Uçuş Korkusu Yaşayanlar İçin Soru Ve Cevaplar

Uçuş korkusu yaşayanlar için soru ve cevaplar

Küresel ekonomik kriz, uçak korkusunu da körüklüyor İşinden çıkartılan, borçlarını ödemekte zorluk çeken insanlar, yaşadıkları stres nedeniyle bir gün aniden uçak fobisiyle karşılaşabiliyor



Psikiyatrist Dr Nihat Kaya, uçuş korkusu yaşayanlar için sorularımızı yanıtladı:

* Ekonomik kriz dönemlerinde bazı fobilerin arttığı söyleniyor, uçak fobisi de bunlardan biri mi?
Ekonomik kriz; kişilerin alıştıkları yaşam satandartlarından, davranışlarından bazılarını değiştirmeleri, yeni davranışlar geliştirmeleri demektir Bu da biyo-psiko-sosyal bir organizasyon olan insanda stres yaratır İnsan adaptasyon yeteneği yüksek bir canlı olmasına rağmen, kolaycı ve hazırcı bir tabiata da sahiptir Ekonomik, siyasi-sosyal krizler, doğal afetler, savaş ve terör ortamları ruhsal travmalara yol açar O ortamda olmasak dahi, medyadan olanları izlemek de; hassas insanlarda aynı etkiyi yaratır Bu nedenle anksiyeteli, fobiye yatkın kişilerde, ekonomik ve diğer kriz dönemlerinde; uçak fobisi de dahil her türlü fobi artabilir

KAZALAR FOBİYİ ARTIRIR
* Bambaşka bir sorun, örneğin bir araba kazası yaşayan ya da yakınını aniden bir hastalık ya da kaza sonucu kaybeden birinde uçuş korkusu belirebilir mi? Yoksa zorlu uçuşlardan sonra mı bu korku ortaya çıkar?
Kendisinin kaza, hastalık yaşamasının yanı sıra, bir yakınının ya da sevdiği birinin benzeri bir durum yaşaması da kişiyi sarsar Evhamlı, titiz, bedenini aşırı dinleyen, normal duyumları dahi hastalık olarak algılayan, başkalarının sağlık sorunları ve felaket yaşantılarından aşırı etkilenen, aşırı duygusal, sevdiklerine aşırı bağlı, mükemmeliyetçi kişilerde fobi gelişebilir Kontrolcü, herkesten kendisi gibi olmayı bekleyen, duygularını içinde yaşayan, alıngan, aşırı verici davranan, aynı oranda karşılık göremeyince çok sarsılan, ailesinde benzeri özellikler bulunan kişiler de fobiye yatkındır Yukarıdaki özelliklere sahip olanlar, anksiyeteli paniğe-fobiye yatkın kişilerdir Kaygı düzeyini artıran her olay uçuş fobisine zemin hazırlayabilir Hafif fobiklerde ise fobinin şiddetini yükseltebilir Gelelim bu fobinin uçak kazalarıyla ilgisine Uçak kazaları, hafif uçak fobisi olup da buna rağmen uçağa binenlerin büyük çoğunluğunun fobisi artırır ve bu insanlar uçağa binmemeye başlarlar Hiç uçağa binmemiş fobiklerin ise fobilerini pekiştirir Ayrıca zorlu, aşırı türbülanslı uçuşlardan sonra da kaygılı insanlarda uçuş fobisi ortaya çıkabilir

* Uçak kalkmadan bir yolcu fenalaşacağını hissediyorsa, uçaktan indirilmeli mi? Uçarsa kalp krizi geçirebilirmi? Kemal Sunal'ın uçuş korkusu nedeniyle kalp krizi geçirdiği söylenir mesela
Önce şu yanlışı düzeltelim; rahmetli Kemal Sunal kalp problemi nedeniyle uçakta kalp krizi geçirdi Kalbi sağlam olan biri, ne kadar şiddetli panik atak yaşarsa yaşasın kalp krizi geçirmez ve ölmez Uçakta fenalaşan birisine kabin amirleri, hostesler, gerekirse pilotlar son derece sevecen, kibar, içtenve rahat tavırlarla yaklaşmalılar Fenalaşan kişiylemuhatap olacak ilk kişi,bu konularda eğitilmiş biri olmalı Telaşlı, sabırsız,sinirli personel bu tür insanların yanından dahigeçmemeli Uçuş ekibinintüm yaklaşımlarına karşın, şahıs uçmak istemiyorsa indirilmeli

Korkuya karşı evde kolay tedavi reçetesi uygulayın

Uçuş korkusu yaşayan insanlara özel programlar öneriliyor Örneğin, THY'nin programları bir hafta sürüyor Ama bu kadar vaktiniz olmayabilir Üstelik bunun için bir ücret ödemek istemeyebilirsiniz Bu durumda uçuş korkunuzu kendi kendinize yenmek için şunları yapabilirsiniz:
* Korkularının nedenlerini analiz edin
* Neye ihtiyacınız olduğunu saptayın
* Uçak ve uçuş güvenliği, teknik bilgiler konusunda araştırma yapın
* Düzenli spor yapın, masaj yaptırın
* Bol bol gülün, mizahla uğraşıp gevşeyin
* Kaygı yapıcı çay, kahve, kolalı içeceklerden uzak durun
* Gevşetici melisa, papatya, ıhlamur, rezene çayları için
* Sevgiye, dostluğa, paylaşıma önem verin
* Ölüm gerçeğiyle yüzleşin Ölümün yeni bir yaşama doğuş anlamına geldiğini içselleştirin Tıpkı anne karnındaki bebeğin doğumla o hayatını bitirip (ölüp), dünyada yeni bir hayata doğması gibi
* Yoga veya meditasyon yapın, dua edin, tevekküllü olun, olumlu kadercilik anlayışını pekiştirin
* Asla aşırı alkol almayın
* Aşırı stresli yaşamınızı gözden geçirip, huzurlu bir yaşamı tercih edin Bütün bunlara rağmen olmuyorsa, hiç düşünmeden psikiyatristlere müracat edebilirsiniz

* Uçak korkusu çoğu kişinin, özellikle de işadamlarının hayatını zindana çeviriyor ve işlerini engelliyor Özellikle işadamları için, uçuş sırasında rahatlamalarını sağlayacak ama uçaktan inince performanslarını etkilemeyecek bir ilaç ya da iğne var mı?
Böyle ilaçlar var Zaman zaman işadamlarına, hacca gideceklere ya da değişik nedenlerle seyehat edeceklere acil durumlarda ilaçla yardımcı olunuyor Bu konuda doktorlarına danışabilirler

* Uçuş korkusu yaşayan insan kiminle uçmalı? Ailesinden biriyle mi, yalnız mı, uçaktan kendisi gibi korkan biriyle mi, yoksa hiç uçak korkusu olmayan biriyle mi?
En çok güvendiği, yardım alabildiği, kendisini anlayan, seven, korkusunu saygıyla karşılayan ve onu küçümsemeyen, eleştirmeyen biriyle uçması en doğrusudur Uçuş korkusunu yenmiş birisi de iyi bir destek olabilir

* Uçak kalkmadan önce 'çarpmaya karşı hazırlıklı olun' uyarıları fobiyi tetiklemiyor mu?
Kaza ve felaketi hatırlatan her türlü anons, fobiyi tetikleyebilir Gerçekten bir tehlike varsa; ses tonu çok naif, rahatlatıcı ve güven verici bir görevli, sakin sakin doğru bilgiler vermeli Yolculara nasıl davranmaları gerektiğini söylemeli

* Uçuş ekibinde, pilotta ya da hosteslerde uçuş fobisiolur mu?
Olabilir Ciddi kaza atlatmış bazı hostesler ve pilotların görevlerini bıraktığını biliyoruz Benim de bu tür, kaza nedeniyle fobisi oluşan biriki hostes hastam olmuştu