Okyanusların Buzlanmasına Ne Engel Oldu?

**Prof. Dr. Sinsi** · 11-04-2012

Okyanusların Buzlanmasına Ne Engel Oldu?

3,8 milyar yıl önce Güneş şimdiki haline kıyasla % 30 daha donuktu

Yıldızların evrimine dair modeller yıldızların yaşlandıkça, merkezlerindeki termonükleer tepkimeler sonucu parlaklıklarının arttığını söylüyor

Yıldızımız Güneş de bundan 3,8 milyar yıl önce, Arkeen çağı denen dönemde, şimdiki haline kıyasla % 30 daha donuktu

Güneş ışınlarındaki bu azalma Dünya'da bir buz devri yaşandı, okyanuslar buz tuttu demek oluyor

Ancak jeolojik kanıtlar, beklenin aksine o dönemlerde Dünya'da bol miktarda su olduğunu gösteriyor

Karbondioksit (CO2) yoğunluğunun etkisi mi?

O zamanlar atmosferdeki karbondioksit (CO2) yoğunluğunun şimdikinden 100 kat daha fazla olması bu ikilemin çözümü olarak sunuluyor

Ancak CO2 gibi sera etkisi yapan gazların miktarının bu kadar fazla olduğuna dair ikna edici bir kanıt henüz bulunamadı

Hatta Nature dergisinin 1 Nisan tarihli sayısında bu savı yanlışlayan bir çalışmaya yer verilmiş

Çalışmalarını güneybatı Grönland'da gerçekleştiren Kopenhag Üniversitesi'nden Minik Rosing başkanlığındaki ekip, denizin altındaki 3,8 milyar yıllık tortul kayaları incelemiş ve tortullardaki manyetit ve siderit minerallerinin miktarını karşılaştırmış

Atmosferden gelerek suda çözünen CO2 miktarının çok fazla olması durumunda siderit oluşurken, az olması durumunda manyetit oluşuyor

Bu gerçekten hareketle iki mineralin miktarlarını oranlayan ekip o zamanki CO2 miktarının şimdikinden ancak üç kat fazla olabileceğini bulmuş

Bu kadar CO2 ise gereken sera etkisini yaratıp okyanusları sıvı halde tutmaya yeterli değil

Peki, karbondioksit yerine gezegenimizi sıcak tutan neydi?

Ekibin açıklaması şöyle:

"3,8 milyar yıl önce su üzerindeki kıta miktarı şimdikinden daha azdı

Bir yandan kıtalardan yansıyan ısı yüzdesi azken bir yandan da ısıyı emen okyanuslar daha çok yer kaplıyordu

Ayrıca sulardaki canlıların ve çıkardıkları gazların azlığı nedeniyle gökyüzünde daha az bulut vardı

Bulutların azlığı ise Güneş'ten gelen ışınların atmosferden geri yansımasının az olması demek

"

Bu açıklama, sera etkisi yapan gazların hiç olmadığını göstermiyor, ama bu gazların sanıldığı kadar da etkili olmadığı ve o zamanki jeolojik koşulları açıklayabilecek başka etkenler üzerinde daha çok düşünülmesi gerektiğini gösteriyor

Bilim ve Teknik - TÜBİTAK / Mayıs 2010 / Zeynep Ünalan

11-04-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Okyanusların Buzlanmasına Ne Engel Oldu? Okyanusların Buzlanmasına Ne Engel Oldu? 3,8 milyar yıl önce Güneş şimdiki haline kıyasla % 30 daha donuktu Yıldızların evrimine dair modeller yıldızların yaşlandıkça, merkezlerindeki termonükleer tepkimeler sonucu parlaklıklarının arttığını söylüyor Yıldızımız Güneş de bundan 3,8 milyar yıl önce, Arkeen çağı denen dönemde, şimdiki haline kıyasla % 30 daha donuktu Güneş ışınlarındaki bu azalma Dünya'da bir buz devri yaşandı, okyanuslar buz tuttu demek oluyor Ancak jeolojik kanıtlar, beklenin aksine o dönemlerde Dünya'da bol miktarda su olduğunu gösteriyor Karbondioksit (CO2) yoğunluğunun etkisi mi? O zamanlar atmosferdeki karbondioksit (CO2) yoğunluğunun şimdikinden 100 kat daha fazla olması bu ikilemin çözümü olarak sunuluyor Ancak CO2 gibi sera etkisi yapan gazların miktarının bu kadar fazla olduğuna dair ikna edici bir kanıt henüz bulunamadı Hatta Nature dergisinin 1 Nisan tarihli sayısında bu savı yanlışlayan bir çalışmaya yer verilmiş Çalışmalarını güneybatı Grönland'da gerçekleştiren Kopenhag Üniversitesi'nden Minik Rosing başkanlığındaki ekip, denizin altındaki 3,8 milyar yıllık tortul kayaları incelemiş ve tortullardaki manyetit ve siderit minerallerinin miktarını karşılaştırmış Atmosferden gelerek suda çözünen CO2 miktarının çok fazla olması durumunda siderit oluşurken, az olması durumunda manyetit oluşuyor Bu gerçekten hareketle iki mineralin miktarlarını oranlayan ekip o zamanki CO2 miktarının şimdikinden ancak üç kat fazla olabileceğini bulmuş Bu kadar CO2 ise gereken sera etkisini yaratıp okyanusları sıvı halde tutmaya yeterli değil Peki, karbondioksit yerine gezegenimizi sıcak tutan neydi? Ekibin açıklaması şöyle: "3,8 milyar yıl önce su üzerindeki kıta miktarı şimdikinden daha azdı Bir yandan kıtalardan yansıyan ısı yüzdesi azken bir yandan da ısıyı emen okyanuslar daha çok yer kaplıyordu Ayrıca sulardaki canlıların ve çıkardıkları gazların azlığı nedeniyle gökyüzünde daha az bulut vardı Bulutların azlığı ise Güneş'ten gelen ışınların atmosferden geri yansımasının az olması demek" Bu açıklama, sera etkisi yapan gazların hiç olmadığını göstermiyor, ama bu gazların sanıldığı kadar da etkili olmadığı ve o zamanki jeolojik koşulları açıklayabilecek başka etkenler üzerinde daha çok düşünülmesi gerektiğini gösteriyor Bilim ve Teknik - TÜBİTAK / Mayıs 2010 / Zeynep Ünalan