11-04-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Osmanlı Gölge Oynunu Tekniği
Karagöz, 1 x 1 20 boyutunda, gerilmiş beyaz bir perde gerisinde oynatılır Çoklukla mermerşahiden yapılan karagöz perdesi, karagözcüler arasında «ayna» diye anılır Perde, pamuk ipliğinden yapılmış üç dört parmak enliliğinde bir fitilin zeytinyağı doldurulmuş bir kab içinde yakılmasıyle meydana getirilen meşaleler ya da kalın «şem'a» (= mum)larla arkadan aydınlatılırdı Sonraları havagazı ve elektrik lambaları kullanılmaya başlanmıştır
Perdede oynatılan şekillere «tasvir» adı verilir Tasvirler, ortalama, 35-40 santim boyundadır Tasvir kesmek ayrı bir sanattır Tasvirler, genellikle deve derisinden yapılır Dana, sığır, at, eşek derisinden yapılmış tasvirler de vardır Deri, özel bir yöntemle saydam hale getirildikten sonra «nevrekân» denen keskin uçlu bir bıçakla kesilerek ortaya çıkarılan bu tasvirler kök boya ile boyanır Saydam oldukları için, arkadan vuran ışığı geçirir ve renkleri belli ederler Bunlar, özel olarak açılmış deliklere geçirilen değneklerle oynatılır Oyun sırasında hayalciye yardım eden kişiye «yardak» denir Yardak, tef çalmak, taklitlerin şarkılarını söylemek, tasvirleri sırasıyla hayalciye vermekle görevlidir
|
|
|