Barometre Nedir? |
11-04-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Barometre Nedir?Atmosferin basımcını ölçmek için kullanılan alet "barometre" diye tanımlanır Hava soğuk ve durgunken daha yoğundur dolayısıyla basınç fazladır Isınan hava yükselir ve basıncı azalır Meteoroloji tahminlerinin yapılmasında, yeryüzünün hangi bölgelerinde yüksek ve alçak basıncın oluştuğunu bilmek son derece önemlidir Bu nedenle,yeryüzünün her tarafında de-vanlı olarak barometrelerin gösterdiği basınçları izleyen gözlemciler vardır Barometreler "cıvalı" ve madeni olmak üzere ikiye ayrılır Cıvalı barometrenin esasını ilk kez 1643 yılında İtalyan fizikçi Evangelista Toricelli bulmuştur Basit bir civalı barometrede bir kabın içine üç santimetre kadar kalınlıkta cıva konulmuştur 90 santim uzunluğundaki ince bir cam boru da cıvayla doldurulur ve ince cam borunun açık tarafı cıva kabına daldırılır Boru dik tutulduğu zaman, içindeki cıva seviyesinin düşmekte olduğunu görürüz Cıva seviyesi 76 santimetreye kadar düşer ve orada durur Borudaki cıva,kapdaki cıvanın yüzeyine olan basınç etkisiyle daha fazla düşmezAncak cıva kabının yüzeyine basınç artarsa, boruda bulunan cıvanın seviyesi tekrar yükselir Cıvalı barometlerinin temel çalışma ilkesi işte budur Deniz seviyesindeborudaki cıvanın seviyesi 76 santimdir Havadaki değişiklikler, cıvanın seviyesini 69-79 santim arasında değişimler gösterecek şeklinde etkilerAyrıca, yüksekliğin artması da cıva seviyesini değiştirecek düzende etkiler yapar 3000 metrede cıva seviyesi 50 , 6000 metrede 32 900 metrede 22 santime düşer Cıvanın "yükselmesi "yüksek basıncı" vani iyi havayı gösterir Bunun aksi de " alçak basıncı" dolayısıyla kötü havayı belirtir Modern barometrelerde cıva kabının yerine bir hazne kullanılmaktadır Cıvalı barometreler çabuk kırılabileceği için,bunların yerine "madenî barometre" lerden yararlanmak yoluna gidilmiştir Evlerde kullanılan barometreler genellikle U harfi şeklinde bükülmüş, böylece şekillendirilmiş bir boru yapısındadır U şeklindeki cam borunun uzun kolu tepede kapalı olup kol aşağıda açıktır Daha modern barometre türü " aneroid barometre " diye tanımlanır Bu tür barometrelerde cıva kullanılmaz Oyuk ve yuvarlak metal bir kutunun içindeki hava pompayla alınmıştır Aneroid barometrenin temel kısmı, havası alındıktan sonra sıkıca kapatılmış olan bu metal kutudur |
|