Bilgisayar Bağımlılığı, Tedavisi Ve Önerileri

Bilgisayar bağımlılığı, tedavisi ve önerileri

Küçük yaşta bilgisayarla tanışan çocuklar, yeterli önlem alınmazsa kısa zamanda bir 'bağımlı' haline dönüşüyor Günde 30 dakika bilgisayar kullanmak çocuk için yeterli



Son yıllarda, ailelerin çocuklarıyla ilgili duydukları endişelerin başında 'bilgisayar bağımlılığı' geliyor Çünkü bu sorun gençlerin önce aile, sonra diğer sosyal ilişkilerini bozuyor Bilgisayara bağımlı, fast-food tarzında beslenen, depresyona girmiş, iletişimi bozulmuş gençler, ailelerin psikiyatri uzmanlarına başvurmasına neden oluyor

International Hospital Psikiyatri Uzmanı Dr Ali Ayas, gençleri yaşamdan koparan bilgisayar bağımlılığı, tedavisi ve konuyla ilgili önerilerini anlattı

* Çocukları ve gençleri bilgisayar bağımlılığından korumak için neler yapılabilir?
Çocuklar bilgisayar başına çok küçük yaşlarda oturuyor İlk başlarda eğlence için kullanılan bilgisayar, bir süre sonra çocukların sosyal alanlarda gelişimlerine zarar veriyor Bunu engelleyebilmek için çocuğu, daha sosyal ilişkilerin yaşandığı grup oyunlarına ve spor faaliyetlerine yönlendirmek doğru olur Diğer taraftan aile içi ilişkiler geliştirilmeye çalışılabilir Aynı zamanda enerjisini harcayabileceği çalışmalar da bedensel gelişimi açısından faydalı olacaktır

* Çocukları, hangi yaşta bilgisayarla tanıştırmamız daha doğru?
5-7 yaş arasında tanışması uygun Ancak günümüzde çocuklar üç yaşından itibaren bilgisayar ile tanışmaya başlıyor Başlangıcı ne olursa olsun, çocuğun bilgisayar başında geçireceği zamanı 30 dakika ile sınırlamak gerekli 7 yaşından sonra bu süre kademeli artırılabilir

* Peki kontrolü sağlamanın bir yolu var mı?
Küçük yaşlarda denetimi sağlamak daha kolay olur Yaş ilerleyince bazen aileler bilgisayarı kaldırmak, klavyeyi evden götürmek gibi davranışlar sergileyebiliyor Ancak çocuğun bilgisayar üzerinde kontrolünü sağlamak için başlangıçtaki bu uygulamaların kaldırılarak, sorumluluk duygusunun geliştirilmesine fırsat tanınmalı

AİLEDE ÇATIŞMA OLABİLİR
* Aileler çocuklarını bilgisayar bağımlığına karşı nasıl ikna etmeli? Hangi yöntemleri kullanmalı?
Bilgisayar bağımlılarında sıkıntı, tepkilerde artma ve ders başarısında azalma görülebilir Bu belirtiler görüldüğünde çocuk ile konuşarak, bu durumun ona zarar verdiğini anlatmak gerekir Ancak ergenlik döneminde aile ile gencin arasında çatışmalar olduğundan, genç bu duruma tepkili yaklaşabilir Bu durumda da sözünü dinleyebileceği bir büyüğü; dayı, teyze gibi ya da arkadaşları bu konuşmayı yaparak ona destek olabilirler

* Asosyal, odasından çıkmayan bağımlı çocuklara yaklaşım nasıl olmalı, bir hekim yardımına gereksinim duyuluyorsa genci bu konuda nasıl ikna etmeliyiz?
Ailenin, gencin yakın bir arkadaşının desteğini de alarak bu soru ve sonuçları anlatması, kesin bir dille yardım alacağını söylemesi gerekiyor İkna etmekte zorlanılırsa; en azından sadece bir görüşme yapılacağı, ondan sonrasındaki terapi sürecine kendisinin karar vereceği ifade edilebilir Deneyimlerimiz göstermektedir ki, ilk motivasyon seansından sonra psikiyatri uzmanının çabalarıyla genç, kaygılarının yersiz olduğunu anlayıp genellikle terapiye devam kararını veriyor

Kısıtlama getirilmeli

Çocuğun bilgisayar başında geçirdiği vakit kesinlikle kısıtlanmalı Bu, çocuğa davranışlar üzerinde kontrol duygusu kazandırmak ve onu geleceğe hazırlamak açısından çok önemlidir Bu kısıtlama, öğrencinin bilgisayar başında geçirdiği zamanı daha anlamlı hale getirir Aynı zamanda çocuk, ölçülü olmayı öğrenir

5-7, bilgisayar ile tanışmak için ideal yaş

Dr Ali Ayas, çocukların 5-7 yaşında bilgisayar ile tanışmasının doğru olduğunu ancak 3 yaşında bile bilgisayar başına oturtulan çocukların bulunduğunu söylüyor

Oyun ve sohbet için kullanılıyor

Dünyada ve Türkiye'de bilgisayar bağımlısı oranlarını net olarak belirleyen araştırmalar yeni yeni yapılıyor Bu konuyla ilgili Başkent Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmada ortaya çıkan sonuçlar şöyle:

Gençler bilgisayar başında bir günde ne kadar oturuyor
* 15 yaşından küçükler; 1-5 saat
* 16-19 yaş grubu; 1-7 saat
* 20-24 yaş grubu; 1-10 saat
* 24 yaşından büyükler; 30 dakika ile 15 saat arasında

İnternet kafelerde bilgisayar kullanma oranı:
* 10-15 yaş grubu arasında sohbet, oyun ve ödev amaçlı
* 16-19 yaş grubu arasında sohbet ve oyun amaçlı
* 20-24 yaş grubu arasında ve 24 yaşın üzerinde e-posta, oyun ve sohbet amaçlı kullanılıyor
Araştırmada, oyun ve sohbet amaçlı internet kullanımının, tüm yaş gruplarında temel ortak etkinlik olduğu ortaya çıktı Özellikle çocuklar internet kafelerde dijital oyunları oynamak için bulunuyor Araştırmada; internet kafelerde, çocuk kullanıcı nüfusunun, kullanıcının sosyo-ekonomik gelir düzeyi yükseldikçe azaldığı da dikkat çekici bir unsur olarak ortaya çıktı

Tedavi oldu başarısı arttı

EM 17 yaşında, öğrenci:
Anne babası boşanmış, annesi ile yaşıyor Sabah saatlerine kadar bilgisayarda grup oyunları oynuyor, bu oyunlarda derece atlayabilmek için annesinin kredi kartını kullanarak yüklü miktarda para harcıyordu Beslenmesi düzensizdi Okuldan kaçtığı saatleri internette geçiriyordu Psikiyatra gelmek istememişti İlk motivasyon görüşmesinden sonra işbirliği yapmaya yanaştı BDT (Bilişsel Davranışçı Terapi) yöntemleri de kullanılarak 6 ay sonrasında bağımlılığını kontrol edebilmeyi öğrendi Aile ve çevreyle uyumu arttı Okul başarısında belirgin bir artış görüldü Terapisi halen devam ediyor

Şiddet içeren bilgisayar oyunları acımasızlığı öğretir

* Çocuklarda bilgisayar kullanımını, sadece belli zamanlarda ve belli amaçlar için sağlayın

* Bilgisayar oyunlarını eğitimsel amaçlı seçmek, eğitim ve öğretimlerini destekleyici nitelikte olmasına dikkat edin, diğer bilgisayar oyunlarını ödül olarak kullanın

* Şiddet içerikli bilgisayar oyunları konusunda dikkatli olarak, çocuklara engel olun

* Aşırı şiddet içeren bilgisayar oyunları, çocukları kavga ve ölüme karşı acımasız hale getirebiliyor, dikkat edin

* Çocuklarla geçirilen zamanı artırın, onlarla kişisel olarak ilgilenin ve oyun oynayın

* Bilgisayar kullanımına ilişkin amacı ve süreyi belirleyin

* Eğer aile olarak bu sorunu çözmekte çaresiz kalırsanız bir psikiyatri uzmanından yardım alın

Bilgisayar Oyunu Bağımlılığı ve Tedavisi

"Yeter artık! Kalk şu bilgisayar başından!" diyen annelerin bu feryatlarına aldırış eden yok Oyunlarına öyle bir dalmışlar ki bilgisayarın bayından kaldırabilene aşk olsun! Uzmanların 'oyun bağımlılığı' adını verdiği bu hastalık kötü bir alışkanlık ve önemsenmeli



Bir yarışma gibi ikili oynanan ve yenen ve yenilenin olduğu oyunlardaki başarı aynı zamanda bir 'üstünlük' göstergesi! Arkadaşını yenme, ona karşı galip gelme dürtüsü bağımlılığı daha da artırıyor Saatlerce hiç hareket etmeden oyuna kilitlenen bağımlılar hangi yaş ve sosyal konumda ise ona uygun farklı psikolojik sorunları ortaya çıkıyor Gençler aileleri ve okul çevresi ile problemler yaşıyor, eşler arasında ciddi 'geçimsizlik'ler baş gösterebiliyor Sosyal ilişkileri giderek zayıflıyor, okul ve iş yaşantıları umurlarında olmuyor

Kişilerin bağımlı olduğu nasıl anlaşılıyor?

Oyun bağımlılarını anlamak için aslında çok gözlem yapmak da gerekmiyor Şayet bir kişi odasına kapanıyor ve saatlerce bilgisayar başında oyun oynuyorsa ve bu durum artık rutinleşmişse 'oyun bağımlılığı' başlamış demektir Aynı şekilde bir öğrenci okuluna gidemiyor veya geç gidiyorsa, ders başarılarında düşüş varsa, omurga ve beslenme şikayetleri başlamışsa, bilgisayar başından kalktığında sinirli ve gergin oluyorsa oyun bağımlılığından şüphe etmek gerekir Ülkemizdeki erkekleri de tesiri altına alan bu hastalığın tedavisi için arka arkaya bağımlı klinikleri açılıyor 2007'de açılan Balıklı Rum Hastanesi'ndeki bilgisayar bağımlılığı ünitesi bunlardan ilki Buraya daha çok 18 - 35 yaş aralığındaki erkekler başvuruyor Bu kişilerde kaygı bozuklukları ve depresyon görülüyor Amerikan Hastanesi uzmanlarından Psikolog Aslı Akkan, ne olursa olsun bir türlü oyun başından kalkamayan kişilerin 'daha utangaç, hayatlarının kontrolü daha az ellerinde ve daha az inançlı insanlar' olduklarını vurguluyor

DİLEK GÜRAY