Dünya Tarihindeki Harikalar Petra

PETRA

MÖ4 yüzyılda bütün Mezopotamya'yı tehdit eden Perslerden kaçan Nabati'ler, ulaşılması çok zor olan Musa Vadisi'ne sığındılar Bu vadideki kayaları oyarak bir yeraltı şehri yaptılar
Lut Gölü çevresinde yaşayan Arap asıllı Nabatiler, bugün Ürdün sınırları içindeki Petra'da bir devlet kurmuşlardı MS 106 yılında Romalılar tarafından yıkılan Nabatiler putperest olup en büyük tanrıları Duşara, en büyük tanrıçaları da Ellat idi Nabatiler'in yazısı, Arap yazısının başlangıcı sayılır

Ölü Deniz'in 80 km güneyinde, Arap Çölü'nün kenarındaki bu şehrin 4000 kişilik bir amfitiyatrosu, tapınakları, sarayları, bunların sütun ve kemerleri, mezarları, kervansarayları ve pazar yerleri vardı ve hepsi aynı kaya bloklarının oyulmasıyla meydana getirilmiştir

Nabati krallarından Aretas IV (MÖ 9 - MS 40) için oyulan 42 metre yüksekliğinde bir cephesi olan mezar, bugüne kadar bozulmadan kalan ve Orta Doğu kültürünün en çekici örneklerindendir Mezarın cephesindeki kaya pembe granittir Zarif sütunlar, kemerler ve başlıklarla süslenmiştir Bunlar aynı kaya oyularak yapılmıştır Dünyadaki kaya mezarların en güzeli budur

-----------------------------------------------------------------------





Ürdün ün Lut Gölü ile Akabe Körfezi arasında yer alan Petra Antik Kenti MÖ 400 ile MS 106 yılları arasında Nebatiler in başkentiydi Roma İmparatorluğu nun işgalinin ardından MS 400 yıllarında deprem ve ekonomik sıkıntılar nedeniyle zaman içinde unutulan kent 1812 yılında İsviçreli gezgin Johann Burckhardt tarafından tekrar bulundu Kentte tiyatro, tapınak, ev gibi yapılar kireç taşına oyularak yapılmıştır El Khazna ve Roma döneminde yapılan anfitiyatro en bilinen yapılardır 6 Aralık 1985 tarihinde Unesco tarafından Dünya Kültürel Mirası listesine dahil edilen Petra Antik Kenti, Peru da yer alan Machu Picchu ile kardeş şehirdir
Petra İle İlgili Makale
2 bin yıllık bir sırrı saklıyor Ürdün çölleri Sapasağlam ama insansız evler, gülkurusu rengindeki kayalara oyulmuş dev binalar, hiç ummadıkları anda şiddetli bir sesle helak olan Semud kavminin feci akıbetini fısıldıyor ziyaretçilerine
Her ne kadar savaş muhabiri olarak Bağdat ta savaşı izlemişte olsam, üç gün önce savaş haberleri geçsem de Türkiye ye dönmek için Ürdün e gelmiştim ve zorunlu olarak birkaç gün Amman da kalmak durumundaydım, Buralarda eğer birkaç günlük boş zaman diliminiz varsa mutlaka yapmanız gereken şey, Ürdün çölü ortasında bulunan, kayıp şehir Petra nın peşine düşmek olmalı Çünkü hakkında çok şey duyduğunuz, kutsal kitaplardan okuduğunuz, arkeologların hakkında ciltler dolusu eserler yazdığı antik kentin dayanılmaz cazibesi, merakla birleşerek sizi çöle çekecektir Bu tarih boyunca da böyle olmuştur Hatta antik Petra yı, Şam üzerinden Mısır a giden İsviçreli seyyah Johan Burckhardt duyduğu bir menkıbenin peşine takılmasıyla keşfetmiş, yüzlerce yıl süren uykusundan uyandırmıştır
Haçlı Seferleri nin ardından tarihin derinliklerine gömülen ve unutulan Petra, Burckhardt tarafından yeniden keşfinden sonra arkeologların başlıca çalışma alanları içerisinde yer aldı Kayıtlara göre milattan önce 4 yüzyılda bütün Mezopotamya yı tehdit eden Persler den kaçan Nebatiler, ulaşılması çok zor olan Musa Vadisi ne sığınırlar Çöl düzlüğünün ve uçsuz bucaksızlığının içinde yer yer kayalara oyulmuş, aralarına dolanmış, üzerlerine çıkmış taştan bir antik şehir inşa ederler Ölü Deniz in 80 km güneyinde, Arap çölünün kenarındaki bu antik şehrin; anfi tiyatrosu, tapınakları, sarayları ve mezarları vardı ki bunların tamamı kaya bloklarının oyulması suretiyle inşa edilmişti
Putperestlikleri ile bilinen Nebatiler tanrıları Duşara için dev tapınaklar inşa etmişlerdi Kullandıkları dil Arapça nın temellerini teşkil eden Nebatilerle ilgili bilgilere Eski Ahit in Tekvin bölümünde de rastlanıyor Eski Ahit te “Nebayot” denilen halkın, Hz İbrahim in oğlu İsmail in 12 oğlundan en büyüğünün soyu olduğundan ve bu 12 soyun köyleri ile, obaları ile Mısır a kadar olan topraklarda oturduklarından söz edilmekte
Petra ile ilgili Ürdün deki yaygın kanı ise Kur-an ı Kerim de yok edildiği bildirilen kavimlerden Semud un yurdu olduğu yönünde


Semud kavminin yurdu Kur-an da Hicir ismiyle anılıyor Hazreti Hud un gösterdiği yola iman etmemekte ayak direyen Ad kavminin helakinden sonra bu bölgeye yerleşen Semud kavmi de zaman içinde azgınlığa sapmıştı Yaklaşık 10 bin kişilik nüfusa sahip olduğu tahmin edilen Petra da yaşayan Semud kavmi, Ad kavminin dillere destan yurdu İrem gibi azap yüklü fırtına ile yıkılıp gitmesin diye evlerini kayalara oymuşlardı Hz Salih onları putperestlikten çıkıp Allah a iman etmeye çağırdı Kur-an da anlatıldığı şekliyle Semudlular, “Sen de bizim gibi bir insansın, eğer doğru isen bize bir mucize göster” dediler Mucize olarak gözlerinin önünde kayadan bir deve yaratıldı Fakat onlar azgınlıklarından vazgeçmeyip deveyi kesip yediler Hz Salih Semud kavminin başına gelecek felaketi haber verip inananlarla birlikte şehri terk etti Geride kalanların ilk gün yüzleri sarardı, ikinci gün kızardı, üçüncü gün ise kapkara oldu Bu belirtilerden felaketin gelmekte olduğunu anlayarak büyük bir korkuya kapıldılar Korkudan çıldıranlar, hatta ölenler oldu Sonunda korkunç bir ses gelerek Semud kavmini helak etti Bir anda gelen o şiddetli ses Semud un kayalara oyulmuş yurdunu sonsuz sessizliğe boğdu Hazreti Peygamber in (sav), ashabı ile Tebük seferine giderken yolu bu bölgeye uğradığında bölgeyi tanıttığı, hatta Hz Salih in devesinin çıktığı kayayı bile gösterdiği kaynaklarda kayıtlıdır Bu rivayetlerde dikkat çeken bir nokta da Peygamber Aleyhisselam ın ashabını azaba sahne olan bu mekanda fazla oyalanmamaları, buradan su içmemeleri konusunda uyarmasıdır

Yaklaşık 100 kilometrekare alana yayılan Petra Antik Kentini hakkıyla gezmek, tüm tepelerine tırmanıp, tüm vadilerinde yürümek istiyorsanız dört beş günü gözden çıkarmak gerekiyor Şehri “şöyle bir gezmek” bile birkaç güne ancak sığabilir Antik Yunan ve Roma uygarlıklarıyla çağdaş olan Petra her iki kültürün mimarisinden ve sanatından fazlasıyla etkilenmiş Aslında şöyle de denebilir Petra; Efes türü klasik bir mimarinin Ihlara Vadisi türü kayalık bir dokuya kazınmış halidir Fakat bir farkla; burada her yer gülkurusu renginde Petra Antik Kentini gezmeye başlamadan sizi karşılayan küçük bir köy var Tüm geliri Petra üzerine kurulu Wadi Musa Köyü küçük pansiyonlarla dolu Hatırı sayılır bir parayı ödedikten sonra antik kente girdiğiniz zaman etrafınızı saracak at kiralamak isteyen kişilerle sıkı bir pazarlık yapmakta fayda var Ama siz de benim gibi fotoğraf çekip her metresini keşfetmek istiyorsanız akşam üzeri bir köşede, ağrıyan ayaklarınıza masaj yapmak zorunda kalabilirsiniz


Petra Antik Kentin ilk göze çarpan unsuru Obelisk Mezarlar olacaktır Yaklaşık 40 adet bu tip mezar var ve ardından da Al Madras adı verilen kutsal alana ulaşılıyor Nebati tanrılarından Duşara ya adakların adandığı bu alan sunaklar ve yazıtlarla dolu Buralardan sonra kendinizi dar bir geçitte buluyorsunuz Yaklaşık üç kilometrelik bu kanyon kaya masifinin tektonik hareketler sonucu yarılmasıyla oluşmuş bir koridor Kayaların yüksekliği zaman zaman 300 metreyi buluyor Grilerin ve sarıların birbirine karıştığı karanlık geçit bitmeye hazırlanırken kayalara dantel gibi oyulmuş sütünlu dev bir yapı çıkar karşınıza Bu Petra nın en büyük süprizlerindendir Hazine olarak bilinen bu yapı adını, korsanların buraya define sakladığını anlatan 19 yy hikayelerinden almıştır ancak aslında bir anıt mezardır Yüksekliği 40 metreyi bulan iki katlı yapı define avcılarının da gazabına uğramış aslında
Petra Antik Kenti nin merkezine yaklaşırken mezarların, anıtların sayısı artıyor Antik tiyatroya gelmeden başlayan ve arkasına doğru devam eden mezarlık, Tiyatro Nekropolü diye biliniyor Doğal bir yamaca yaslanmış 8 bin kişilik antik tiyatro tipik bir Yunan eseri Antik tiyatrodan sonra ise şehrin merkezi sayılan sütunlu yol geliyor Bölgede yaşayan bedeviler buraya Firavunun Kızının Sarayı adını takmışlar Ama ne tarihi ne de arkeolojik olarak bu adın bir karşılığı yok Burada Petra nın en görkemli bölümlerinden birisi olan Nebati krallarının kaya mezarları geliyor Siz kırmızı kayalardaki görkemli mezarları incelemek isterken bir şeyler satmaya çalışan bedevi çocuklardan yakanızı kurtarabilirseniz taş merdivenlerden zirveye kadar çıkıp etkileyici manzaranın tadını çıkarabilirsiniz Biraz tırmanmayı ve tabii terlemeyi gerektiren yolun sonunda ise Al Deir yani Manastır var Bu dev yapı Bizans devrinde kilise olarak da kullanılmış Yapının bulunduğu noktadan batıda Wadi Araba yı, güneydoğusunda Musa Vadisi ni ve Hz Harun un mezarının bulunduğu Harun Dağı nı göreceksiniz Bir diğer tırmanış ise Madbah Dağı nın üzerine yapılacak Kutsal yoldan bir buçuk saatlik çıkış sizi Petra Antik Kenti nin en kutsal alanına, hayvanların kurban edildiği Adak Meydanı na getirecek Daha ileride ise diğer tarihi kalıntılar var Eğer Petra ya uçaktan bakarmış gibi bakmak istiyorsanız Umm Al Biraya tepesine tırmanmak gerekiyor Ama hemen söylemek gerek bu tırmanış dar ve antik bir yoldan yaklaşık 3 saatte yapılıyor
Petra Antik Kentin de döneceğiniz her köşe, izleyeceğiniz her patika sizi yeni bir kaya mezarına ya da kült merkezine götürecektir Her yer süprizlerle dolu; zaman zaman mimariye hayran olacak zaman zaman böyle bir medeniyetin nasıl olup da ansızın, geride hiçbir iz bırakmadan ortadan kaybolmasını anlamaya çalışıp derin düşüncelere dalacaksınız Ama her şeye rağmen çöl sıcağının bunaltan havasına inat serin koridorlarda yürürken Petra yı görmüş olmaktan memnun ayrılacaksınız



Dünyanın Yeni Yedi Harikası ndan Biri
İsviçre merkezli New7Wonders Vakfı, dünyanın yeni 7 harikasını belirlemek için başlattığı yarışmaya 21 finalist eser katıldı Dünyanın dört bir yanından yaklaşık 100 milyon kişi cep telefonu ve yeni yedi harika adlı internet sitesinde 6 yıl boyunca oy kullanarak dünyanın yeni 7 harikasını seçti
Cep telefonu ve internet oylarıyla belirlenen dünyanın yeni 7 harikası, Portekiz in başkenti Lizbon da ilan edildi Dünyanın yeni 7 harikası; Ürdün deki Petra Antik Kenti, Çin Seddi, Brezilya daki Kurtarıcı İsa Heykeli, Peru daki Machu Picchu Antik Kenti, Meksika daki Chichen Itza Piramidi, İtalya nın Roma kentindeki Kolezyum ve Hindistan daki Taç Mahal anıt mezarı şeklinde sıralandı