![]() |
Ata Sporları-1.Atcılik Binicilik- |
![]() |
![]() |
#1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Ata Sporları-1.Atcılik Binicilik-Günümüzde de olduğu gibi,ulusal ve Türk Tarihinin her döneminde “At Murattır” sözcüklerine bağlı kalınarak,her Türk ata karşı sevgi,güven,ilgi duymuş ve onu kendisinden bir parça kabul etmiş,ona kutsallık tanımış,saygınlık kazandırmış,sanatında,edebiyatında,müziğind e eşsiz bir yer vermiştir ![]() Nazmi Sevgen;”Türklerde at ve atçılık” adlı kitabında 1937 yılında Ankara da toplanan tarih kurultayında Avusturya lı tarih bilimcisi Hoopers atın ilk evcilleştirme hareketinin İç Asya da Türkler tarafından yapıldığını, Macar tarihçisi Allfoldin de,bu konudaki ilklerin Altay Türklerine ait olduğunu öne sürmüştür ![]() ![]() ![]() ![]() Yaklaşık olarak M ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Eski Türklerde at kültürü ile ilgili çeşitli bulgular bir belge olarak,bu gün çeşitli ülkelerin müzelerine değer katmaktadır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Eski Türklerin ilkel atları yakalayabilmek için Türlü yöntemler kullandıkları,kitabelerde yazılıdır ![]() ![]() ![]() Tüm tarihi kaynaklar,atın vatanı olarak orta Asya bölgesini göstermektedir ![]() ![]() ![]() Atsız Türkler sosyal yaşamda hor görülürdü,fakirlik nedeni ile ata sahip olamayanlar çalmak zorunda idi ![]() ![]() ![]() Çalınan atları belirlemek amacıyla atları özel damgalama yöntemleri uygulanıyordu ![]() ![]() ![]() Eski Türklerde at yarışları ile eş seçiminde de kullanılıyordu ![]() Bu yarışlar iki türlü oluyordu birisinde atlı kızlar bir grup halinde yarışa başlıyorlar ve arkalarından atlarını grup halinde koşturan erkekler içlerinden birini yakalayıp atlarının terkilerine alıyorlardı ![]() ![]() Diğer türlü ise eğer kızın isteyeni çok olursa yarışa kız tek başına başlıyor,daha sonra ardından atlarını koşturan erkek grubundan kim kızı yakalarsa o evlenme hakkını elde ediyordu ![]() Eski Türklerde görülen atla bütünleşme", Osmanlı Türklerinde de sürmüştür ![]() ![]() ![]() Anadolu Selçuklularında 100 bin süvariden oluşan bir ordu bulunuyordu ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Yaşama sevincini, atıyla paylaşan, onunla mutlu olan ve hattâ onunla birlikte gömülen at, Türk'ün kalbinde, ağıtlarında ,edebiyatında ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Emrullah Efendi "'Memalik-i şahane"de, at vergisi asla vaz'edilmediği cihetle, bizde at vergisinden bahse mahal yoktur demektedir ![]() ![]() ![]() Sultan Abdülaziz dönemi sonrasında ülkedeki at kalitesi değerini gittikçe yitirirken, tersine olarak at yarışları da daha düzenlilik kazanmıştır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Ata Sporları-1.Atcılik Binicilik- |
![]() |
![]() |
#2 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Ata Sporları-1.Atcılik Binicilik-Türklerin ok ve yaya verdiği önem, onun inanç dünyasını da etkilemiştir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Öte yandan, tüm dünya uluslarınca benimsenen gerçekte, ok-yay ve okçuluğun Türklerce dünyaya tanıtılmış olmasıdır ![]() ![]() Bedenlerini çeşitli uğraşlarla en iyi biçimde eğiten Türkler, ok ve yayı çok iyi değerlendirmişlerdir ![]() Maden çağının açılması ve atın eğitilmesi sonrası Türklerin Orta Asya'dan göçleriyle ok ve yayın kullanımındaki becerilerini dört bir yana yaymışlardır ![]() ![]() Ünlü Türk Hakanı Oğuz Han, Gün, Ay ve Yıldız adlı üç büyük oğluna "Bozok", Gök, Dağ ve Deniz adlı üç oğluna da "üçok" demesi, Türklerin oka verdikleri önemi yansıtması bakımından büyük değer kazanır ![]() Çin kaynakları Eski Türklerin ok ve yay yapımındaki üstün başarılarını da anlatır ![]() Ok sözcüğü, Eski Türklerde kabilelerin adlandırılmasında da kullanılırdı ![]() ![]() ![]() 16 Büyük Türk imparatorluğunda at ile birlikte ok ve yayın önemi ayrıdır ![]() ![]() Türklerde okçuluk binicilikle birlikte beden kültürü anlayışının öncüsü olmuştur ![]() ![]() ![]() At üzerinde okçuluğun temel eğitimi için su nitelikler zorunlu idi: çok iyi ata binmek, yer egitiminde çok başarılı olmak, at hızla giderken yay kurabilmek, hareket halindeki atla ön taraftan arkaya dönerek bu dönüş açısı içersindeki özellikle hareketli hedefleri vurmak ve üzerine atılan oklardan korunabilmek i için atin değişik yerlerine bedenini gizleyebilmek ![]() ![]() Eski Türklerde oklar sırtta ya da atın eğerine takılan özel torbalarda taşınırdı ![]() ![]() Eski Türklerde ok ve yay sosyal yaşamda değişik anlamlarda da kullanılırdı ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Kaşgarlı Mahmutun Divan-i Lûgat-it Türk adli yapitinda, okun ayni zamanda "Pay" anlamına geldiği belirtiliyor ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Daha sonraları Anadolu Bektaşilerinin de aynı yöntemi uyguladıkları gibi koyun, ya da öteki büyük baş hayvanlar paylaşılmasında ok atışlarından yararlanılırdı ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Ünlü Arap gezginlerinden ![]() ![]() ![]() Ok-yay yapımı ve okçuluk Osmanlı Türklerinde daha büyük bir gelişim göstermiş ve daha büyük anlam kazanmıştır ![]() Okçuluk Doğu menşeli ulusların hiçbirinde Türklerdeki kadar uzun süre benimsenmemiş ve Türkler kadar başarıyla devam ettirilmemiştir ![]() ![]() Türkmen boylarının etnolojisi hakkında değerli bir kaynak olan Dede Korkut Kitabı'nda: Türkmen gençlerinin boş vakitlerini ok atıştırmakla geçirdikleri, kuvvetlilik iddiasındaki yiğitlerin ok yarıştırmak yolunu seçtikleri, düğün eğlenceleri sırasında damat ve arkadaşlarının ok koşusu düzenledikleri, evlenen bir yiğidin bir ok atıp, okun düştüğü yere gerdek çadırını kurduğu ve düğün eğlentileri sırasında da damat ile arkadaşlarının ok atıştıkları anılıyor ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Türk okçuluğu, İstanbul'un fethinden sonra, başkentte ve Osmanlı Devleti'nin belli başlı illerinde yeni bir boyut kazanmıştır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Osmanlı ordusunda ok ve yay kullanıldığı devirlerde, askerlerden çoğu; iyi yetişmiş, usta birer kemankeştiler ![]() ![]() ![]() Kuruluşundan 17 ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Ata Sporları-1.Atcılik Binicilik- |
![]() |
![]() |
#3 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Ata Sporları-1.Atcılik Binicilik-Türklerde en eski spor türlerinden biride Güreştir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() İlk çağlarda güreş, elbette bir tür boğuşmadır ![]() ![]() ![]() Kaşgarlı XI ![]() ![]() ![]() ![]() Aynı dönemlere (XI ![]() ![]() Bu iki temel eserlerden yarım asır sonra (1127 - 1144) yazılmış olan ME ![]() ![]() Günümüz Orta ve diğer Asya Türk toplumlarından Azeriler “gülaş”, Başkurtlar “köraş”; Kazaklar “küres”; Kırgızlar “küröş”; Özbekler “kuraş”; Tatarlar “köraş /küreş; Türkmenler “göreş”; Uygurların “küraş/küreş” (KTLS ![]() ![]() ![]() Yukarıda da görüleceği gibi güreş sözcüğü bütün Türk toplumlarında birbirine benzer ya da aynı şekilde telaffuz ediliyor ![]() ![]() ![]() “Kür” sözcüğü eski Türk yazıtlarında (Orhun ve Yenisey) da sık sık geçmektedir ve manası “güçlü”, “sarsılmaz”, “kuvvetli” anlamına gelmektedir (Orhun, 1987) ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Her toplumun kültür hayatında farklı boyutlarda görülen güreş sporu, Türk spor geleneğinde çok zengin bir yere sahiptir ![]() ![]() ![]() ![]() Güreş ve türleriyle ilgili ilk vesikalar da, Çin kaynaklarından tasvir edilebilmektedir ![]() ![]() ![]() M ![]() ![]() ![]() ![]() İlk Türk güreşlerini, ilk Batı medeniyeti güreşlerinden ayıran birçok özellik bulunmaktadır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Ancak şu ana kadar tespit edilen belge ve bulguların hiç birisi, Türk güreş geleneğinin zengin boyutlarını yansıtmamaktadır ![]() ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Ata Sporları-1.Atcılik Binicilik- |
![]() |
![]() |
#4 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Ata Sporları-1.Atcılik Binicilik-Cirit; Türklerin yüzyıllardan beri oynadıkları bir Ata sporudur ![]() Türkler bu Atlı oyunu Orta Asya dan günümüze taşımışlardır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Tarihin eski çağlarında insan topluluklarının ulaşım ve savaş vasıtalarından olan at sürüler halinde beslenmiş,günün şartlarına göre eğitilmiş savaş zamanlarında savaş vasıtası,sulh zamanlarında da spor ve eğlence vasıtası olmuştur ![]() ![]() ![]() ![]() Atalarımız barış zamanlarında at ve askerlerini zinde ve kuvvetli tutabilmek için atlı cirit sporunu tesis etmiş, insanları ruh ve bedenen eğiterek yarınlara hazırlamışlardır ![]() ![]() ![]() ![]() Cirit oyunu kendisi de iyi bir oyuncu olan II ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Ciritçi karşı taraf oyuncusundan kendisini sakınmak için çeşitli hareketler yapar, atın sağına soluna, karnının altına, boynuna yatar ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Öte yandan cirit oyununda ölüm olmaması için, daha evvelleri hurma ve meşe ağacından 70-100 santim uzunluğunda, 2-3 cm ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ilk ihtisas kulübü Erzurumda 1957 de Erzurum Atlı spor Kulübü kurulmuş daha sonraları Erzurumda 11,Erzincanda 1,Bayburtta 1,Ankara da 1,Uşak da 4,Manisa da 1,Malatyada 1 kulüp kurulmuştur ![]() Cirit Oyunu, daha 40-50 yıl öncesine değin Anadolu'da yaygın bir oyun olduğu halde son yıllarda sadece ERZURUM ERZİNCAN UŞAK BAYBURT ANKARA MANİSA KARS yörelerinde yaşamaya devam etti ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Buna rağmen halen Anadolu'nun hemen her köşesinde düğünlerde ve bayramlarda köy delikanlıları ve kasaba halkı Cirit Oyunu'nu oynamaktadır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Her yıl Ertuğrul Gazi Törenleri dolayısıyla eylül aylarının ikinci Pazar günleri Söğüt'te, çeşitli şenlikler vesilesiyle de Erzurum, Kars ve Bayburt dolaylarında oynanmaktadır |
![]() |
![]() |
![]() |
Ata Sporları-1.Atcılik Binicilik- |
![]() |
![]() |
#5 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Ata Sporları-1.Atcılik Binicilik-Süvari bir ulus olan Türklerde kılıcın her kişinin yanında taşıdığı bir araç olması çok doğaldır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() İyi kılıç yapımı demiri bulan Türkler tarafından gerçekleştirilmiştir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Kılıcı saldırı aracı olarak kullanan Türkler kılı kesecek kadar hünerli idi ve savunma aracı olarak kalkanı da ona eş değer özellikte kullanıyordu ![]() ![]() ![]() ![]() M ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Tarihçi lofyor ![]() ![]() ![]() ![]() Ayrıca tarihi belgelerde Alparslanın yönettiği ani saldırılarda her Türk askerinin biri elinde,biri belinde,biride ağzında olmak üzere üç kılıcı olduğu belirtilir ![]() ![]() Kılıç;kabza,korkuluk ve namlu diye adlandırılan üç bölümden oluşmaktadır ![]() Kabza: Ağaç,boynuz,kemik yada madeni maddelerden yapılırdı ![]() ![]() Korkuluk: Kılıcı kullanan kişinin elini bir darbeye karşı koruyan bölümdür ![]() Namlu ise: Kılıcın madeni bölümüdür ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Eski Türklerde kılıç yapımı ustalığı yanı sıra,kılıç üzerine ve kınına yapılan işlemecilikte büyük bir sanata dönüşmüştür ![]() ![]() ![]() ![]() 11 ![]() ![]() ![]() ![]() Eski Türklerde daha 5-6 yaşındaki çocuklar ellerine verilen tahtadan yapılmış kılıçlarla bu uğraşa hazırlanırdı ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Kılıç-kalkan oyunu bir dini inançtan oluşmuştur ![]() ![]() ![]() İki düşman kabile arasındaki iddialı gösterilerde öldürme koşulu vardı ![]() ![]() ![]() Türkler çok iyi kullandıkları kılıçlarına kutsal bir değer kazandırmışlardır ![]() ![]() ![]() ![]() Kılıç yapımı için 3-5 kg ağırlığındaki kılıç yumurtası 5-8 cm çapında ve 8-12 cm yüksekliğinde oval biçimdeki bir çelik külçe dövülerek yapılırdı ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
![]() |
![]() |
|