Sokakda Satılan Sütlerin İçeriği Ve Özelliği

Sokakda Satılan Sütlerin İçeriği ve Özelliği

Herhangi bir işlem geçirmemiş sütün büyük bir oranı, insan sağlığını tehdit eden çeşitli hastalık etkenlerini içerebilir

Sokak sütü ne içerir?

Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyatetik Bölümü Başkanı Prof Dr Tanju Besler, Türkiyede üretilen sütün yüzde 42sinin tüketiciye sokak sütü veya açık süt olarak ulaştığını belirterek, "Herhangi bir ısıl işlem geçirmemiş sütün büyük bir oranı, insan sağlığını tehdit eden çeşitli hastalık etkenlerini içermektedir" dedi

Her yaşta tüketiliyor

Besler, süt ve süt ürünlerinin, insan beslenmesinde önemi olan besin ögelerinin tamamına yakınını bileşiminde bulundurmasından dolayı, yaşamın her evresinde tüketilmesi gereken temel besinlerin başında geldiğini söyledi

Kapınıza gelene dek

Sütün, insanda hastalığa neden olabilen zararlı mikroorganizmaların üremesi için elverişli bir içecek olduğunu ifade eden Besler, brusella (yavru atar hastalığı), tüberküloz, tifo, paratifo, şap, şarbon, sarılık gibi hastalık etkenlerinin çiğ sütten insana geçebildiğini anlattı

İşlenmiş süt oranı yüzde 18

Sağımdan tüketiciye ulaşıncaya kadar açıkta kalan süte, süt sağıcısından, kaplardan, hayvan memesinden ve çevreden, toz, toprak, haşarat ve gübre atıkları gibi bulaşanların geçebildiğine işaret eden Besler, sözlerine şöyle devam etti: "Türkiyede üretilen sütün yüzde 42sinin tüketiciye sokak sütü veya açık süt olarak ulaşmaktadır Modern işletmelerde işlenen süt oranı yüzde 18-20dir

Oranlar yurtdışında daha yüksek

Ne denli hijyen şartlarına uyduğu bilinmeyen mandıralarda işlenen süt miktarı ise yüzde 40dır AB ülkelerinden Yunanistanda üretilen sütün yüzde 75i, İspanyada yüzde 78i, Danimarka ve Hollandada yüzde 96sı, İrlandada yüzde 98i kooperatifler ve diğer organizasyonlar aracılığı ile toplanarak, soğuk zincir içerisinde ve hijyenik şartlarda sanayi kuruluşlarına verilerek işlenmektedir

Türkiyede üretilen ve herhangi bir ısıl işlem (pastörizasyon ve UHT) geçirmemiş sütün büyük bir oranı insan sağlığını tehdit eden çeşitli hastalık etkenlerini içermektedir"

Standartlar belli

Tanju Besler, Türkiyede süt ve süt ürünleri standartları ile denetlenmesine dair yasa ve yönetmelikler bulunduğunu ifade ederek, şöyle konuştu: "Buna rağmen üretilen sütün yüzde 42sinin açıkta satılan sokak sütü, yüzde 40ının ise hijyen şartlarına uygun olmayan koşullarda işlenerek tüketiciye ulaşması düşünüldüğünde, konunun sağlık açısından ne denli önemli olduğu, hatta önemli bir halk sağlığı sorunu olduğu anlaşılacaktır

Türkiyede süt hayvancılığı ile uğraşan birimlerin küçük kapasiteli ve dağınık olması, mevsimler ve bölgelerden kaynaklanan üretim dengesizliği, sütün üretiminden işletmeye ulaştırılmasına kadar olan süre içinde hijyenik koşulların sağlanamaması ve soğuk zincir organizasyonunun kurulamaması da kaliteyi olumsuz etkilemektedir"

Besin değeri azaltılmış olabilir

Tanju Besler, sokak sütünün saf, taze ve doğal olduğu gerekçesiyle tercih edildiğine işaret ederek, "Oysa sokak sütleri denetimden uzaktır, su, nişasta gibi maddeler eklenerek, besin değeri azaltılmış olabilir ve her türlü mikroorganizmayı içerebilmektedir" dedi Tüketicinin, kaynatma işleminin sütün içindeki mikroorganizmaları yok ettiğine inandığını ifade eden Besler, kaynatmayla bazı mikroorganizmaların sadece üremesinin durdurulabileceğini belirtti

Besler, çoğu tüketicinin, uzun ömürlü sütleri uygulanan ısıl işlemden dolayı "ölü süt" olarak değerlendirdiğini anlatarak, "Oysa teknik kısa sürede uygulandığından, kayıp, kaynatmaya göre çok daha azdır Pastörize edilmiş sütler, günlük süt ve mutlaka soğuk koşullarda bulundurulması gereken sütler karşılaştırıldığında, kayıp değerleri yönünden çok büyük fark yoktur" diye konuştu

Katkı maddeleri ile ilgili hurafeler

Uzun ömürlü süte işlem esnasında dayanıklılığı sağlamak amacıyla antibiyotik, antiseptik maddelerin katıldığı ve kullanılan ambalaj malzemesinin kanser yapıcı özelliği olduğu yönünde yanlış inanışlar bulunduğunu dile getiren Besler, bunun bilimsel geçerliliği olmadığını da söyledi

Sütün açıkta satılması

"Yasal olarak sütlerin açıkta satılmasına izin verilmemeli" diyen Prof Dr Tanju Besler, şu önerilerde bulundu: "Açık süt satanların da yasal düzenlemelerle ve üretici firmaların katkılarıyla ısıl işlem geçirmiş süt satmaları sağlanmalı Bu konunun denetimi sürekli kılınmalı

Etkin bir denetleme ile sokak sütleri kayıt altına alınmalı ve kayıt dışı olmanın sokak sütü satışına sağladığı avantajlar yok edilmelidir Sağlıksız koşullarda üreticiden tüketiciye ulaşan, ısıl işlem geçirmemiş sütlerin birey ve dolayısıyla toplumun sağlığı üzerinde olası zararları her aşamada anlatılmalıdır