Belize Tanitimi

**Prof. Dr. Sinsi** · 11-04-2012

Belize (İspanyolca: Belice), İngiliz Honduras'ının başkenti

Antiller denizi kıyısında; 185

000 nüfus, 1961'de siklondan büyük zarar gördü

Coğrafi Verileri

Konum: Orta Amerika'da, kuzeyinde Meksika, doğusunda Karayip Denizi, güney ve batısında ise Guatemala ile çevrilmiş küçük bir ülke

Coğrafi konumu: 17 15 Kuzey enlemi, 88 45 Batı boylamı
Harita konumu: Orta Amerika ve Karayipler
Yüzölçümü: toplam: 22,966 km²
kara: 22,806 km²
su: 160 km²
Sınır: toplam: 516 km
Sınır komşuları: Guatemala 266 km, Meksika 250 km
Sahil şeridi: 386 km
İklimi: Sıcak ve nemli bir iklime sahip

Sıcaklık kıyılarda 15-32 derece arası değişirken iç kesimler daha sıcak

Özellikle güney bölgeleri oldukça fazla yağış alıyor

Ama Şubat-Mayıs arası kuru mevsim yaşanıyor

Arazi yapısı: Belize sahillerinde sayısız küçük ada ve dünyanın ikinci büyük mercan kayalıkları yer alır

İç bölgeler, özellikle güney, biraz yüksektir

Maya Dağları'nın uzantısı olan tepeler engebeli alanları oluşturur

Ülkenin en yüksek noktası 1160 metrelik Victoria Tepesi'dir

Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Karayip Denizi 0 m
en yüksek noktası: Victoria Tepesi 1,160 m
Doğal kaynakları: Tarıma elverişli topraklar, kereste, balık, hidro güç
Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %3

05
sürekli ekinler: %1

39
otlaklar: %2
ormanlar: %84 diğer: %9

56 (2005 verileri)
Sulanan arazi: 30 km² (2003 verileri)
Doğal afetler: Eylül - Aralık ayları arasında yıkıcı kasırgalar ve güneyde kıyı bölgelerinde su baskınları yaygındır

Coğrafi not: Orta Amerika'da bulunup Kuzey Pasifik Okyanusuna kıyısı olmayan tek ülkedir

Nüfus Bilgileri

Nüfus: 287,730 (Temmuz 2006 verileri)
Yaş yapısı: 0-14 yaşlar: %39

5 (erkek 57,923; kadın 55,678)
15-64 yaşlar: %57 (erkek 82,960; kadın 81,046)
65 yaşlar ve üzeri: %3

5 (erkek 4,888; kadın 5,235) (2006 verileri)
Nüfus artış oranı: %2

31 (2006 verileri)
Mülteci oranı: 0 mülteci/1,000 nüfus (2006 tahmini)
Cinsiyet oranı: doğumlarda: 1

05 erkek/kadın
15 yaş altı: 1

04 erkek/kadın
15-64 yaşlarında: 1

02 erkek/kadın
65 yaş ve üzeri: 0

93 erkek/kadın
toplam nüfusta: 1

03 erkek/kadın (2006 verileri)
Bebek ölüm oranı: 24

89 ölüm/1,000 doğan bebek (2006 tahmini)
Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus: 68

3 yıl
erkeklerde: 66

43 yıl
kadınlarda: 70

26 yıl (2006 verileri)
Ortalama çocuk sayısı: 3

6 çocuk/1 kadın (2006 tahmini)
HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %2

4 (2003 verileri)
HIV/AIDS - hastalıkları taşıyan insan: 3,600 (2003 verileri)
HIV/AIDS - hastalıklarından ölenler: 170 (2003 verileri)
Ulus: Belizeli
Nüfusun etnik dağılımı: Melez %43

7, Creole (Hem Avrupa, hem de Asya soyundan gelenler) %29

8, Maya %10, Garifuna %6

2, diğer %10

3
Dinler: Roma Katolikleri %49

6, Protestanlar %27 (Pentekostal %7

4, Anglikan %5

3, Adventist %5

2, Mennonite %4

1, Metodist %3

5, Yahova şahitleri %1

5), diğer %14, inançsız %9

4 (2005)
Dil: İngilizce (resmi), İspanyolca, Maya, Garifuna, Arawak, Creole
Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri bilgiler
toplam nüfus: %94

1
erkeklerin: %94

1
kadınların: %94

1 (2003 verileri)

Yönetimi

Ülke adı: Resmi adı: Belize
eski adı: İngiliz Honduras'ı
Yönetim biçimi: Parlamenter demokrasi
Başkent: Belmopan
İdari bölmeler: 6 bölgeye ayrılmıştır; Belize, Cayo, Corozal, Orange Walk, Stann Creek, Toledo
Bağımsızlık günü: 21 Eylül 1981 (İngiltere'den ayrıldı)
Milli bayram: Bağımsızlık günü, 21 Eylül (1981)
Anayasa: 21 Eylül 1981
Hukuk sistemi: İngiliz hukuku
Oy kullanma yaşı: 18 ve üzeri; genel
Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: ACP (Afrika - Karayip - Pasifik Ülkeleri), C, Caricom (Karayipler Topluluğu ve Ortak Pazarı), CDB (Karayipler Kalkınma Bankası), ECLAC (Birleşmiş Milletler Latin Amerika ve Karayipler Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), G-77, IADB (Amerika Bölgesi Kalkınma Bankası), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederastonu), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), ILO (Uluslarası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu), IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü), Intelsat (Uluslararası Telekomünikasyon ve Uydu Örgütü), Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), IOM (Uluslararası Göçmen Teşkilatı), ITU (Uluslararası Telekomünikasyon Birliği), LAES, NAM, OAS (Amerika Devletleri Teşkilatı), OPANAL, UN (Birleşmiş Milletler), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü), UPU (Dünya Posta Birliği), WCL (Dünya Emek Konfederasyonu), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WTrO (Dünya Ticaret Örgütü)

Ekonomik Göstergeler

Ekonomiye genel bakış: Belize halkı genelde fakir

İşsizlik ve tarım imkanının yeterli olmayışı ülkenin en önemli problemleri

Ticaret, turizm ve inşaat ekonomiyi büyük ölçüde etkilenmektedir

Şeker ve muz ihracatın en önemli bölümünü karşılamaktadır

GSYİH: Satınalma gücü paritesi - 1

778 milyar $ (2004 verileri)
GSYİH - reel büyüme: %3

8 (2005 verileri)
GSYİH - sektörlere göre: tarım: %14

2
endüstri: %15

2
hizmet: %61

2 (2005 verileri)
Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %3 (2005 verileri)
İş gücü: 90,000 (2001 verileri)
Sektörlere göre işgücü dağılımı: tarım %27, endüstri %18, hizmet %53 (2001)
İşsizlik oranı: %12

9 (2003)
Bütçe: gelirler: 262 milyon $; giderler: 329 milyon $ (2005 verileri)
Endüstri: Giysi üretimi, gıda maddeleri, turizm, inşaat
Endüstrinin büyüme oranı: %4

6 (2003)
Elektrik üretimi: 120 milyon kWh (2003)
Elektrik üretimi için kaynaklar: Fosil yakıtlar: %56

76
hidro: %43

24
nükleer: %0
diğer: %0 (2003)
Elektrik tüketimi: 111

6 milyon kWh (2003)
Elektrik ihracatı: 0 kWh (2003)
Elektrik ithalatı: 0 kWh (2003)
Tarım ürünleri: muz, narenciye, şekerkamışı; kereste; balık, kültür karidesi
İhracat: 349

9 milyon $ (2005 verileri)
İhracat ürünleri: Şeker, muz, narenciye, giysi, deniz mahsulleri, şeker pekmezi, odun
İhracat ortakları: ABD %30

6, Birleşik Krallık %25, Fransa %4

8 (2005)
İthalat: 622

4 milyon $ (2005 verileri)
İthalat ürünleri: Makine ve araç -gereç, imalat ürünleri; gıda, meşrubat, tütün; yakıt, kimyasal madde, eczacılık ürünleri
İthalat ortakları:ABD %31, Meksika %11

6, Rusya %8

8, Küba %6, Guatemala %5

6, Çin %4

6, İspanya %4

4 (2005)
Dış borç tutarı: 1

362 milyar $ (2004)
Para birimi: Belize Doları (BZD)
Para birimi kodu: BZD
Mali yıl: 1 Nisan - 31 Mart

İletişim Bilgileri

Kullanılan telefon hatları: 33,300 (2005)
Telefon kodu: 501
Radyo yayın istasyonları: AM 1, FM 12, kısa dalga 0 (1998)
Radyolar: 133,000 (1997)
Televizyon yayını yapan istasyonlar: 2 (1997)
Televizyonlar: 41,000 (1997)
Internet kısaltması:

bz
Internet servis sağlayıcıları: 2 (2005)
Internet kullanıcıları: 35,000 (2005)

Ulaşım ve Taşımacılık

Demiryolları: 0 km
Karayolları: toplam: 2,872 km
asfalt: 488 km
asfalt olmayan: 2,384 km (1999 verileri)
Su yolları: 825 km
Limanları: Belize City, Big Creek, Corozol, Punta Gorda
Hava alanları: 43 (2006)

11-04-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Belize Tanitimi Belize (İspanyolca: Belice), İngiliz Honduras'ının başkenti Antiller denizi kıyısında; 185000 nüfus, 1961'de siklondan büyük zarar gördü Coğrafi Verileri Konum: Orta Amerika'da, kuzeyinde Meksika, doğusunda Karayip Denizi, güney ve batısında ise Guatemala ile çevrilmiş küçük bir ülke Coğrafi konumu: 17 15 Kuzey enlemi, 88 45 Batı boylamı Harita konumu: Orta Amerika ve Karayipler Yüzölçümü: toplam: 22,966 km² kara: 22,806 km² su: 160 km² Sınır: toplam: 516 km Sınır komşuları: Guatemala 266 km, Meksika 250 km Sahil şeridi: 386 km İklimi: Sıcak ve nemli bir iklime sahip Sıcaklık kıyılarda 15-32 derece arası değişirken iç kesimler daha sıcak Özellikle güney bölgeleri oldukça fazla yağış alıyor Ama Şubat-Mayıs arası kuru mevsim yaşanıyor Arazi yapısı: Belize sahillerinde sayısız küçük ada ve dünyanın ikinci büyük mercan kayalıkları yer alır İç bölgeler, özellikle güney, biraz yüksektir Maya Dağları'nın uzantısı olan tepeler engebeli alanları oluşturur Ülkenin en yüksek noktası 1160 metrelik Victoria Tepesi'dir Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Karayip Denizi 0 m en yüksek noktası: Victoria Tepesi 1,160 m Doğal kaynakları: Tarıma elverişli topraklar, kereste, balık, hidro güç Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %305 sürekli ekinler: %139 otlaklar: %2 ormanlar: %84 diğer: %956 (2005 verileri) Sulanan arazi: 30 km² (2003 verileri) Doğal afetler: Eylül - Aralık ayları arasında yıkıcı kasırgalar ve güneyde kıyı bölgelerinde su baskınları yaygındır Coğrafi not: Orta Amerika'da bulunup Kuzey Pasifik Okyanusuna kıyısı olmayan tek ülkedir Nüfus Bilgileri Nüfus: 287,730 (Temmuz 2006 verileri) Yaş yapısı: 0-14 yaşlar: %395 (erkek 57,923; kadın 55,678) 15-64 yaşlar: %57 (erkek 82,960; kadın 81,046) 65 yaşlar ve üzeri: %35 (erkek 4,888; kadın 5,235) (2006 verileri) Nüfus artış oranı: %231 (2006 verileri) Mülteci oranı: 0 mülteci/1,000 nüfus (2006 tahmini) Cinsiyet oranı: doğumlarda: 105 erkek/kadın 15 yaş altı: 104 erkek/kadın 15-64 yaşlarında: 102 erkek/kadın 65 yaş ve üzeri: 093 erkek/kadın toplam nüfusta: 103 erkek/kadın (2006 verileri) Bebek ölüm oranı: 2489 ölüm/1,000 doğan bebek (2006 tahmini) Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus: 683 yıl erkeklerde: 6643 yıl kadınlarda: 7026 yıl (2006 verileri) Ortalama çocuk sayısı: 36 çocuk/1 kadın (2006 tahmini) HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %24 (2003 verileri) HIV/AIDS - hastalıkları taşıyan insan: 3,600 (2003 verileri) HIV/AIDS - hastalıklarından ölenler: 170 (2003 verileri) Ulus: Belizeli Nüfusun etnik dağılımı: Melez %437, Creole (Hem Avrupa, hem de Asya soyundan gelenler) %298, Maya %10, Garifuna %62, diğer %103 Dinler: Roma Katolikleri %496, Protestanlar %27 (Pentekostal %74, Anglikan %53, Adventist %52, Mennonite %41, Metodist %35, Yahova şahitleri %15), diğer %14, inançsız %94 (2005) Dil: İngilizce (resmi), İspanyolca, Maya, Garifuna, Arawak, Creole Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri bilgiler toplam nüfus: %941 erkeklerin: %941 kadınların: %941 (2003 verileri) Yönetimi Ülke adı: Resmi adı: Belize eski adı: İngiliz Honduras'ı Yönetim biçimi: Parlamenter demokrasi Başkent: Belmopan İdari bölmeler: 6 bölgeye ayrılmıştır; Belize, Cayo, Corozal, Orange Walk, Stann Creek, Toledo Bağımsızlık günü: 21 Eylül 1981 (İngiltere'den ayrıldı) Milli bayram: Bağımsızlık günü, 21 Eylül (1981) Anayasa: 21 Eylül 1981 Hukuk sistemi: İngiliz hukuku Oy kullanma yaşı: 18 ve üzeri; genel Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: ACP (Afrika - Karayip - Pasifik Ülkeleri), C, Caricom (Karayipler Topluluğu ve Ortak Pazarı), CDB (Karayipler Kalkınma Bankası), ECLAC (Birleşmiş Milletler Latin Amerika ve Karayipler Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), G-77, IADB (Amerika Bölgesi Kalkınma Bankası), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederastonu), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), ILO (Uluslarası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu), IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü), Intelsat (Uluslararası Telekomünikasyon ve Uydu Örgütü), Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), IOM (Uluslararası Göçmen Teşkilatı), ITU (Uluslararası Telekomünikasyon Birliği), LAES, NAM, OAS (Amerika Devletleri Teşkilatı), OPANAL, UN (Birleşmiş Milletler), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü), UPU (Dünya Posta Birliği), WCL (Dünya Emek Konfederasyonu), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WTrO (Dünya Ticaret Örgütü) Ekonomik Göstergeler Ekonomiye genel bakış: Belize halkı genelde fakir İşsizlik ve tarım imkanının yeterli olmayışı ülkenin en önemli problemleri Ticaret, turizm ve inşaat ekonomiyi büyük ölçüde etkilenmektedir Şeker ve muz ihracatın en önemli bölümünü karşılamaktadır GSYİH: Satınalma gücü paritesi - 1778 milyar $ (2004 verileri) GSYİH - reel büyüme: %38 (2005 verileri) GSYİH - sektörlere göre: tarım: %142 endüstri: %152 hizmet: %612 (2005 verileri) Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %3 (2005 verileri) İş gücü: 90,000 (2001 verileri) Sektörlere göre işgücü dağılımı: tarım %27, endüstri %18, hizmet %53 (2001) İşsizlik oranı: %129 (2003) Bütçe: gelirler: 262 milyon $; giderler: 329 milyon $ (2005 verileri) Endüstri: Giysi üretimi, gıda maddeleri, turizm, inşaat Endüstrinin büyüme oranı: %46 (2003) Elektrik üretimi: 120 milyon kWh (2003) Elektrik üretimi için kaynaklar: Fosil yakıtlar: %5676 hidro: %4324 nükleer: %0 diğer: %0 (2003) Elektrik tüketimi: 1116 milyon kWh (2003) Elektrik ihracatı: 0 kWh (2003) Elektrik ithalatı: 0 kWh (2003) Tarım ürünleri: muz, narenciye, şekerkamışı; kereste; balık, kültür karidesi İhracat: 3499 milyon $ (2005 verileri) İhracat ürünleri: Şeker, muz, narenciye, giysi, deniz mahsulleri, şeker pekmezi, odun İhracat ortakları: ABD %306, Birleşik Krallık %25, Fransa %48 (2005) İthalat: 6224 milyon $ (2005 verileri) İthalat ürünleri: Makine ve araç -gereç, imalat ürünleri; gıda, meşrubat, tütün; yakıt, kimyasal madde, eczacılık ürünleri İthalat ortakları:ABD %31, Meksika %116, Rusya %88, Küba %6, Guatemala %56, Çin %46, İspanya %44 (2005) Dış borç tutarı: 1362 milyar $ (2004) Para birimi: Belize Doları (BZD) Para birimi kodu: BZD Mali yıl: 1 Nisan - 31 Mart İletişim Bilgileri Kullanılan telefon hatları: 33,300 (2005) Telefon kodu: 501 Radyo yayın istasyonları: AM 1, FM 12, kısa dalga 0 (1998) Radyolar: 133,000 (1997) Televizyon yayını yapan istasyonlar: 2 (1997) Televizyonlar: 41,000 (1997) Internet kısaltması: bz Internet servis sağlayıcıları: 2 (2005) Internet kullanıcıları: 35,000 (2005) Ulaşım ve Taşımacılık Demiryolları: 0 km Karayolları: toplam: 2,872 km asfalt: 488 km asfalt olmayan: 2,384 km (1999 verileri) Su yolları: 825 km Limanları: Belize City, Big Creek, Corozol, Punta Gorda Hava alanları: 43 (2006)