Diyabetle İlgili Doğru Bilinen Yanlışlar

Diyabetle ilgili doğru bilinen yanlışlar

Diyabetle ilgili ne kadar çok şey biliniyor Peki bunların hangisi doğru hangisi yanlış Limon ve tarçın diyabet ilacı mı, insülin bağımlılık yapar mı? Dr Bilgin İlhan, diyabetle ilgili son araştırmaları GÜNAYDIN okurları için değerlendirdi ve bugüne kadar diyabetle ilgili doğru bildiğimiz yanlışları anlattı



Halk arasında şeker hastalığına dair yanlış bilgiler olduğuna değinen Diyabet Cemiyeti Göztepe Dahiliye Merkezi Başhekimi Dr Bilgin İlhan, "İyi bir tedaviyle her hastalığı atlatabilirsiniz" diyor İşte doğru bildiğimiz yanlışlar:

1 DİYABET GEÇİCİDİR

Hayır değildir Aslında ömür boyu süren kronik bir hastalıktır İyi bir tedavi ile şeker hastalığının olumsuz etkilerinden korunabiliriz Ancak hastalığı, şu anki bilgilerle tamamen yok edemiyoruz

2 YETİŞKİN HASTALIĞI

Yanlış Son dönemlerde özellikle şişman ve hareketsiz çocukların artışı ile beraber, çocuk ve genç yaştakilerde tip 2 diyabetli sayısı artmaktadır Bu artışın, beslenme biçimindeki değişime bağlı olduğuna inanılmaktadır Dünyada yüksek yağ içeren yiyeceklerin artışı, lifli gıdaların alınmaması, ailelerin evde yemek yerine dışarıdaki hazır yiyeceklere yönelmelerinin bunda etkisi olduğu düşünülmektedir

3 İNSÜLİN İLAÇTIR

İnsülin bağımlılık yapan bir ilaç değildir Aslına bakılırsa ilaç da değildir Bir hormondur Ve çoğunlukla onu üretemediğimiz için diyabetli oluruz Bu nedenle kullanılması bağımlılık yapmaz Aslında toplumda 'İnsüline başlandığında bırakılamaz' gibi bir düşünce var Bu düşünce yanlıştır Bazen, enfeksiyonlarda, gebeliklerde veya operasyonlarda ihtiyaç olmasa bile o an için insülin kullandığımız hastalar oluyor Bu durum, ortadan kalkınca yeniden haplara dönebiliyoruz Ama eğer artık haplar yetmeyecek hale geldiyse, zaten orada insülin kullanım zorunluluğu vardır Ve o dakikadan sonra yeniden hapa dönülmesi pek mümkün olmaz

4 ŞEKERLİ ŞURUP YASAK

Yanlış Şekerli şuruplar kan şekerinde hafif bir yükselmeye yol açabilirse de bu pek önemli değildir Ancak içeriğinde şeker bulunmayan diyabetlilere özgü şuruplar tercih edilirse, daha iyi olabilir Gerekirse insülin dozu artırılarak bu yükselme önlenebilir Ancak hastalık sırasında kanda keton olup olmadığı sık sık kontrol edilmeli ve keton pozitif çıkarsa hemen doktora haber verilmelidir Çünkü her türlü enfeksiyon kan şekerini yükseltir Dikkatle takip edip enfeksiyonun şekeri artıran, hastalıkların iyileşmesini geciktiren kısır döngüsü kırılmalıdır

5 TARÇIN YENMELİDİR

Halk arasında 'Tarçının diyabete iyi geldiği' yönünde çeşitli söylentiler var Oysa bugüne kadar tarçının, tıbben böyle bir etkisi olduğu ispatlanmamıştır

6 LİMON İYİ GELİR

'Limonun şekeri düşürdüğü' söylenmektedir Ancak bu konuda da yapılmış hiçbir çalışma yoktur Yanlış bir düşüncedir

Sadece şeker ölçümü değil, keton değeri de önemlidir!



Keton testi gerek

Kan şekerinin yüksek olduğu ve hastalık durumlarında keton değerlerini de mutlaka kontrol etmek gereklidir Keton değerleri normal çıksa dahi, hastalık devam ettiği sürece keton testi tekrar edilmelidir

Kan testi de lazım!

Keton değerleri sadece idrar testi ile ölçülmez Kan testi ile keton değerlerini ölçmek de mümkündür Amerikan Diyabet Derneği (ADA), diyabetik koma durumunun tanısı ve takibinde idrarda keton testi yerine kan keton testini önermektedir ve kan keton testini altın standart olarak belirtmektedir Günümüzde kan şekeri ile birlikte keton ölçümü yapabilen aletler de satılmaktadır

Şeker çocuklar cihazları boyadılar!

Abbott tarafından düzenlenen 'En Renklisini Sen Yap' adlı, kan şekeri ölçüm cihazı tasarım yarışması sonuçlandı Kan şekeri olçüm cihazını her gün yanında taşımak zorunda kalan çocuklar, yaşamlarının birer parçası olan bu cihazları ellerine kalemleri alıp rengarenk boyadı



Seçim zor oldu!

Tip 1 diyabetli 200 çocuğun boyadığı cihazları onların doktorları Prof Dr Temel Yılmaz, Prof Dr Hülya Günöz, Doç Dr Şehnaz Karadeniz ve Dr Bilgin İlhan'ın da aralarında bulunduğu jüri değerlendirdi Ve 6-11 yaş kategorisinde, Gizem Aydın zürafalı cihazıyla birinciliği, Anıl Çökelek'in çiçekleri ikinciliği, Mine Kalınsaz ise üçüncülüğü kazandı

Diyabet bize neler yapar!

Diyabet yaşlandırır!

Böyle bir şey yok! Tip 1 diyabetli çocuklar erken yaşta şeker hastası olduklarından iyi bir diyabet ayarı yapılmazsa, gelişme gerilikleri olabilir Ayrıca iyi bir diyabet ayarı olmayan tip 2 diyabetlinin yaşam keyfi azalabilir Bunun dışında fiziki bir farklılık olmaz

Diyabet sinir yapar!

En önemli sinirlenme nedeni ya da öfke anı genelde düşük şekerde olur Hastanın şekeri düşerse, kendi de farkında olmadığı halde aşırı derecede sinirli olabilir Bu da aslında bir tek şeye bağlıdır Eğer hastaya iyi bir diyabet ayarı yapılırsa, sinirlilik hali de olmayacaktır

Diyabetlinin çocuğu olmaz

Yanlış Eğer iyi bir glukoz regülasyonu sağlandıysa, kişinin dünyaya sağlıklı bir çocuk getirmesi pekala mümkündür Hamilelikte diyabet geliştiyse bu durumda şeker takip edilmeli, gerekiyorsa insüline başlanmalıdır Ancak gebelerde şeker hapı kullanılmamaktadır

Şeker hastaları spor yapamaz!

Yanlış, çünkü düzenli egzersiz, diyabet bakımının en önemli unsurlarındandır Tek yapılması gereken spordan önce ve sonra, şeker ölçümü yaparak gerekirse bir ara öğün yenmesidir Genel bilinen bir yanlış da sabah aç karnına spor yapmaktır Aç karna spor yapmak hipoglisemi riskini doğuracağından tavsiye edilmez

Meyve suyu içmek zararsızdır

Yanlış, biz genelde şeker hastalarına meyve yemesini öneririz Bir bardak meyve suyunu elde etmek için iki-üç adet meyve sıkmak gerekir Bizim verdiğimiz meyve miktarı ise porsiyonda bir tanedir Yani hasta normalden fazla meyve yemiş olur Bir başka sakıncası ise sıvı gıdalar çok hızlı emilir Bu emilim de kan şekerini hızla yükseltir

Diyabet cinsel hayatı bitirir

Tabii ki bitirmez ama etkiler Bu nedenle iyi bir Hba1c test düzeyi çok önemlidir Test sonucunun mutlaka 7'den küçük olması gerekir Son dönemde birtakım ilaçların, vücut dokusunu yenilediği en azından zedelenmeyi yavaşlattığı söyleniyor Biz de bu ilaçları kullanıyoruz Ayrıca B vitamininin olumlu etkisinden dolayı onu da tedaviye ekliyoruz

İnsülin şişmanlatıyor!

Eğer hasta diyetine dikkat etmiyorsa ya da 'İnsülini biraz daha fazla yapayım, şundan biraz daha fazla yiyeyim' gibi düşüncelerle insülini kötüye kullanıyorlarsa, bu gibi durumlarda kilo alabilir Eğer hasta verilen diyete ve egzersize çok dikkat ediyorsa kilo almaması gerek

Stres şekeri yükseltiyor

Genelde hastalar stresli olduklarından ve bu nedenle kan şekerlerinin yükseldiğinden şikayetçidir Bu bir bakıma doğrudur Örneğin; şekeri 100 olan birinin 160 ve 170 olması belki stresle açıklanabilir Ama 300- 400 şeker düzeyi ile gezen birinin durumunu, stres ile açıklamak zordur Aslında bu, hasta açısından kolaycılığa kaçmaktan öte bir şey değildir Stresin şekeri bu kadar da yükseltmeyeceğini bilmeli, hasta önlemini buna göre almalıdır Stres belki hastanın diyet düzenini bozmasına, ilaçlarını aksatmasına neden olup şekerini yükseltebilir Bu anlamda da şeker yüksekliğine katkısı olabilir Ancak hastanın stresten öte başka nedenleri araştırması ve bunlara ait önlemleri alması gerekir