Zehir Ve Zehirlenme

Zehir Ve Zehirlenme



Bitkilerin ve hayvanların genellikle savunma amacıyla ürettikleri bazı doğal maddeler ile doğada bulunan ya da insan eliyle üretilen çeşitli kimyasal maddeler canlıların fizyolojik işlevlerini aksatabilir, hatta ölümüne yol açabilir Bu etkiyi gösteren bütün maddelere zehir denirse de, bir canlının dokularında oluşan ve başka bir canlıya zarar veren biyolojik zehirlerin toksin olarak adlarıdırılması daha doğrudur

Zehirlenmelerin çoğu dikkatsizlikten kaynaklanır ve çok tehlikeli sonuçlar doğurabilir Örneğin bir tarım ilacını ya da çamaşır suyunu gazoz şişesine doldurarak saklamak büyük bir düşüncesizliktir; susayan bir çocuk bu zehirli maddeyi gazoz sanarak içebilir Bu tür kazalara fırsat vermemek için tehlikeli maddeleri özel biçim ve renkteki şişelerde saklamalı, üzerine mutlaka uyarıcı bir işaret koymalı ve çocukların ulaşamayacağı yerlerde, en iyisi kilitli dolaplarda tutmalıdır

İnsanların zehirli maddeleri genellikle pek iyi tanımamaları da zehirlenme nedenleri arasında ikinci sırayı alır Örneğin çocuklar kırlarda dolaşırken tanımadıkları bir mantarı ya da güzelavratotunun zehirli meyvelerini yiyerek zehirlenebilirler Bayat balık, et ya da bakterilerin etkisiyle bozulmuş herhangi bir yiyecek de zehirlenmeye yol açabilir Ayrıca, az miktarda alındığında insana yararlı olan bazı maddeler, özellikle bazı ilaçlar aşırı dozda alındığı zaman zehir etkisi gösterir

Zehirli bir maddenin etkili olabilmesi için mutlaka ağızdan alınıp sindirim yoluyla vücuda girmesi gerekmez Borulardan sızan zehirli gazları ya da tutkal, yağlıboya, mazot gibi maddelerden yayılan buharları solumak da aynı derecede tehlikelidir Bazı kimyasal maddelerin kullanıldığı işkollarında çalışanlarda, bu maddelerden havaya dağılan toz ve dumanların solunması ya da zehirlerin deri yoluyla emilmesi nedeniyle zehirlenme belirtileri görülür Azar azar alman zehir zamanla dokularda birikir ve ağır zehirlenmelere yol açar Bu nedenle birçok ülke bazı maddelerin sanayide kullanılmasını yasaklamış ya da çalışanların sağlığını korumak üzere alınması zorunlu önlemleri yasa ve yönetmeliklerle belirlemiştir (Ayrıca bak MESLEK HASTALIKLARI)
Zehirlerin vücuda üçüncü bir giriş yolu da deridir; zehirli bir yılanın ısırması, bir arının sokması ya da trakonyanın zehirli dikenlerini batırması bunun en bilinen örnekleridir