Fildişi Sâhili Cumhûriyeti

FİLDİŞİ SÂHİLİ CUMHÛRİYETİ

DEVLETİN ADI: Fildişi Sâhili Cumhûriyeti
BAŞŞEHRİ: Abidjan
NÜFUSU: 12500000
YÜZÖLÇÜMÜ: 320783 km2
RESMİ DİLİ: Fransızca
DİNİ: İslâmiyet, Hıristiyan (Katolik), Putperest
PARA BİRİMİ: Frank
Gine Körfezinin Kuzeyindeki sâhil devleti Güneyden Gine Körfezi dolayısıyle Atlas Okyanusu, batıda Liberya ve Gine, kuzeyden Mali ve Yukarı Volta, doğudan Gana ile çevrili, hemen hemen dörtgen biçiminde bir şekle sâhiptir

Târihi

Mîlâdın ilk yıllarında yerli halkın kurdukları bir krallık vardı Bu krallıklardan Senufosların, Mîlâdın ikinci asrında kurdukları Kong şehri zamanın büyük bir ticâret merkeziydi Ülkenin kuzey kesimlerinde tuz ve hayvan getirerek satan tüccarlar, buradan fildişi ve kola cevizi satın alırlardı Ülkeye ilk gelen Avrupalılar Portekizlilerdir Burayı sömürge yapmaktan ziyâde, ticârî üstler kurmayı tercih eden Portekizliler, Fildişi ticâretinin yoğunluğu sebebiyle buralara Fildişi Sâhili ismini vermişlerdir Buraya gelen Portekizlileri tâkiben sırasıyla İspanyollar, Hollandalılar, İngilizler ve en son Fransızlar gelmişlerdir 1887-1889 senelerinde gelen Fransızlar, ülkenin iç kısımlarına ilerliyerek yerleşmişler, kabile reisleriyle çeşitli antlaşmalar yaparak nüfuzlarını artırmışlardır Daha sonra Fransızlar 1893 senesinde Fildişi Sâhilini sömürgeleri arasına kattığını ilân etti Yüzyıla yakın bir süre ülkeyi sömüren Fransa, İkinci Dünyâ Savaşı sonrası hemen hemen bütün sömürgelerde başlayan milliyetçilik ve bağımsızlık hareketlerinin Fildişi Sâhili halkında da başlamasından tedirgin oldu Ülke halkının başlattığı mücadele Fransanın bütün çabalarına rağmen 1958de iç işlerinde, 1960 da ise tam bağımsızlığına kavuşmasıyla neticelendi

Fizikî Yapı

Fildişi Sâhili fizikî yapı olarak yeknesak bir görüntüye sahiptir Bu yeknesaklık kuzeyden güneye doğru alçalan yayla şekliyle kendisini gösterir Ortalama yükseklik 350 m olan ülkede bu görüntü batı sınırı civarlarında bozulur Batı sınırında 1000 m civârında yüksekliğe sâhib olan dağlar bulunur Buradaki dağlardan Nimba Dağı 1845 m ile ülkenin en yüksek noktasıdır Akarsular ülkenin ihtiyacına yetecek kadar boldur Akarsular kuzey-güney istikametinde akarak Gine Körfezine dökülür Genellikle 800 km civârında uzunluğa sahip olan en önemli dört nehri, Cavally, Sasandra, Bandama ve Comoedir Süratli bir akış hızına sâhib olan nehirler, pekçok yerlerde çağlayanlar meydana getirirler Bu sebepten de ulaşım için müsâit değildirler Fakat bâzı bölgelerde tomruk nakliyatında büyük ölçüde istifâde edilir Kayda değer derecede tabii göle sâhib olmamakla beraber barajları yeter derecededir

İklim ve Bitki Örtüsü

Fizikî yapıdaki yeknesaklık iklimde de kendini gösterir Ülke tropikal iklim kuşağındadır Bölgelere göre çok az farklılıklar arz eder Güneyde görülen sıcak ve nemli iklim, biri yağışlı, diğeri kurak olmak üzere iki farklı mevsime sahiptir Ortalama senelik sıcaklığının 22-23°C arasında değiştiği bu bölgede yağış ve ortalaması ise senelik 2300 mmdir Kuzeyde nisbeten savan iklimi daha çok kendini göstermektedir Bu bölgede de iki farklı mevsim görülür Bunlar; biri kurak, diğeri nemli olan mevsimlerdir Bu bölgelerde sıcaklık farkı güney bölgelerine nazaran daha fazla olup, yağış ortalaması ise 1500 mm ile daha düşüktür

Tabiî Kaynakları

Bitki örtüsü ikliminin bir sonucu olarak gür ormanlar, kuzey kesimlerde savanlar şelindedir Bol kereste üretimi yapılan makbul ve iri gövdeli ağaçlarla kaplıdır Ülkenin başlıca tabiî zenginlik kaynağını, kereste üretilen bu ağaçlar teşkil etmektedir Bu tip ağaçlar ve ormanlar kuzeyde yerlerini iri yapraklı ve iri boylu otların kapladığı savanlara bırakırlar Fildişi Sâhili ormanlarında yaşayan çok çeşitli vahşi hayvan ve kuş türleri vardır Bunlar leopar, şempanze, hipopotam, timsah, zehirli memba yılanlarının yanısıra, zehirsiz olmasına rağmen tehlikeli olan, boyları 10 myi bulan piton yılanları mevcut vahşi hayvan türlerinin başlıcalarıdır Ülkeye ismini veren filler, eskiden sürüler halinde savanlarda yaşarlardı Fakat fildişi ticareti bu sürülerin günümüzde yok olmasına sebebiyet vermiştir Ülkede bulunan çok sayıdaki tabiî olan Milli Parklarda fillere rastlamak mümkündür Yeraltı zenginlikleri pek fazla değildir Elmas, manganez, altın, kolombiyum, boksit, demir cevheri ve petrol, ülkedeki bâzı yeraltı kaynaklarındandır

Nüfus ve Sosyal Hayat

12500000 civârında olan ülke nüfûsu, pekçok farklı etnik gruptan meydana gelmiştir 60a yakın etnik gurubun meydana getirdiği nüfûsun tamamını zenci ve siyah halk teşkil eder Etnik guruplardan en önemli olanları Baoule, Kina-Kouas, Krouen, Manda ve Volta kabileleridir Etnik grupların en büyüğü Baoule kabilesidir Ülke kültürüne ve ekonomisine tesiri en fazla olanıdır Nüfus artış hızı % 2,5tur Nüfus yoğunluğu az olup, bölgelere göre anormal farklılıklar göstermez Güney bölgeleri diğer bölgelere nazaran az bir farklılık gösterir ki, bu fazlalık şeklindedir Halkın % 42si şehirlerde, kalanı ise köylerde yaşamaktadır Köyler genellikle 30-40 evden müteşekkil, 200-300 kişinin ikâmet ettiği yerleşim birimleridir Ülkede resmi dilin Fransızca olmasına rağmen, bu dil sâdece resmî dâirelerde ve okullarda kullanılır Halk umumiyetle kendi kabilelerine has bir lehçe ile kendi lisanlarını kullanırlar Bağımsızlıklarını kazandıktan sonra ülkede eğitim ve öğretime önem verilmiş, her derecedeki okulların sayısı artırılmıştır

Bu çalışmaların neticesinde ülkede okuma-yazma bilenlerin oranı % 65e yükseldi Ülkenin tek üniversitesi başşehri olan Abidjandadır Gençlerden binlercesi yüksek tahsil için yabancı ülkelere gitmektedir Fildişi Sâhiline çalışmak için Yukarı Volta başta olmak üzere, komşu ülkelerden gelen göçmen işçiler, ülke nüfûsunda önemli bir yer işgal eder Nüfûsunun % 54ü Putperest, % 24ü Müslüman, kalan % 12si ise Katolik Hıristiyandır Ülke başşehri olan Abidjan aynı zamandaFildişi Sâhilinin en büyük şehir ve limanıdır Ülkenin kültür ve ticaret merkezi de olan Abidjan, tam mânâsıyla bir Avrupa şehri görünümündedir

Siyâsî Hayat

Başkanlık ve tek parti sistemine dayalı bir Cumhûriyet idaresi bulunan ülkede, yasama yetkisi Millî Meclisindedir Millî Meclisi 5 yıl için halk tarafından genel oyla seçilen 175 üyeden meydana gelir Devlet Başkanı aynı zamanda hükümetin de başıdır Ülkenin ilk Cumhurbaşkanı Felix Houphouvet-Borgnydir Ülke, Birleşmiş Milletler Teşkilatı ve Afrika Birliği Teşkilatı üyesidir

Ekonomi

Afrika kıtasında, refah seviyesi en üst seviyedeki, gelişmiş sayılan ülkeler arasındadır Tarım, ormancılık ve madenciliğe dayalı bir ekonomik yapıya sahiptir Yetiştirdiği tarım ürünlerinden ilk sırayı alan kahve ve kakao üretiminde, dünyâda üçüncü sıradadır İhraç edebilecek seviyede ürettiği diğer ürünleri pirinç, yerelması, hurmayağı, kauçuk ve şeker kamışıdır Orman ürünleri, özellikle kereste ihracatı ekonomide çok önemli yer tutar Ülkenin hemen hemen tamamına yakın bir kısmını kaplayan gür ormanlardaki makbul olan ağaçlardan elde edilen kereste, genellikle Abidjan limanından ihraç edilmektedir

Mâdenlerinden elmas, manganez, bakır ve demir üretimi önemli seviyededir Bunlardan ihracatta önemli yer tutan elmastır Ekonomik gelişmesine yabancı sermaye katkısı yanında nehirlere kurulan barajlar hız katmıştır Ülkede mevcut olan millî parkların turizm sektörünün gelişmesine büyük faydaları olmuştur Dünyâda, denizden ısı farkıyla çalışarak elektrik üreten tek hidroelektrik santralıFildişi Sâhilindedir

Sanâyi kesimindeki ilerlemeleri de Afrika ülkelerinin tamamına nazaran ileri seviyededir Demir-Çelik fabrikaları, kâğıt, çimento, lâstik, dokuma ve şeker fabrikalarının yanında montaj sanâyii mevcuttur Margarin, sabun, konservecilik gibi tarım ürünlerini işleyen fabrikalara sâhiptir Ulaşım hususunda bir sıkıntısı olmayan ülkenin, limanları her tonajda geminin yanaşabilmesine müsaittir En büyük uçakların inebilmesine müsait on şehrinde havaalanı vardır Kuzey-güney istikametinde ülkeyi kateden demiryollarının uzunluğu 657 kmdir Fildişi Sâhili, Yukarı Volta, Nijerya, Dahomey ve Togo aralarında gümrük birliği, dış siyâset ve savunma antlaşmaları yapmışlardır