İşitme Engelli Bi Oğlum Var

ya bişey sorabilirmiyim biz sakarya adapazarından oğlumuz işitme engelli onu tedavi etme imkanımız varmıdır??

buralarda öyle bi tedavi merkezi olmadığı için gidemiyoruzda o yüzden cevap alabilirmiyim acaba ?????

İşitme Tedavi ve Cihazlar

1- ABR (Auditory Brainstem Response - İşitsel Beyinsapı Cevabı) ile Değerlendirme

Bu testle, kişinin işitme sinirinin sese nasıl cevap verdiği değerlendirilir Davranışsal testlere uyum sağlayamayan bebeklerde özellikle ABR testi tercih edilir (Şekil 4) Uyumlu bebeklerde ise elde edilen eşiklerin güvenirliği açısından kullanılır Testin Uygulama aşamaları:

• Test sırasında bebeğin uyuması tercih edilmektedir 6 aydan küçük bebeklerde uyutma için ilaç kullanılmaz 6 aydan büyük bebeklerin uyutulması için doktoruna danışılmalıdır

• Önce elektrotların yerleştirileceği deri temizlenir Elektrot yerleştirilen bölgeler iki kulak arkası ve alındır

• Kulaklık yardımıyla kulaklara ses verilir

• Bilgisayar yardımıyla verilen sese sinirin cevabı kaydedilir Elde edilen kayıtlar uzman odyolog tarafından değerlendirilir

Şekil 4 ABR yöntemi ile değerlendirme

2- İmpedansmetrik Değerlendirme

Orta kulak fonksiyonunun değerlendirildiği test yöntemidir (Şekil 5) Testin uygulaması aşağıdaki şekilde yapılır:

• Çocuğun kulağına plastik kulak tıkacı yerleştirilir

• İmpedansmetre ile kulağa pompalanan basıncın değişim grafiği alınır

• Bu grafiğe bakılarak orta kulak ve kulak zarının durumunu değerlendirilir

Şekil 5 İmpedansmetrik ölçüm

3- Oto Akustik Emisyon

İç kulak fonksiyonunu değerlendirir Doğumdan bir kaç gün sonra bu test yapılarak bebeğin işitmesi hakkında bilgi sahibi olunur Yenidoğan bebeklerin işitme taramasında kullanılan en yaygın yöntemdir (Şekil 6) Testin uygulaması aşağıdaki şekilde yapılır:

1 Çocuğun kulağına plastik kulak tıkacı yerleştirilir

2 Bilgisayara bağlı olarak çalışan oto akustik emisyon cihazı sese karşı iç kulağın cevabını kaydeder

3 Sonuçlar uzman odyolog tarafından değerlendirilir

Şekil 6 Oto akustik emisyon ölçümü

İşitme değerlendirmeleri sonuçları Odyogram adı verilen forma geçirilir

Odyogram (İşitme Eşik Grafiği); k işinin en az duyabildiği seslerin işaretlendiği grafiktir Grafiğin solunda alçak frekanslı (örnek; davul sesi) sesler, sağında ise yüksek frekanslı (örnek; kuş sesi) sesler yer alır Frekans, Hertz (Hz) ölçme birimiyle değerlendirilir Grafiğin üst kısmı daha iyi duymayı ifade ederken, aşağıya doğru indikçe işitmedeki kayıp artar En alt kısımda ise, işitme kaybı çok fazladır Sesin şiddeti desibel (dB) ölçü birimi kullanılarak belirlenir

Eğer test kulaklık kullanılarak yapılmış ise “X” işareti sol kulağı “O” işareti sağ kulağı ifade eder Kulaklık takılmamış ise işitme eşikleri “S” ile gösterilir Yapılan testlerin sonuçları “odyogram” olarak adlandırılan form üzerine kaydedilir (Şekil 7)

Şekil 7 Normal işitme odyogramı

Çocuğunuzda işitme kaybı var ise, işitme seviyesinin düzenli olarak kontrol edilmesi gereklidir Kontrollerde yapılan işitme testleri ile çocuğunuzun işitmesinde olabilecek değişiklikler tespit edilir İşitme takiplerin sıklığı yaşa bağlı olarak değişir Küçük yaş grubu çocuklarda daha sık takip gereklidir Kontrol işitme testleri yapılırken kişinin kullandığı işitme cihazı da test edilmelidir Takipler sırasında, işitme testleri işitme cihazlı ve işitme cihazsız olarak yapılmalıdır İşitme cihazı ile yapılan testler çocuğun işitme cihazından ne kadar yararlandığını gösterir

C- İşitme Kayıplı Çocukların Değerlendirmesini Yapan Uzmanlar

İşitme kaybı ile birlikte merkezi sinir sistemi bozuklukları, zeka geriliği, duygusal bozukluklar görülebileceğinden yapılacak değerlendirme ekip çalışmasını gerektirmektedir Bu ekipte, kulak burun boğaz uzmanı, pediatrist, nörolog, psikiatrist, psikolog, odyolog, eğitim odyoloğu, özel eğitimci ve sosyal hizmet uzmanı mutlaka bulunmalıdır Çocuğun tedavisi ve rehabilitasyonu için ihtiyaç duyulan diğer uzmanlar da bu ekibe daha sonra dahil edilir Yukarda belirtilen ekibe, bulunulan ilin devlet hastanelerinde yada üniversite hastanelerinde ulaşabilirsiniz

D- İşitme Kaybının Tedavisi

Erken teşhis, daha etkili tedavi anlamına gelmektedir

1- İletim Tipi İşitme Kayıplarının Tedavisi

Bu tip işitme kayıplarının tedavisinde tıbbi uygulamalar ve cerrahi girişim yöntemleri kullanılmaktadır Kulak kepçesinde anomali varsa, estetik ameliyatlar hemen okul çağı öncesinde yapılırken, işitmeyi düzeltmeyi hedefleyen ameliyatlar, diğer kulağın genelde normal olması nedeniyle daha büyük yaşlara ertelenebilir

Orta kulak enfeksiyonlarının hızlı ve etkili tedavisi yapılmalıdır Eğer bir orta kulak iltihabı uygun bir şekilde tedavi edilmezse, yıllarca akan bir kulakla birlikte işitme kaybı ve beyne yayılan iltihaplar ortaya çıkabilecektir Orta kulakta iltihap olmadan sıvı birikmesine efüzyonlu otit (seröz otit) denir Bu sinsi seyreden hastalığın ilk belirtisi işitme kaybı olup, genellikle geniz eti büyük olan çocuklarda görülür Eğer bu hastalığa, ilaç tedavisi veya kulak zarına tüp takılması gibi tedaviler uygulanmaz ise kalıcı işitme kaybı ortaya çıkabilir Bu tip işitme kayıplarında, işitme cihazının kullanılması tedavideki son aşamadır

2- Sensörinöral Tip İşitme Kayıplarında Tedavi

Bu tip işitme kayıplarının tedavisi, işitme cihazı, orta kulak protezleri, koklear implant ve beyin sapı implantı uygulamaları ile yapılır

3- İŞİTME CİHAZLARI

İşitme cihazı çevredeki sesleri önce elektriksel uyarıya, daha sonra yükselterek tekrar işitsel uyarıya dönüştürür Üç temel parçası vardır; mikrofon, yükseltici ve alıcı Dışarıdan gelen ses, mikrofon tarafından yükselticiye gönderilir Burada yükseltilen ses alıcı tarafından kulak kalıbına gönderilir Kulak kalıbı yoluyla, yükseltilmiş olan ses kulak zarına ulaşır

A- İşitme Cihazının Kullanılması Gerekli Durumlar

Lisan gelişimi için gerekli işitsel özelliklerin çocuk tarafından algılanabilmesi için 25 dB ve üzerindeki işitme kayıplarında işitme cihazı önerilmelidir Yetişkinlerde bu durum biraz da kullanıcının isteğine bağlıdır ancak, hafif derecede kayıplardan başlayarak ileri derecedeki kayıplara kadar önerilebilir İşitme cihazıyla yarar sağlanamadığı durumlarda koklear implant veya uyarıcı işitme cihazları gündeme gelmektedir

B- İşitme Cihazı Tipleri

Şekil 8 İşitme cihazı tipleri

İşitme cihazları hem biçim hem de çalışma sistemi bakımından farklıdır İşitme cihazı tipleri Şekil 8'de görülmektedir İşitme cihazı tipleri:

- Kulak arkası

- Kulak içi

- Kanal içi

- Gözlük tipi

- Cep tipi (Vücut Tipi)

C- Yardımcı Dinleme Cihazları

Bazı durumlarda işitme cihazı problemin tümüne çözüm getiremez ve hasta alternatif bir başka yardımcı alete ihtiyaç duyar Böyle durumlarda rehabilitasyon programının bir parçası olan yardımcı dinleme aletleri alternatif bir çözümdür Genel olarak bu cihazlar 3 bölümde ele alınabilir :

1- Yüz yüze iletişime, radyo ve TV gibi dinlemeye yardımcı cihazlar,

2- Telefonda konuşmaya yardımcı cihazlar,

3- Çevresel ses ve durumun farkında olma ve ayırt etmeye yardımcı sistemler

Yüz yüze iletişimde en yaygın olarak kullanılan FM (grup veya kişiye ait olabilir) sistemleridir Loop sistemi ise, bir diğer yardımcı cihazdır (Şekil 9) Bu cihazın farklı tipleri vardır TV izleme veya bir toplantıyı rahat izlemeyi sağlayabilir Bunların dışında telefon yükselticisi, çevrede olanların farkında olmayı sağlayan alarm sistemleri de vardır Bunlar telefon ve kapı çaldığında veya bebek ağladığında kişiyi uyaran ışıklı cihazlardır

Şekil 9 Loop sistemi

D- İşitme Kayıplı Çocuklarda İşitme Cihazı Kullanmaya Başlama Yaşı

Günümüzde, mevcut olan objektif değerlendirme yöntemleriyle işitme kaybının teşhisi daha erken yapılabilmektedir Kaybın teşhis edildiği en erken dönemde fizyolojik ve psikolojik yoksunluğu önlemek için işitme cihazı önerilmelidir

İşitme cihazı verilmesi için bir yaş sınırı yoktur İşitme kaybının teşhis edildiği en erken dönemde verilmelidir

E- İşitme Kayıplı Çocuklar İçin İşitme Cihazının Önemi

Erken dönemde gelişen işitme kaybı çocuklarda, hem iletişim becerileri hem de okul başarıları etkilenir Çok hafif derecedeki işitme kayıpları bile (örneğin iletim tipi kayıplar) çocuğun gelişimini pek çok alanda olumsuz yönde etkiler 25 dB veya altında işitme eşiklerine sahip gelişme çağında olan çocuklar, normal düzeydeki bir konuşmanın tüm işitsel özelliklerini algılamada zorluk çeker

Çocuklar için normal kabul edilen +15 dB'i aşan işitme seviyesinin üstündeki değerlerde çocuğun konuşmayı anlama ve öğrenme yeteneği, işitme kaybının derecesine göre değişik ölçülerde ve olumsuz yönde etkilenecektir Bu durumda işitme kaybı 15 dB'i aşan çocuklar için işitme cihazının kullanılması gereklidir Uzun süreli orta kulak problemi olan çocuklarda hafif derecede olan işitme kayıplarının bile çocukların gelişimlerini olumsuz yönde etkilediği belirlenmiştir Böyle bir durumda, işitme cihazı kullanımının gerekliliği tartışılmaz

Çocuklar, konuşmayı öğrenmeye hayatın ilk aylarında başlarlar Konuşmanın temel taşlarını teşkil eden babıldama ve mırıldanma adını verdiğimiz bu evreleri geçirebilmeleri için normal işitmeye sahip olmalıdırlar Bu nedenle mümkün olan en kısa zamanda çocuğun işitme cihazı kullanması gereklidir

F- İşitme Kayıplı Bireylerde Koklear İmplant Uygulaması

Çift taraflı ileri veya çok ileri derecede sensörinöral işitme kaybı olan ve işitme cihazından yeterince fayda göremeyen kişilere işitme kapasitesinin desteklenmesi için Koklear İmplant adı verilen protez cerrahi işlem ile takılır İşitmesini sonradan kaybeden kişilerde koklear implant ile konuşmayı algılama becerisi yeniden kazandırılırken, küçük çocuklarda konuşma ve lisan becerileri ile bilgilerin oluşturulması amaçlanır

a- Koklear İmplantın Parçaları; koklear implant, iç ve dış olmak üzere iki kısımdan oluşur Şekil 10'da koklear implantın parçaları gösterilmiştir Şekil 11'de koklear implant kullanımı gösterilmiştir

Şekil 10 Koklear implatın parçaları Şekil 11 Koklear implat kullanıcısı

İç parçalar;

1-Alıcı/uyarıcı

2-Elektrot

3- İç anten

Dış parçalar;

1- Konuşma işlemleyici

2- Dış anten

3- Mikrofon

b- Koklear İmplantın Uygulanması; koklear implant uygulanabilmesi için gerekli koşullar çocuk ve yetişkin gruplarında farklılık gösterir;

Çocuk Grubu

• Çocuğun çift taraflı ileri veya çok ileri derecede sensörinöral işitme kayıplı olması ,

• 1-17 yaşları arasındaki çocuklar, eğer işitme kaybı menenjit hastalığı sonrası oluşmuş ve MR veya tomografide iç kulakta kireçlenme mevcutsa 1 yaş altında da koklear implant yapılabilir,

• İşitme cihazından çok az veya hiç yararlanamıyorsa, bunun için hasta en az 6 ay izlenmelidir, menenjit hastalığı geçirenlerde bu süre daha kısa tutulabilir,

• MR veya tomografide ve tıbbi olarak engelleyici bir durum yoksa,

• Ailenin istekli olması ve uygun beklentide olması,

• Ailenin ameliyat öncesi ve sonrası dönemdeki eğitim programlarını takip edebilecek yapıda olması,

• İşitme kayıplı bireyin işitme cihazı ile ses deneyiminin olması,

Yetişkin Grup;

• Her iki kulakta ileri veya çok ileri derecede sensörinöral işitme kaybı,

• İşitme cihazından çok az veya hiç yararlanamama, en uygun işitme cihazıyla dinleme

durumunda konuşmayı ayırt etme yüzdesinin %30 veya altında olması,

• Kulakların MR ve tomografilerinde koklear implant yerleşimini engelleyecek bir engel durumunun olmaması,

• Koklear implantın uygulanmadığı durumlar;

• İç kulak ile ilgili olmayan veya beyindeki işitme bölgesi ile bağlantılı işitme kaybının olması,

• İşitme sinirinin (8 sinirin) doğuştan yokluğu,

• İşitme cihazından yarar gören vakalar,

- Psikolojik olarak bir problemin olması,

• Koklear implant yapılacak bireyin istekli olduğunu kendisinin belirtmesi,

c-Koklear İmplant'ın Çalışması;

Ses mikrofona gelir

¯

Kablo yoluyla ses mikrofondan konuşma işlemleyicisine aktarılır

¯

Sinyaller konuşma işlemleyicisinde filtrelenir ve analiz edilir

¯

İşlemlenen sinyaller kabloyla taşınır

• Cerrahi işlemle yerleştirilmiş olan alıcı/uyarıcı dış anten yardımıyla deri geçilerek FM radyo sinyalleri gönderilir,

• Alıcı/uyarıcı elektriksel sinyali elektrotun uygun bölgelerine gönderir,

• Elektrot koklear siniri uyarır,

• Elektriksel bilgi koklear sinirden santral sinir sistemine iletilir,

Her koklear implant kullanıcısı için implant sistemi kişiye özel olarak programlanır Programlama odyolog tarafından yapılır

d- Koklear İmplantlı Hastanın Sesi Algılaması

Gelen sesler işitme siniri aracılığıyla beyindeki işitme merkezine iletilir Burada eğer daha önceden kazanılmış lisan bilgileri var ise, bu uyarımlar anlam kazanır Lisan becerisi henüz gelişmemiş küçük çocuklar rehabilitasyon süreci içerisinde duydukları sesleri fark etme, birbirinden ayırt etme ve yorumlamayı öğrenirler

Yetişkin hastalardan alınan bilgilere göre, koklear implant ameliyatı sonrasında ilk günler çoğu sesler “robot” sesine benzer olarak tanımlanmıştır Fakat bu durum kısa bir süre içerisinde geçmektedir

e- Koklear İmplant Uygulamasından Sonraki Eğitim Süreci

Çocuklar İçin;

Yetişkinler için bahsettiğimiz tekniklerin çoğu çocuklar için de geçerlidir Koklear implant rehabilitasyon uzmanı kurallara uygun olmayan konuşmayı algılama çalışmalarını evde ne şekilde uygulanması gerektiği konusunda model olur Ebeveyn ve çocuk implant uygulaması öncesi iletişimde kullandıkları jest (el, kol ve baş hareketleri) ve mimikleri (yüz hareketleri) kullanmaya devam ederler Ancak, anne ve babalar iletişimde işitsel-sözel yöntemi daha yoğun kullanmalıdırlar Bu şekilde uygulanan kurallara uygun olmayan çalışmalar çocuğun işitsel sinyali kullanmasını geliştirmesi ve iletişim için daha yoğun olarak işitsel sinyalleri kullanmasını sağlar

Eğitim süreci, lisanı kazanan yetişkin bireylerde 6 ayda tamamlanırken çocuklar için bir şey söylemek çok zordur Programın başarısını ve süresini etkileyen etkenler fazladır Yetişkinlerde olduğu gibi bir süre bildirmek güçtür

Yetişkinler İçin;

Yetişkinler için oluşturulmuş rehabilitasyon programı konuşmayı anlama eğitimi, yardımcı cihazlar hakkında bilgi alma, iletişim, dinleme eğitimi ve yeni stratejiler geliştirme, rehabilitasyona aile bireylerinin de katılımını içerir

Hasta merkeze haftada bir veya iki kez aile bireyleriyle birlikte gelerek konuşmayı anlama programına katılır Bu programların süresi hastaya ve yakınlarının programdaki başarılarına bağlıdır

Uygulanan konuşmayı anlama programlarının, evde de aile bireyleriyle birlikte tekrarlanması gereklidir Verilen her eğitim video kamera ile kayıt edilerek, gerekirse bir kopyası verilerek evde de uygulamaları istenir

Aile bireylerinden bir defter tutmaları ve verilen çevresel sesleri fark etme ve ayırt etme listesini günlük olarak takip etmeleri, hastanın seslere verdiği cevapları not etmeleri istenir Bu bilgiler koklear implant ameliyatı olan bireylerdeki gelişmeleri ve eğitim aşamalarının takibini kolaylaştırır

Aile bireylerinin bilgilendirilmesi gereken bir diğer konu ise, kişinin konuşmayı tanımasını geliştirecek uygulamalardır ki, bunlar da işitme kayıplı yetişkinin ailesine aşamalı olarak örneklerle anlatılır

f- Koklear İmplant Uygulamasından Sonra Başarı Oranı

Başarı oranını etkileyen daha önceki işitsel tecrübedir İşitsel kapasite ve işitme cihazından fayda görmeleri farklı olduğu için koklear implant sonuçları da farklılık gösterir Ayrıca, gelişim durumları, konuşma becerileri ve kültürel özellikleri de farklıdır Bu değişkenler işitsel kapasitenin zenginleştirilmesi, implantasyondan beklenen sonuçlar ve gerekli olan eğitim ortamını etkiler

g- Koklear İmplantın Maliyeti

Koklear implant aleti ve ameliyatı pahalı bir işlemdir SSK, Emekli Sandığı, Bağ-Kur ve Yeşil Kart ile ameliyat, ameliyat sonrası takipler ve rehabilitasyon ücretleri karşılanmaktadır Ayrıca, implantın iç ve dış parçalarının garanti süreleri farklıdır Bazen çocuklarda yılda bir kaç kez kablonun değişmesi gerekebilir

Acun Ilıcalı'dan işitme engelli çocuklara ücretsiz tedavi müjdesi

Acun Ilıcalı tarafından yapılan açıklama şöyle

Ünlü televizyoncudan maddi durumu yerinde olmayan işitme engelli çocuklara ücretsiz tedavi müjdesi

İstanbul'da yaşayan ve maddi durumu yerinde olmayan 0-18 yaş arasındaki tüm çocuklar, herhangi bir belge göstermeden Acun Ilıcalı'nın açtığı rehabilitasyon merkezinde ücretsiz tedavi olabilecek