Kuveyt Tanitimi

KUVEYT

DEVLETİN ADI: Kuveyt
BAŞŞEHRİ: Kuveyt
YÜZÖLÇÜMÜ: 17818 km2
NÜFUSU: 1190000
RESMİ DİLİ: Arapça
DİNİ: Müslümanlık
PARA BİRİMİ: Kuveyt Dinarı
Basra Körfezinin üst kısmında 17818 km2lik bir alanı kaplayan bağımsız bir Arap devleti Kuzeyinde ve batısında Irak, doğusunda Basra Körfezi, güneyinde Suudi Arabistan bulunur

Târihi

On sekizinci yüzyıl başlarında, Arabistan Yarımadasının iç bölgelerindeki Anizah kabilesinden birçok âilenin göçebelikten vazgeçip, Basra Körfezi kıyılarına yerleşmesi Kuveyt şehrinin, buna bağlı olarak da devletin temelini teşkil etmiştir 1756da halk, as-Sabah soyundan bir şeyh seçti Böylece, bağımsız Kuveyt Emirliği kurulmuş oldu

On dokuzuncu yüzyılın sonralarından îtibâren, Rusya ve zamanın diğer güçlü devletleri Kuveytle ilgilenmeye başladı O târihlerde Almanya, Berlin-Bağdat demiryolu hattını Kuveyt limanına kadar uzatmanın yollarını arıyordu İngilterenin menfaatlerine ters düştüğü için Almanyanın emellerine karşı çıkmaktaydı Osmanlı Devletine karşı olan zamanın Kuveyt Emiri 1899da dış ilişkilerinin kontrolunu İngiltereye devreden bir antlaşmayı imzâladı İngiltere 1914te Osmanlı Devletiyle harbe girdikten sonra Kuveyti himâyesine aldı

Kuveytin Necdle (yâni daha sonraki Suudi Arabistanla) arasında meydana gelen meseleleri, 1922de el-Ukayr Antlaşmasıyla çözümlendi Bu antlaşmayla tarafsız bir bölge kuruldu Irakla olan kuzey sınırı, 1923te belirlendi 19 Haziran 1961de İngiltere hükûmeti, emirliğin tam bağımsızlığını tanıdığını îlân etti Altı gün sonraIrak Başbakanı Kuveytin Irakın ayrılmaz bir parçası olduğunu iddiâ etti İddiâya göre; “Kuveyt, Osmanlı Devletinin bir parçasıydı Etnik, coğrafî ve sosyal yapı bakımından Kuveyt ve Irak bütün bir ülkeydi, İngilizler tarafından geçici olarak bölünmüştü İşgal tehlikesiyle karşılaşınca Kuveyt Emîri, askerî yardım almak maksadıyla İngiltereye yanaşmıştı” Haziran başlarında Irak tehlikesine karşı İngilizler Kuveyte asker çıkardı 20 Haziranda Arap zirvesi Kuveyt Emirliğini üyesi olarak kabul etti Böylece bağımsızlığını tanımış ve Irakın iddiâlarını reddetmiş oluyordu Yaklaşık iki sene sonra 14 Mayıs 1963te Kuveyt, Birleşmiş Milletlere üye oldu Bu arada Irakla olan anlaşmazlıkları hallolmaya başladı ve 1963 Ekiminde Irak, Kuveytin bağımsızlığını tanıdı 1990a kadar bağımsız olarak kalan Kuveyt, Ağustos 1990da Irak birlikleri tarafından işgâl edildi Bütün Müeyyidelere rağmen Irak Kuveyti boşaltmayınca, 15Ocak 1991de Müttefik Birlikler, Kuveyt topraklarını kısa süren harekâttan sonra işgalden kurtardılar

Fizikî Yapı

Kuveyt toprakları genelde düz veya hafif dalgalıdır Bu monoton yapıyı tek tük tepeler veya hafif çukurluklar biraz değiştirir Deniz seviyesinden îtibâren yükseklik, güneyde 305 mye ulaşır Jâl az-Zawr arâzi bloku, Kuveyt Körfezinin kuzeybatı kıyılarını meydana getirir ve deniz seviyesinden en fazla 145 m yüksekliktedirKıyı kesiminde geriye kalan arâzi, büyük, tuzlu bataklıklarla kaplıdır Kuveytin kuzey, batı ve merkez bölgelerinde “playas” denen çöl havzaları vardır Bunlar kış yağmurlarıyla dolar Böylece Bedevîlerin önemli su kaynaklarını meydana getirirler

İklim

İklim, yarı tropikaldir Körfezin sıcak sularının özellikle kıyılarda etkisi vardır Eğer yeterince yağmur yağarsa çöl, mart ayının ortalarından nisan ayı sonuna kadar yeşillenir Fakat nisan ve eylül ayları arasındaki kurak dönemde müthiş bir sıcaklık vardır Normalde gündüz 52°Cdir Bâzan 74°Cye kadar yükselir Hava kışın daha elverişlidir İç kesimlerde ara sıra kırağı bile yağar Ekim-nisan aylarına dağılan yıllık yağış ortalaması 3 ilâ 18 mmdir Ama bir sağanakta günde oldukça fazla yağmur yağabilir Kuzeybatıdan sık sık esen rüzgârlar genellikle sıcak ve nemli olup, haziran ve ekim ayları arasında eser Sıcak ve kuru güney rüzgârları, ilkbahar ve yaz başlarında hâkim olan rüzgârlardır “Tauz” denen korkunç toz fırtınaları çoğunlukla kışın meydana gelir Bu fırtınalar bazen günlerce sürer

Tabiî Kaynaklar

Bitki örtüsü ve hayvanlar: Bitki örtüsünü son senelerde cadde başlarında ve parklarda yetiştirilen ve devamlı sulanan akasya ve hurma ağaçları ve Kuveyt şehrinin yeşil kuşağı hariç fundalık, küçük çalılık ve ilkbaharda çabuk gelip geçen otlar meydana getirir Tuzlu bölge bitkileri kıyıdaki bataklıklar boyunca büyür Yabanî hayvan olarak çöl ceylanı ve faresine rastlanır

Mâdenler: Ülkede petrol hariç, herhangi bir mâden yoktur Geniş bölgeleri kaplayan kumluklar ekonomik maksatlarla kullanılabilecek hâlde değildir

Nüfus ve Sosyal Hayat

Ülke nüfûsu 1190000dir Yerli halk Araptır Yerli halkı, topyekûn bir âile gibidir Çalışmak için gelen yabancı işçi, teknisyen, işletmeciler, yerli halktan daha çoktur İşgücünün % 80ini yabancı işçiler meydana getirmektedirler Bunlar Filistinliler, Suudi Arabistanlılar, Mısır, Irak, Hind ve Pakistanlılardır Yabancılar, mülk sâhibi olamadıkları gibi, siyâsî hakları da yoktur

Önemli şehirleri arasında Havalli, Salimiya yer alır Başşehir Kuveyt, dünyânın en modern şehridir Fakat 1991de Irakın işgâliyle şehir büyük tahribât görmüştür Petrolden sağlanan gelir yüzünden, ülkede hayat seviyesi çok yükselmiştir Eğitim ve sağlık hizmetleri parasızdır

Eğitimi: Kuveytte, son zamanda gelişen eğitim imkânlarından faydalanılmış, yetişkinlere sadece okuma yazma öğretilmekle kalmayıp, faydalı bir ihtisasın da kazandırıldığı eğitim ve öğretim merkezleri kurulmuştur

Öğretim tamamıyla ücretsizdir Öğrencilere, yemek, kitap, okul elbisesi, okula gidip gelmek için araç ve sıhhî bakım da karşılıksız olarak sağlanır Devletin eğitim sistemi, anaokulu, ilkokul, ortaokul, lise ve üniversite olarak 5 seviyede düzenlenmiştir Ülkede 1962de kurulan bir üniversite ve bir teknik okul vardır Halkın % 36sı okuma yazma bilmemektedir

Dîni: Kuveyt halkının büyük bir çoğunluğu Müslümandır Fakat bunun yanında Hindu ve Hıristiyanlar da vardır Anayasayla tam bir inanç hürriyeti sağlanmıştır

Dili: Halkın kullandığı dil ve resmi dil aynı olup, Arapçadır Devlet okullarında ikinci temel lisan olarak İngilizce öğretilir Hindu, Urdu ve Farisî dilleri de yaygındır

Siyâsî Hayat

Bugün Kuveyt, hem devletin hem de hükümetin başında bulunan bir şeyh tarafından yönetilir Şeyhin 14 bakanlı bir kabinesi vardır 10 tânesi tayinle 4 tanesi seçimle belirlenir 1962de kabul edilen anayasaya göre, 21 yaşının üzerindeki bütün okur-yazar Kuveytli erkekler oy kullanabilir Şeyh, kanunları yürürlüğe koyar ve uygular 50 üyeli meclisin kısmen kanun yapma yetkisi vardır Devlet, 3 yönetim bölgesine ayrılmıştır Kuveyt, El-Ahmedi ve Havalli Meclis için 4 yılda bir seçim yapılır

Ekonomi

Kuveytin ekonomisine petrol hâkimdir

Tarım: Ülkede tatlı su kaynağının az olması yüzünden tarım gelişmemiştir Toprakların ancak % 3ü tarıma elverişlidir Halkın % 2si tarımla uğraşmaktadır Devlet tarafından desteklenen hayvancılık, ancak küçük çiftliklerde yapılmaktadır Koyun, keçi ve kümes hayvanları yetiştirilmektedir

Balıkçılık: Petrol bulunmadan önce balıkçılık başta gelen ve gelişen bir sanayi kolu idi Basra Körfezinde bol miktarda balık avlanır Halkın beslenmesinde balık önemli bir yer tutar Yakalanan karidesler, Avrupa ve Amerikaya satılır

Sanâyi: Ülkede, petrol üretimi sanayie hâkimdir Kuveyt, ABD, Rusya Federasyonu ve Venezuelladan sonra dördüncü en büyük petrol üreticisidir ve ihrâcâtta Venezueladan sonra ikinci sırayı alır Petrol rezervleri bakımından dünyâda başta gelir Sanâyi tesislerinin büyük kısmını petrol rafineleri meydana getirir Kuveytte yeni kurulan diğer sanayi dalları ise çimento, pil, elektrik kabloları, plastik tüpler, şekerleme, boya, sıvı, gaz ve tuğla sanâyiidir Bunların çoğu küçük çaptadır Mevcut yol, liman, santral ve su tesislerinin bulunduğu ash-Shuaybah sanâyi bölgesi inşâ hâlindedir

Deniz mahsulleri pazarlama fabrikaları, amonyak-üre fabrikaları, Petro-kimya tesisleri ve çimento fabrikaları gibi büyük kuruluşları da vardır Irakın 1991 işgalinden sonra bütün sanayi kuruluşları harap oldu

Ticâret: Elde edilen petrolün büyük kısmı dışarıya satılır Dışarıdan en çok besin ürünleri ve su ithal eder Ülkede su petrolden daha pahalıdır Kuveyt dış ticâretini ABD, Japonya ve Batı Avrupa ülkeleri ile yapmaktadır

Ulaşım: Ülke ulaşım bakımından düzenli bir karayolu şebekesine sâhiptir 3871 kmlik karayolunun tamamı asfalttır Ülkede her beş kişiye bir otomobil düşmektedir Demiryolu yoktur Hava ulaşımı devlete bağlı Kuveyt Havayolları ile sağlanmaktadır Deniz ulaşımı çok gelişmiş olup, büyük tonajlı tankerlerin yük alıp boşaltmak için yanaşacakları büyük limanlar vardır