Dünyada 2008 Nasıl Geçti

Dünyada 2008 nasıl geçti

2008 yılında dünya gündemine oturan olayların başında Kafkaslardaki kriz, Çinde yaşanan 8 büyüklüğündeki deprem, Myanmarda gerçekleşen Nergis tayfunu, Barack Obamanın ABD başkanlığına seçilişi ve İsrailin Gazzeye düzenlediği hava saldırıları var

Dünya, 2008 yılında da terör saldırılarıyla sarsıldı Irak ve Afganistanda düzenlenen çok sayıda terör saldırısının yanı sıra, Hindistanın Mumbai kentinde silahlı bir grubun, başta iki otel olmak üzere bazı hedeflere saldırması ve çıkan olaylarda 200e yakın kişinin ölmesi yıla damgasını vuran olaylar arasındaydı Savaşlar bu yıl da dünya gündemindeydi Gürcistanın, tek yanlı bağımsızlığını ilan eden Güney Osetyaya Ağustos ayında operasyon düzenlemesi ve ardından Rusya ile çıkan çatışmalar yaz aylarında bölgede tansiyonu yükseltti Çatışmalarda çeşitli kaynaklara göre yaklaşık 1700 sivil hayatını kaybetti, 30 binden fazla sivil de mülteci durumuna düştü Yılın son günlerinde ise İsrailin Gazze Şeridinde başlattığı ve daha ilk üç gününde 300den fazla kişinin hayatını kaybettiği saldırılar damgasını vurdu



Mayıs ayında Myanmarda gerçekleşen ve 138 bin kişinin hayatını kaybettiği Nergis kasırgası ve 12 Mayısta Çinin güneydoğusundaki Siçuan eyaletinde gerçekleşen, Richter ölçeğine göre 8 büyüklüğünde olan ve 88 bin kişinin ölmesine neden olan deprem yılın en derin iz bırakan doğal afetlerindendi

Dünya politikasının en önemli olaylarından biri ise hiç kuşkusuz, Barack Obamanın başkanlık seçimlerinden zaferle çıkarak, ABDnin ilk siyah başkanı olmasıydı

Yıl boyunca dünya gündemine oturan olayların özeti şöyle:

OCAK
6 OCAK: Gürcistanda Mihail Saakaşvili ikinci kez devlet başkanı seçildi, 20 Ocakta yemin etti
16 OCAK: Özbekistanda Devlet Başkanı İslam Kerimov, 3 kez devlet başkanı olarak yemin etti
23 OCAK: Irakın Musul kentinde düzenlenen saldırıda 60 kişi öldü, 280 kişi yaralandı
24 OCAK: İtalya Başbakanı Romano Prodi, senatoda güven oylamasını kaybetmesinden sonra istifa etti

ŞUBAT
1 ŞUBAT: Irakın başkenti Bağdatta pazar yerinde iki kadının düzenlediği intihar saldırılarında 98 kişi öldü, 208 kişi yaralandı
2 ŞUBAT: Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy ve eski top model Carla Bruni evlendi
3 ŞUBAT: Sırbistanda Boris Tadiç devlet başkanı seçildi
17 ŞUBAT: Kosova bağımsızlığını ilan etti Kosovanın bağımsızlığını aralarında Türkiyenin de bulunduğu 50den fazla ülke tanıdı
18 ŞUBAT: Afganistanın güneyinde, Kanada askeri konvoyunun hedef alındığı bombalı saldırıda 38 sivil öldü ve Pakistanın suikasta kurban giden eski Başbakanı Benazir Buttonun partisi Pakistan Halk Partisi, parlamento seçimlerinden zaferle çıktı
19 ŞUBAT: Küba lideri Fidel Castro, devlet başkanlığını bıraktığını açıkladı
24 ŞUBAT: Raul Castro, ağabeyi Fidel Castronun yerine devlet başkanı oldu

MART
3 MART: Rusyada devlet başkanı seçimini Başbakan Birinci Yardımcısı Dimitriy Medvedev yüzde 70,28 oranında oy alarak kazandı Medvedev, 7 Mayısta yemin etti
6 MART: Bağdatta düzenlenen saldırıda 68 kişi öldü, 150den fazla kişi yaralandı
9 MART: İspanyada yapılan genel seçimde sosyalist Başbakan Jose Luis Rodriguez Zapatero yeniden seçildi
10 MART: Malezya Başbakanı Abdullah Ahmed Bedevi, 5 yıllık yeni dönem başbakanlığı için yemin etti
15 MART: Hu Cintao, Çin Ulusal Halk Meclisi tarafından yeniden devlet başkanlığına seçildi
17 MART: Irakın Kerbela kentinde düzenlenen intihar saldırısında 52 kişi öldü
24 MART: Pakistanın öldürülen muhalefet lideri Benazir Buttonun müttefiki Yusuf Ziya Gilani, Pakistan Ulusal Meclisi tarafından başbakanlığa seçildi

NİSAN
6 NİSAN: Karadağda Devlet başkanı Filip Vuyanoviç, bu göreve yeniden seçildi
9 NİSAN: Ermenistanda Serge Sarkisyan devlet başkanı olarak yemin etti
10 NİSAN: Nepalde Maocu gerillaları siyasi sürece dahil eden tarihi seçimler yapıldı
15 NİSAN: Irakın başkenti Bağdatta ve dışında düzenlenen bombalı saldırılarda bir günde 60a yakın kişi yaşamını yitirdi
17 NİSAN: Kenyada muhalefet lideri Raila Odinga başbakan oldu
28 NİSAN: Avusturya, Amstetten kentinde yaşayan 73 yaşındaki Josef Fritzlin itirafları ile sarsıldı Fritzl, tam 24 yıl boyunca, bugün 42 yaşında olan öz kızı Elizabethi evinin bodrumunda inşa ettiği sığınakta zorla alıkoyduğunu ve yıllarca ona tecavüz ettiğini, ayrıca kendi kzından 7 çocuk sahibi olduğunu söyledi Çinin doğusunda iki yolcu treninin çarpışması sonucu 71 kişi öldü, 400den fazla kişi yaralandı

MAYIS
1 MAYIS: Somalinin orta kesimlerinde düzenlenen Amerikan hava saldırısında bu ülkedeki El Kaidenin önde gelen lideri Haşi Ayro öldürüldü ve Irakın başkenti Bağdatın kuzeydoğusunda bir düğün alayına düzenlenen iki intihar saldırısında 35 kişi öldü, 65 kişi yaralandı
2 MAYIS: Nergis kasırgası hızı saatte 240 kilometreye varan rüzgarlarla Myanmarın güneybatı kıyısını vurdu Ertesi gün doğuya doğru ilerleyen kasırga ardında 138 bin ölü ya da kayıp insanla 2,4 milyon felaketzede bıraktı
8 MAYIS: İtalyada Silvio Berlusconi, başbakan olarak yemin etti
12 MAYIS: Çinin güneydoğusundaki Siçuan eyaletinde Richter ölçeğine göre 8 büyüklüğünde meydana gelen deprem, ardında 88 bin ölü ya da kayıp bıraktı 375 bin kişinin yaralandığı deprem yüzünden 5 milyon insan evsiz kaldı Çinde 32 yıldır meydana gelen en şiddetli depremden 50 bin kent ve köy etkilendi Hasarın giderilmesinin maliyeti ise 245 milyar dolar açıklandı
20 MAYIS: Tayvanda Mart ayında yapılan seçimleri kazanan Ma Ying-jeou, devlet başkanı olarak yemin etti
21 MAYIS: Gürcistanda genel seçimler yapıldı Devlet Başkanı Mihail Saakaşvilinin iktidardaki Ulusal Birleşik Hareketi, 150 sandalyeden 119unu kazandı
25 MAYIS: Lübnanda Genelkurmay Başkanı Mişel Süleyman devlet başkanı oldu Ülkeyi iç savaşın ucuna getiren kriz böylece sona erdi
28 MAYIS: Nepalde milletvekilleri, 239 yıllık monarşiyi feshederek, cumhuriyet ilan etti

HAZİRAN
10 HAZİRAN: Sudanda bir uçak Hartuma indiktan sonra pistten çıkarak havaalanının ışıklandırmalarına çarptı, 30 kişi öldü
13 HAZİRAN: Tayvan ve Çin, yaklaşık 60 yıl sonra birbirlerinin topraklarında daimi bürolar kurma konusunda anlaştı
17 HAZİRAN: Bağdatın El Hürriye mahallesinde bir pazar yeri yakınında düzenlenen saldırıda 51 kişi öldü, 75 kişi yaralandı
21 HAZİRAN: Filipinlerin başkenti Maniladan Cebuya gitmek üzere demir alan MV Princess of the Stars adlı feribot, Sibuyan adası açıklarında Fengshen tayfununun neden olduğu dev dalgalara yenik düştü 862 yolcusu bulunan feribottan sadece 57 kişi kurtuldu
22 HAZİRAN: Irakın Bakuba kentinde düzenlenen intihar saldırısında 16 kişi öldü
29 HAZİRAN: Zimbabve Devlet Başkanı Robert Mugabe, 6 kez devlet başkanlığı için yemin etti

TEMMUZ
2 TEMMUZ: Kolombiyadaki Devrimci Silahlı Güçler Cephesi (FARC) tarafından 6 yıldır rehin tutulan eski devlet başkanı adayı Ingrid Betancourt kurtarıldı Kolombiya askerlerinin düzenlediği operasyonda, Betancourt ile aralarında 3 Amerikalının da bulunduğu 14 rehine özgürlüğüne kavuştu
7 TEMMUZ: Afganistanın başkenti Kabildeki Hindistan Büyükelçiliği yakınında düzenlenen intihar saldırısında 60tan fazla kişi öldü
13 TEMMUZ: Militanların, Afganistanın Pakistan sınırı yakınındaki bir Amerikan üssüne düzenlediği saldırıda 9 Amerikan askeri öldü, 15i yaralandı Amerikan güçleri Afganistanda son üç yıldaki en büyük kaybını verdi
21 TEMMUZ: Sırp lider Rodovan Karaciç, Sırbistanın başkenti Belgradda sahte kimlikle yakalandı BMnin Uluslararası Yugoslavya Ağır Ceza Mahkemesine teslim edilen Karaciç hakkında, başta soykırım olmak üzere 11 ayrı dava bulunuyor
22 TEMMUZ: Kongonun kuzeyinde geminin batması sonucu 47 kişi öldü, en az 100 kişi kayboldu
27 TEMMUZ: Kamboçyada Başbakan Hun Senin iktidar partisi, genel seçimlerde büyük zafer elde etti
28 TEMMUZ: Irakta polisin kadın olduğunu düşündüğü intihar bombacılarının, Bağdatta Şii hacı adaylarına ve ülkenin kuzeyinde Kürtlerin protesto gösterisine düzenlediği saldırıda toplam 57 kişi öldü, 300e yakın kişi yaralandı

AĞUSTOS
2-7 AĞUSTOS: Gürcü birlikleri ve Oset birlikleri arasında çıkan çatışmalar giderek şiddetlenmeye başladı
3 AĞUSTOS: Hindistandaki bir Hindu tapınağında çıkan izdihamda 145 kişi öldü
7-8 AĞUSTOS: Gürcistan, tek yanlı bağımsızlığını ilan eden Güney Osetyada “anayasal düzeni yeniden sağlama” operasyonu başlattı Bunun üzerine Rusya ile Gürcistan arasında savaş çıktı Çatışmalar nedeniyle 30 binden fazla sivil mülteci durumuna düştü Çatışmalarda çeşitli kaynaklara göre 1700 civarında sivil hayatını kaybetti Rus kaynaklarına göre 71 Rus askeri öldü ve 340ı yaralandı Gürcü tarafından da 146sı asker, 69u sivil olmak üzere 215 kişi yaşamını yitirdi Rus birlikleri, Fransanın arabuluculuğunda sağlanan ateşkes anlaşmanın ardından Gürcü topraklarında oluşturduğu tampon bölgeden çekildi
15 AĞUSTOS: Paraguayda solcu Fernando Lugo, devlet başkanı olarak ülkede 60 yıldır devam eden tek parti iktidarına son verdi ve Gürcistan Devlet Başkanı Mihail Saakaşvili, çatışmaların ardından Rusya ve Gürcistan arasında yapılan ateşkesi imzaladı
16 AĞUSTOS: Rusya Devlet Başkanı Dimitriy Medvedev, Rusya-Gürcistan ateşkesini imzaladıHaiti ise, Tropikal “Fay” fırtınası ile sarsıldı Fırtına sebebi ile ilk iki günde 57 kişi hayatını kaybetti
18 AĞUSTOS: Pakistanda 1999da kansız bir darbeyle Navaz Şerifi deviren ve o yıldan bu yana iktidarda olan Devlet Başkanı Pervez Müşerref istifa etti
20 AĞUSTOS: İspanyanın başkenti Madriddeki Barajas havaalanında Spanaire ait yolcu uçağı düştü, 154 kişi öldü Madrid Özerk Yönetimi, 3 günlük yas ilan edildiğini duyurdu ve ABD ile Polonya, Polonyaya Amerikan savunma üssü kurulmasına ilişkin anlaşma imzaladı
24 AĞUSTOS: Kırgızistanın başkenti Bişkekte Itek Aire ait Boeing 737 tipi yolcu uçağı kalkıştan bir süre sonra teknik bir arıza nedeniyle düştü, 65 kişi öldü Kaza, Kırgızistan havacılık tarihinin en kanlı kazalarından biri oldu
25 AĞUSTOS: Rusya parlamentosu alt kanadı Duma ve üst kanadı Federal Konsey, Güney Osetya ve Abhazyanın bağımsızlıklarının tanınması yönündeki yasa teklifini oy birliğiyle kabul etti Ayrıca Taylandda muhalifler başbakanlık makamının bulunduğu Hükümet Sarayını bastı
26 AĞUSTOS: Rusya Devlet Başkanı Medvedev, Soçide yapılan güvenlik konseyi zirvesinin ardından Güney Osetya ve Abhazyanın bağımsızlıklarının tanınmasını öngören yasayı onayladı

EYLÜL
1 EYLÜL: Japonyada Başbakan Yasuo Fukuda istifa etti
8 EYLÜL: Çinin kuzeyinde yasa dışı olarak işletilen maden ocağında meydana gelen toprak kaymasında 260 kişi öldü
9 EYLÜL: Pakistanın suikasta kurban giden eski başbakanlarından muhalefet lideri Benazir Buttonun eşi Ali Asıf Zerdari, devlet başkanı oldu Ayrıca Çinde zehirli süt tozu skandalı patlak verdi 6 bebek hayatını kaybederken, 300 binden fazla bebek hastalandı
17 EYLÜL: Yemenin başkenti Sanadaki Amerikan Büyükelçiliğine düzenlenen saldırıda biri Amerikalı, 6sı militan 19 kişi öldü
18 EYLÜL: Taylandda Somçai Vongsavat başbakan oldu
20 EYLÜL: Pakistanın İslamabad kentindeki Marriott Oteline boma yüklü kamyonla düzenlenen saldırıda aralarında Çek büyükelçinin de bulunduğu 53 kişi öldü, 270 kişi yaralandı
21 EYLÜL: Güney Afrika Devlet Başkanı Thabo Mbeki, görevinden istifa etti Görev süresi 2009 yılının Nisan sonunda biten Mbeki hakkında yolsuzluk iddiasında bulunulmuştu İsrail Başbakanı Ehud Olmert, hakkındaki rüşvet ve yolsuzluk soruşturmaları nedeniyle istifasını Cumhurbaşkanı Şimon Perese sundu Kadimanın lideri Tzipi Livni, Cumhurbaşkanınca verilen yeni kabine kurma çalışmalarında başarılı olamayınca, ülkede 10 Şubat 2009da erken seçime gidilmesi kararı alındı
25 EYLÜL: Çin, üçüncü insanlı uzay seferini, “Uzun Yürüyüş” (Çan Cıng) roketini ateşleyerek başlattı Çinin tamamen kendi imkanıyla uzaya yolladığı üçüncü yörünge kapsülündeki astronotlardan Cai Ciang, uzayda yürüdü

EKİM
6 EKİM: Nobel Tıp Ödülünü Alman Harald zur Hausen, Fransız Françoise Barre-Sinoussi ve Luc Montagnier kazandı İki Fransız bilim adamı AIDSe neden olan HIVi, Alman bilim adamı da rahim ağzı kanserine yol açan İnsan Papilloma Virüsü (HPV) keşifleriyle bu ödüle layık görüldü
7 EKİM: Japon bilim adamları Makoto Kobayaşi ve Toşihide Maskawa ile Amerikalı bilim adamı Yoichiro Nambu, Nobel Fizik Ödülünü kazandı Amerikalı bilim adamı Nambu atom fiziğinde kendiliğinden kırılan simetri olarak adlandırılan mekanizmayı keşfinden dolayı, Kobayaşi ve Maskawanın ise doğada maddenin en küçük parçasının en az üç familyasının varlığını tahmin eden kırılmış simetrinin kökenini keşifleri nedeniyle ödülü aldı
8 EKİM: Nobel Kimya ödülüne floresan proteinlerle ilgili çalışmaları nedeniyle Amerikalı bilim adamları Roger Tsien ve Martin Chalfie ile Japon bilim adamı Osamu Shimomura layık görüldü
9 EKİM: Nobel Edebiyat Ödülünü Fransız yazar Jean-Marie Gustave Le Clezio kazandı
10 EKİM: Finlandiyanın eski Cumhurbaşkanı Martti Ahtisaari, BM temsilcisi olarak Kosova gibi dünyanın önemli sorunlarında gösterdiği olağanüstü başarılarından ötürü Nobel Barış Ödülünü aldı
13 EKİM: ABDnin California eyaletinde başlayan ve rüzgarın da etkisiyle yayılan yangınlarda 1 kişi öldü, 7 bin 700 hektarlık alan 5 günde kül oldu Nobel Ekonomi Ödülünü Amerikalı Paul Krugman aldı İsveç Bilimler Akademisi ödülün gerekçesi olarak, Krugmanın, “ekonomik aktivitenin lokasyonu ve ticaretin yapısı konusundaki analizlerini” gösterdi
15 EKİM: Suriye ile Lübnan arasında diplomatik ilişki kuruldu İki ülke arasında, 1940lı yıllarda Fransadan bağımsızlıklarını kazanmasında bu yana diplomatik ilişki bulunmuyordu
26 EKİM: Amerikan helikopterleri, Suriye topraklarına saldırı düzenledi, 8 kişi öldü
29 EKİM: Pakistanın güneybatısında meydana gelen 6,4 büyüklüğündeki depremde 215 kişi yaşamını yitirdi

KASIM
4 KASIM: ABDde Demokrat Partinin başkan adayı Barack Obama, ABD tarihinin 44 başkanı seçildi ve ilk siyahi başkan olarak tarihe geçti
7 KASIM: Haitinin başkenti Port-au-Princein varoşlarından birinde okul binasının çökmesi sonucu 91 kişi öldü, 162 kişi yaralandı 5 gün sonra bir başka okul binası kısmen çöktü, 9 kişi yaralandı
8 KASIM: Endonezyada 2002 yılında düzenlenen, 202 kişinin öldüğü Bali saldırılarının 3 sorumlusu idam edildi
10 KASIM: Bağdatda düzenlenen iki saldırıda 28 kişi öldü, onlarca kişi yaralandı
11 KASIM: Muhammed Naşid, Maldivlerin demokratik yollarla seçilen ilk devlet başkanı oldu
15 KASIM: Somalili korsanlar Kenya açıklarında Suudi petrol tankeri Sirius Starı kaçırdı Bunun ardından bölgedeki denizlerde korsanlık olayları hızla arttı
26-29 KASIM: Hindistanın Mumbai kentinde silahlı bir grup, Tac Mahal ve Oberoi/Trident otelleriyle bir gar ve bir hastaneye saldırdı Terör saldırılarında 200e yakın kişi öldü, 300den fazla kişi yaralandı Saldırıların sorumluluğunu Deccan Mücahidin adlı bir örgüt üstlendi 20 kadar kişi tutuklandı Hindistan ve ABD saldırıları Pakistanda üslenen Leşker-i Tayyibe grubunun yaptığını iddia etti Saldırıların ardından Hindistan ve Pakistanın arası yeniden gerildi
27 KASIM: Iraktaki Amerikan askerlerinin statüsüne ilişkin ABD-Irak Güvenlik Anlaşması (SOFA), Irak meclisinde kabul edildi

ARALIK
2 ARALIK: Taylandda muhalifler, Başbakan Somchai Wongsawatın, anayasa mahkemesinin partisini kapatma ve kendisine siyaset yasağı getirme kararını kabul etmesinin ardından eylemlerini bitireceklerini açıkladı Eski başbakan Thaksin Şinavatranın kansız bir darbeyle başbakanlıktan indirilmesinin ardından Aralık 2007de yapılan seçimlerin ardından Somchai Wongsawat başkanlığında 6 partili bir koalisyon hükümeti kurulmuştu Hükümetin kurulmasının hemen ardından muhalefetteki Halkın Demokrasi İttifakı, Somchai başkanlığında kurulan 6 partili koalisyon hükümetini seçimlerde yolsuzluk yapıldığı ve “Thaksine bağlı kukla bir hükümet olduğu” gerekçesiyle protesto ederek ülke çapında eylemler başlatmıştı Bu eylemler çerçevesinde Hükümet Sarayını basan eylemciler, haftalar süren sokak gösterilerinin ardından Suvarnabhumi ve Don Muang havaalanlarını işgal etmiş ve parlamentoyu kuşatmıştı
4 ARALIK: Irak Devlet Başkanlığı Konseyi 4 Aralıkta Amerikan askerlerinin Iraktan 2011in sonuna kadar tamamen çekilmesini öngören Irak-ABD güvenlik anlaşmasını onayladı Irakın Felluce kentinde düzenlenen iki intihar saldırısında 19 kişi öldü, 43 kişi yaralandı Zimbabvede 1000e yakın can alan kolera salgını yüzünden olağanüstü hal ilan edildi
6 ARALIK: Atinada 16 yaşındaki Aleksis Grigoropulosun polisin açtığı ateş sonucu yaşamını yitirmesinin ardından şiddet olayları ve çatışmalar çıktı Olaylar kısa zamanda tüm Yunanistana yayıldı Grigoropulos 9 Aralıkta toprağa verildi
9 ARALIK: Hindistanlı Rajo Devi, 70 yaşında ilk kez anne olarak rekor kırdı Tüp bebek tedavisiyle hamile kalan kadının ve kızının sağlık durumu iyiydi
11 ARALIK: Irakın Kerkük kenti yakınındaki bir lokantada düzenlenen intihar saldırısında 45 kişi öldü, 93 kişi yaralandı
12 ARALIK: Eski Rum yönetimi lideri Tasos Papadopulos akciğer kanserine yenik düştü Papadopulos 15 Aralıkta toprağa verildi
14 ARALIK: Iraklı gazeteci Muntazar El Zeydi, ülkeyi ziyaret eden ABD Başkanı George Busha basın toplantısı sırasında ayakkabılarını fırlattı
15 ARALIK: Taylandda muhalefetteki Demokrat Partinin lideri Abhisit Vejjajiva, parlamentoda başbakanlığa seçildi Filipinlerin kuzeydoğusunda, içinde yaklaşık 100 yolcunun bulunduğu feribotun alabora olması sonucu en az 22 kişi öldü, 34 kişinin kayıp olduğu bildirildi
17 ARALIK: Bangladeşte yaklaşık 2 yıldır uygulanmakta olan olağanüstü hal 29 Aralıktaki genel seçimler öncesinde kaldırıldı
18 ARALIK: Zimbabvede koleradan ölenlerin sayısının bini aştığı bildirildi
27 ARALIK: İsrail ve Hamas arasındaki ateşkesin bitmesinin ardından İsrail, Gazze Şeridine hava saldırısı düzenledi Saldırıların ilk üç gününde ölü sayısı 300ü geçti Bangladeş iki yıl aradan sonra ilk kez seçime gitti