Alopesi Areata (Saçkıran) Nedir ? Tedavisi

Alopesi Areata (Saçkıran) Nedir

Alopesi areata (Latince: Alopecia areata) ya da halk arasındaki adıyla saçkıran ya da kılkıran hastalığı, saçlı deri, sakal bölgesi, kaşlar, kirpikler ve diğer vücut kıllarının, belli bir belirti olmaksızın, tüm vücuda yayılmış bir biçimde dökülmesiyle kendini gösteren bir hastalıktır

Hastalığın sık yinelemesi ve nasıl seyredeceğinin bilinmemesi nedeniyle hastaların yaşam kalitelerini etkilemesi olasıdır Hastalığın nedenleri olarak genetik, psikolojik stresler, hücresel ve humoral bağışıklık, endokrin, bulaşıcı ve sinirsel etkenlerin rolü olduğu öne sürülmekle birlikte, altta yatan neden tam olarak bilinmemektedir

Görünüm sıklığı

Tüm dünyada sıklıkla görülen bir hastalıktır Normal nüfusta %01 oranında gözlenirken, dermatoloji polikliniğine başvuran hastaların yaklaşık %1-2'sinde görülür Kadın ve erkekte eşit oranda görülebilir Irk, cins ve yaş ayırımı yapmadan herkeste görülebilir Ancak hastalar çoğunlukla genç erişkinlerdir Hastaların %60'ı ilk atağı 20 yaş altında geçirirler

Nedenleri

Hastalıkta saçlar dökülür, çünkü etkilenen bireylerin kıl folikülleri, bağışıklık sistemi tarafından hastanın kendisinin olarak tanınmaz ve yabancı olarak algılanarak reddedilir (özbağışıklık) Bunun neden olduğu, neden yalnızca belli bölgelerin etkilendiği ve kılların yeniden neden büyüdüğü bilinmemektedir

Alopesi areatalı bir hastada tiroid hastalığı, şeker hastalığı, vitiligo (deride beyaz yamalar), ve Addison hastalığı gibi öbür özbağışıklık hastalıklarının gelişimi sağlıklı birine göre daha yüksek orandadır

Hastalık bulaşıcı değildir, vitamin eksikliği ile ya da beslenme alışkanlıklarıyla ilgili değildir Gerilim, stres, özellikle matem, ayrılma ve kazalar gibi olaylar bazen hastalık için tetikleyici olabilir

Tedavisi

Alopesi areataída tedavinin planlanmasında her hasta için uygun tedavinin saptanması, öncelikli olarak söz konusu bu hastalığa ait özgeçmişinin, hastalığın tedavili veya tedavisiz olarak nasıl bir seyir göstermekte olduğunun ve özellikle tiroid hastalığı, atopik yapı ve doğumsal anomaliler (Down sendromu) gibi olumsuz prognostik parametrelerin eşlik edip etmediğinin dikkate alınmasıyla mümkündür İkinci aşamada en uygun semptomatik uygulamanın seçilmesi söz konusudur ki burada klinik kaybın niteliği (alopecia areata reticularis, diffusa, ve niceliğinin saçlı derinin %50'sinden az veya fazla kayıp olması) saptanmasıyla hastalığın evresinin histopatolojik olarak değerlendirilmesi yer alır Hastalığın hafif derecede seyrettiği erken dönemdeki hastalarda tedaviye gerek yoktur, onların saçları herhangi bir şey yapmadan tekrar geri gelir

Hastalığın seyrini değiştiremese de bazı tedaviler saç büyümesini artırabilir Hastalığın kendisi fiziksel sağlığı kötü yönde etkilemezken ciddi riskler taşıyan tedavilerden kaçınılmalıdır

Saçkıran (Alopesi Areata) Nedir ? Tedavisi

Alopesi areata nedir?
Alopesi tıp dilinde saç kaybı anlamına gelmektedir Alopesi areatada ise saçlarda aniden yuvarlak saçsız alanlar oluşturacak şekilde dökülme olmasıdır



Alopesi areatanın nedeni nedir?
Alopesi areata otoimmun bir hastalıkdır Otoimmun hastalıklarda bilinmeyen br nedenle bağışıklık sistemi kendi hücrelerini yabancı olarak görüp bu hücrelerle savaşmaya başlar Bu durumda kıl kökleri etrafında bulunan lenfosit denen hücreler sitokin diye adlandırılan kimyasallar salgılarlar ve bu da saçlarda dökülmeye neden olur

Hastalığın ailesel özelliği var mıdır?
Alopesi areata ailenin bir bireyinden fazlasında görülebilir veya ailenin diğerlerinde pernisiyöz anemi ve vitiligo gibi diğer immun hastalıklar bulunabilir

Hastalık bulaşıcı mıdır?
Alopesi areata bulaştırıcı değildir

Alopesi areatanın nedeni nedir?
Hastalığın yenilen gıdalarla bir ilişkisi yoktur Diğer sağlık problemlerinde olduğu gibi hastalık stressli bir olaydan sonra başlayabilir, fakat bu olguların hepsinde yoktur

Hastalık nasıl görülür?
Alopesi areata belirgin bir rahatsızlık vermediği için, genellikle berberler tarafından saptanır Saçın büyümesi durur ve kökünden ayrılır Alpopesi areata üç evre gösterir İlk olarak saçlar aniden dökülür, sonra dökülen alanda genişleme olur Son olarak da saçlar başlangıçta renkleri beyaz veya gri olarak çıkmaya başlarlar Bu ayları hatta yılları alabilir Yeni kıllar çıkarken diğerleri dökülebilir

Saçların tamamı dökülebilir mi?
Etkilenen hastaların %5 ine kadar olanında tüm saçlar dökülebilir Bu duruma alopesi totalis denilir ve çok uzun sürebilir Hastaların %1 inden azında vücut kılları tamamiyle dökülür, bu durum alopesi üniversalis olarak bilinir

Hastalığın başka bir zararı var mıdır?
Alopesi areata fiziksel bir rahatsızlığa neden olmaz, ama psikolojik olarak hastayı etkiler

Tedavisi Nasıl Yapılır?
Ne yazık ki hastalıkta kesin çözüm sağlayabilecek tedavi yoktur Hastalık yavaş bir şekilde kendiliğinden iyileşebilir Bazen yeni gelen saçlar beyaz veya gri renktedir, daha sonra orijinal renklerine dönerler
Saçsız alana kortizon enjekte edilmesi saçların çıkışını hızlandırabilir Bu tedavi intralezyonel kortizon enjeksiyonu olarak bilinir Saçlardaki yeniden büyüme sadece enjeksiyon yapılan yerde görülür Bu tedavi yeni alanlarda saç dökülmesini engellemez Bununla beraber saçlar çıkmaya başlarsa ilave olarak yapılan enjeksiyonlar saçların çıkmasına yardımcı olur
Hastalığın tedavisinde bir çok farklı alternetif yöntem kullanılır Fakat bu tedavilerin sonuçları değişkendir Bazı losyonların kullanılması bazı kişilerde saçların çıkmasına neden olmaktadır Bu amaçla kortizonlu ilaçlar veya minoksidil ve tahriş edici bir ajan olan ditranol kullanılabilir
İmmunoterapi denen tedavide düşük bir konsantrasyonda allerjik reaksiyon oluşturabilecek bir madde dökülen alan uygulanır ve bir allerjik kontakt dermatit oluşması sağlanır Bu amaçla sıklıkla diphenylcyclopropenone (diphencyprone) kullanılır Ne yazık ki bu tedavi tahriş edici ve rahatsızlık vericidir,sıklıkla lenf bezlerinde büyümeye neden olur
Yaygın saç kaybı durumunda güvenilir bir tedavi yöntemi yoktur Kortizon içeren haplar, PUVA dediğimiz bir ışık tedavisi uygulanabilir Fakat bu tedavilerin bir takım yan etkileri vardır