar uzanan bölge içerisinde kaslara gömülü vaziyette dururGövde deri ile kaplı ve içerisinde 3 tane sertleştirici kıkırdak dokusundan yapılmış organdan meydana gelir Kıkırdakdan daha ince yaplıdır Bu yapıya kan dolması neticesinde sertleşme meydana gelir
Baş kısmı penisin en uc kısmında yer alır Penisi ucunda bir şapka gibi durur Bu bölge sünnet olmamışlarde deri ile kaplıdır Sünnet ile kesilen kısım bu deridir

PENİSİN YAPI BOZUKLUKLARI:

Çok defa testis mesane gibi başka yapı bozuklukları da vardır Penisin hiç olamaması nadirdir Nadiren çift penis olur Penis doğuştan kıvrık olabilir Bunun yanında yine doğuştan büyük ve küçük penis olabilir

1- Penis Sünnet derisinin dar olması:

Sünnet derisinin uç kısmı çok dardır Toplu iğne başı kadar bir açıklık vardır Derinin iç yüzeyi penisin baş kısmına yapışıktır Deri başın gerisine çekilemez Ya doğuştan olur veya daha sonra iltihabi bir olaydan sonra gelişirŞayet çok darsa hasta idrar yapamaz Hatta idrar deri altında toplanması ile sünnet derisi balon gibi şişer İdrar damlalar halinde akar Tedavi edilmezse idrarın tahrişi sonunda iltihap gelişir ve bu iltihap penis baş bölgesinde yaralara neden olur Tedavi sünnettir

2-Sünnet derisinin geriye kaçması:

Sünnet derisi penis baş kısmının gerisine çekilmesi ile tekrar öne gelememesidir Genellikle sünnet derisinin darlıklarında oluşur Çocuk veya anne babası tarafından temizlik amacı ile deri geriye çekilir, daha sonra deri burada şişer ve kızarır, penis başını boğarTedavide şayet erken devreyse deri öne çekilmeye çalışılır Fakat geç kalmışsa sünnetten başka çare yoktur Sadece ufak bir deri parçasını kesmek ve iyileşmeye bırakmak çok defa sonuç vermez

3-Penis yaralanmaları:

Penis oynak bir organ olduğundan darbelere karşı kendini korur
Tamamen kopma kazalardan sonra veya kasti olarak (kıskançlık ve intikam nedeni ile) kesilmesinden sonra oluşur
Darbelerde penise kan oturur Penis kırılmaları ise sertleşmiş haldeki penisin ani ve sert bir şekilde bükülmesi sonucu meydana gelir Sertleşme problemlerine meydan vermemek için erken tedavi önemlidir

4-Penis iltihapları:

Çocuklarda darlık nedeni ile büyüklerde ise temizliğe riayet etmemeden ileri gelir Sünnet derisinin ve/veya penis başının iltihabı şeklinde olur

5-Penisin kireçlenmesi: (Peyroni hastalığı)

Penisin kıkırdakımsı doku içerisinde plak şeklinde bağ dokusunun oluşmasıdır Sebebi belli değildir Genellikle 40 yaşından sonra görülür Penis sırtında veya her iki yan tarafında olabilir Nerede olursa sertleşmiş penis aksi istikamette bükülmüş olarak durur Ağrı vardır Bazen birleşme mümkün olmaz El ile hisedilebilinirZararsız bie hastalık olmasına rağmen hastanın şikayeti varsa tedavi edilmelidir Nadiren kendiliğinden kaybolur
E vitamini faydalıdır Ameliyat tavsiye edilmez Plağın içerisine kireç giderici ilaçların verilmesi fayda sağlar

6-Penisin kendiliğinden ağrılı sertleşmesi:

Hasta çok ağrı duyar Her yaşta meydana gelir Damar sisitemi bozulmuştur penisin kıkırdak dokusu içerisinde kan pıhtıları oluşur
Sinir sistemi hastalıklarında da meydana gelebilir Bazen sebeb tümoral bir oluşumdurBirden bire meydana gelir Ağrılıdır İdrara yapılamaz veya damlalar halinde gelir Meni boşalsa bile sertlik devam eder Sertleşme 1-2 gün bazen aylarca sürer Normal haline dönse bile sonunda iktidarsızlık meydana gelirTedavide enjektör ile pıhtılaşmış kan boşaltılır Pıhtıyı giderecek ilaçlar verilir Ameliyat ile bu pıhtılar boşaltılır

7-Penis Tümörleri

Penis siğilleri çok görülür Penisin sırtında veya değişik yerlerinde olur Tek veya çoktur Küçük ben şeklinde fakat karnabahar gibi girintili çıkıntılıdır Zararsızdır Tedavide elektirik ile yakılır veya ameliyat ile çıkarılır
Penis Kanseri: Çok defa sünnetsizlerde görülürPenis başı iltihaplarından sonra gelişebilir Müzmin tahriş edici maddelerden sonrada oluşabilir Görünüşte yarayı andırır Sert nodül şeklinde de olabilir Teşhis parça alınıp patolojide incelenmesi ile konur Erkan teşhis konulacağı için ameliyat ile alınır Sonuç diğer kanserlere nazaran iyidir

Penis eğrilikleri oluşum nedenlerine bağlı olarak 2'ye ayrılır

1- Doğuştan penil eğrilikler

2- Edinsel (sonradan oluşan) penil eğrilikler

Penis eğrilikleri aşağıya doğru,yukarı doğru, veya yanlara olmak üzere çeşitli tiplerdedir

Doğuştan olan penis eğriliklerinde penis'in iç dokularında kısmi doku yapışıklıkları nedeniyle yapışıklığın bulunduğu yöne doğru eğriliğiyle görülür Özellikle ergenlik çağında penis'in boyutlarının büyümesiyle ortaya çıkar Eğriliğin derecesine göre penisin şekli cinsel ilişkiyi zorlaştırabilir veya ilişkiye engel olabilir Tanı, ereksiyon halindeki penis'in görülmesi ile rahatlıkla konur Doğuştan olan penil eğriliklerin ilaçla tedavisi mümkün değildir Bu hastalarda cerrahi tedaviyle penis düzeltilebilir Sonuç tam başarılıdır

Penis'in Edinsel Eğrilikleri genellikle 2 nedenle oluşabilir

1 Ereksiyon halindeki penis'in cinsel ilişki sırasında değişik pozisyonlarda veya aşırı zorlamalarıyla maruz kaldığı travmalar sonucu kavernöz dokularda yırtılmalar oluşması Bu hastalarda hemen cerrahi tedavi ile dokuların tamiri yapılmazsa genellikle peniste eğriliğe neden olabilir Bu tip eğrilikler daha sonra gene bazı özel cerrahi teknikler kullanılarak ameliyatla düzeltilebilir

2) Peyronie Hastalığı

Özellikle 40-60 yaş hasta grubunda oluşur Bu hastalığın oluşum mekanizması tam olarak aydınlatılamamıştır Nedenleri arasında: Cinsel ilişki sırasında oluşabilecek travmalar, E vitamini yetersizliği gibi sebepler vardır

Hastalığın yaklaşık 12 ayı bulan akut döneminde peniste ereksiyonla oluşan şiddetli ağrılar ve eğrilik olabilir

Hastaların az bir kısmında semptomlar kendiliğinden düzelebilir (ilk 12 ayda) Ancak bu dönemin sonrasında önemli bir hasta grubunda belirtiler ilerler ve ağrılar kaybolsa da peniste eğrilik giderek artabilir Bazen de kum saati gibi boğumlu bir penis görünümüne neden olabilir

Peyronie hastalığının ilk döneminde ( 1 yıl ) ağızdan alınabilecek Potaba, E vitamini, Kolşisin, Tamoksifen gibi bazı ilaçlar % 30-40 civarında düzelme sağlayabilir Lezyonun içine yapılan bazı enjeksiyonlar, (Kortizon, Veraporil gibi) ile de kısmi düzelmeler görülmüştür

Eğriliği düzeltmeye yönelik asıl tedavi cerrahidir Bu amaçla Nesbit ameliyatı, Plikasyon ve Yama Yöntemleri gibi çeşitli cerrahi teknikler kullanılabilir

Bu belirtilen ameliyatlar hastalarda ereksiyonun normal olduğu durumlarda uygulanır

Ancak eğer ereksiyon sorunu mevcut ise penis eğriliği Penil Proaaa ameliyatı ile tedavi edilir