Yeşilöz Köyü Merkez Amasya Tanıtımı

Yeşilöz Köyü Merkez Amasya

Bilgiler

Nüfus 293 [1] (2008)

Koordinatlar

Posta Kodu 05000

Alan Kodu 0358

Yönetim

Coğrafi Bölge Karadeniz Bölgesi

İl Amasya

İlçe Merkez

Yeşilöz, Amasya ilinin Merkez ilçesine bağlı en güzel köylerinden biridir

Tarihi

Eski adı Girap olup, Cumhuriyet dönemi sonrası yemyeşil bir ova üzerine kurulu ve zengin bitki örtüsüne sahip olması nedeniyle Yeşilöz olarak adlandırılmıştır Girap'tan önce köye Girdap dendiği de köyün yaşlıları tarafından belirtilmektedir Girap adının nereden geldiği tam olarak bilinmemekle birlikte, Girap Türkçe'de ince, değişik renkli bir kumaş anlamına gelmektedir Girap kelimesi, Kürtçe rehine anlamına gelmekle beraber, ne köyde ne de çevre köylerde Kürt nüfusu bulunmamaktadır Diğer taraftan, Girap isminin Amasya nüfusununun temelini oluşturan Ulu Yörükleri oluşturan bölüklerden Geranpa'dan gelme ihtimali de bulunmaktadır Geranpa'nın yazının çok az kullanılması nedeniyle zamanla Geranp, Gerap ve Girap'a dönüşmesi mümkündür Nitekim köy adlarının köylerin geldikleri boy isimleriyle adlandırılması oldukça yaygındır (Örneğin Amasya'nın diğer köylerinden Kayı, Bayat, Karkın, Avşar, Uygur, Tatar, Yuva köylerinin diğer boy adları olması bu olasılığı destekler niteliktedir)( Deniz Bütüner )Diğer taraftan Girap kelimesi Uygur Türkçesinde şaşırmak anlamına gelmektedir "Yada Denizli İli Tavas İlçesine Bağlı Garipköy den gelmiş olabilir Araştırmalarıma göre tüm etkinlikleri girap köyüyle aynı olması sebebiyle olabileceği kanısındayım"(Ahmet POLAT)

Çok eski çağlardan beri yerleşim yeri olduğu bilinen köyde, eski mezar taşları üzerindeki Rumca yazılardan son olarak Rumların yaşadığı anlaşılmaktadır Köyün ne zaman kurulduğu hakkında tam bir bilgi mevcut değildir Köyün mevcutta bulunduğu yerleşim yeri 30-40 yıl eskiye dayanmakta olup, eski yerleşim yeri üç kilometre kuzeydedir Köyün eski yerleşim yerinde önce deprem felaketi ardından da üst üste sel felaketleri yaşanması nedeniyle, köy devlet tarafından günümüzde kurulu olduğu yere 1980'li yıllarda taşınmıştır (Söz konusu deprem, 1939 Erzincan depremi olup köyde 150-200 kişinin öldüğü ve bütün evlerin yerle bir olduğu söylenir Deprem köydeki yaşlılar için bir milat noktası sayılmış, zelzeleden önce ve sonra ayrımı uzun süre yapılmıştır) Bir ara köy Aşağı Yeşilöz ve Yukarı Yeşilöz Köyleri olarak ikiye ayrılmıştır Ancak mevcutta sadece Yeşilöz Köyü olarak adlandırılmaktadır Günümüzde Yukarı Yeşilöz Köyü'nde yalnızca bir aile yaşamaktadır Oldukça dağınık bir yerleşimi olan köy Tokat-Amasya karayolu boyunca yaklaşık 1,5 km, ve Yeşilöz-Böke köy yolunca 1 km boyunca uzanmaktadır

Kültür

Köy her ne kadar Amasya iline bağlı olsa da gelenek görenkleri ve yemekleri Tokat kültürüne yakındır Türkiye'nin köy kahvesi olmayan nadir köylerindendirDüğünler köyün en önemli sosyo-kültürel öğesi olup, genellikle yazın ve ağustos ayında yapılmaktadır Düğünler, cuma akşamı başlar ve pazar öğleden sonra biter Düğün evine bayrak asılması adettendir Düğünde erkek tarafında düğünü yöneten düğün kahyası bulunur Düğün kahyası, misafirlerin yemek, içki işlerinden, düğünde damata verdiği paraya kadar her şeyden sorumludur Genelde düğün kahyası erkek tarafının yakın akrabalarından seçilir ve erkek tarafının kişiye verdiği önemi gösterir Damadın arkadaşları arasından seçilen bir "yiğitbaşı" bulunmakta olup, yiğitbaşı damadın genelde en yakın arkadaşıdır Yiğitbaşı düğünde damadın yanında bulunup, onun heyacanını bastırmasına yardımcı olur, bolca oynar, damadı "çaybaşına" (damadın yıkanması) götürür Kız tarafında ise yine bir düğün kahyası ve kızbaşı olarak adlandırılan gelinin yakın bir arkadaşı mevcuttur Üç gün süren düğünün ilk günü, kız tarafında "ebede" olarak adlandırılmakta olup bu günde gelinin çeyizi serilir, ebede gecesi kız evinde yapılmakta olup, yalnızca bayanlar girebilir Erkek tarafında birinci gün köy dışından gelenler için yemek verilir davul ve zurna eşliğinde halaylar çekilip, oyunlar oynanır Düğünler genelde içkilidir Cacık, pilav, yayla çorbası, dolma, salata, sığır eti, karpuz ve rakı genelde düğünde en çok sunulan menüdür Düğünün ikinci günü kına gecesi olup,kız evinde oyunlar eşliğinde başlar ve gelin ağlatma ile devam eder Sonrasında erkek tarafı kız evine davul ve zurna ile gelerek kınayı getirir Kına yakma töreninden sonra, damat ve gelin tarafı takı takar Ardından kız ve erkek tarafı kız evinin önünde birlikte halay çeker ve oyunlar oynar Erkek tarafında ise ikinci gün köy ahalisine yemek verilir Ardından kız evine gidilir Düğünün son günü gelin almadır Gelin arabası kız evine gider, kapı açmama, sandık vermeme, gelin arabasından inmeme ve yol kesme gelenektendir Köyde artık başlık parası usülü kalmamış olmakla beraber gelinin annesine verilen süt hakkı nadiren uygulanmaktadır Köyün diğer önemli etkinliği, köyce gidilen köy birlik kurbanları olup,hasattan önce yapılmaktadır Yılın ve hasatın bereketli geçmesi köyün birlik ve dirliğinin bozulmaması için dualar eşliğinde kurbanlar kesilmektedir Kurbanlar, köyün birliği için gerçekten işe yaramakta, küskünler barıştırılmakta ve herkes burda bir araya gelmektedir

Coğrafya

Amasya merkezine 49 km, Turhal'a 24 km uzaklıktadırKomşu köyler, Böke, Karaibrahim, Şeyhsadi ve Aydınca köyleridir Zengin çam ve meşe ormanlarına sahiptir bir merası, gölü ve deresi mevcuttur Civar köyler içerisinde en geniş tarım arazisine sahip köydür

İklimi

Köyün iklimi, Karadeniz iklimi etki alanı içerisindedir Ancak kısmen karasal iklim mevcuttur

Nüfus

Yıllara göre köy nüfus verileri

2008 293

2000 432

1997 422

Ekonomi

Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır Daha çok buğday, arpa, şeker pancarı, mercimek ve nohut yetiştirilir Sebze ve meyve üretimi günlük tüketime yönelik olup, ticari anlamda yeni yeni gelişmektedir Köy sığır yetiştiriciliği konusunda oldukça yol katetmiş olup, özelikle büyük baş besi hayvancılığı köyde ciddi bir ekonomik değere sahiptir Süt üretimi de yeni yeni gelişme göstermektedir

Muhtarlık

Yerleşim yerinin köy tüzel kişiliği alması ile birlikte köyün tüzel kişiliğini temsil etmesi için köy muhtarlık seçimleri de yapılmaktadır Zaman zaman ciddi çekişmelere sahne olan muhtarlık seçimleri, köyün en önemli konularının başında gelmektedir

Seçildikleri yıllara göre köy muhtarları:

2004 - HAYDAR ÖZ

1999 - MEHMET ATAŞ

1994 - SALİH KURT

1989 - SALİH KURT

1984 - KAZIM UĞUR

Altyapı bilgileri

Köyde ilköğretim okulu vardır Köyün hem içme suyu şebekesi hem de kanalizasyon şebekesi vardır Ptt şubesi yoktur ancak Ptt acentesi vardır Sağlık ocağı ve ya sağlık evi yoktur Köye içi ve diğer komşu köylerle ulaşımı sağlayan yol, asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır Köyün yerleşim yeri, GSM şebekelerinin hepsinin kapsama alanında olmamakla beraber yer yer cep telefonuyla iletişim sağlanabilmektedirKöy, Tokat-Amasya karayolu (D-180) üzerinde bulunduğundan ulaşım açısından son derece avantajlıdır