Zebra

Zebra





Atın yakın akrabalarından olan zebralar siyah ve beyaz çizgili postlarından ötürü kolayca tanınır Yalnız Afrika'da bulunan bu hayvanlar seyrek ağaçlı ve otlarla kaplı açık alanlarda yaşar, sık sık antiloplarla karışık sürüler oluştururlar Zebraların da en büyük düşmanı, tüfekli insanlar sayılmazsa aslandır

Zebralar Afrika'ya gelen Avrupalılar'ın acımasız kırımı karşısında önemli ölçüde azalmıştır Varlığını sürdüren üç türünden dağ zebrası (Equus zebra) ender hayvanlar arasında yer alır ve günümüzde yalnız Güney Afrika'nın batı kesimindeki birkaç küçük alan ile Namibia'nın yaylalarında bulunur Dağ zebrasının yüksekliği (boynu ile sırtının birleştiği nokta) 1,2 metredir Beyaz olan arka bölümünde siyah çizgiler bulunmaz
Zebraların en iri türü yüksekliği 1,5 metreye ulaşan Grevy zebrasıdır (Equus grevyi) Bu türün siyah çizgileri çok sayıda ve dar, karnı beyaz, kulakları oldukça uzundur Kenya, Etiyopya ve Somali'deki seyrek ağaçlı bölgelerde yaşar

Bayağı zebranın (Equus burchelli) Güney Afrika'dan Kenya'ya kadar uzanan bölgede yaşayan birçok alttürü vardır Dağ zebrasından daha iri olan bu türün çizgileri daha geniştir Bazı alttürlerin postundaki geniş çizgiler arasında daha belirsiz kahverengi çizgiler bulunur

Eskiden Güney Afrika'da büyük sürüler halinde yaşayan bir zebra çeşidi vardı Bazı bilim adamları bu zebraları Equus quagga adıyla ayrı bir tür sayarken öbürleri bayağı zebranın alttürleri arasında sınıflandırıyorlardı Equus quagga'nın kızıl kahverengi postu önde koyu kahverengi çizgili, arkada düzdü Bu nedenle arka bölümü zebradan çok ata benzer görünüşteydi Post ve etine göz diken beyaz göçmenler ateşli silahlarıyla bu hayvanları kırıma uğrattılar 1880'e gelindiğinde doğal ortamında hiçbir örneği kalmadı Üç yıl sonra Amsterdam Hayvanat Bahçesi'ndeki son örneği de ölünce yeryüzünden tümüyle silindi

Atların yakın akrabaları diğer bir söylev ile pijamalı eşek Bana o kadar kusursuz gelir ki bu hayvanlar tuhaf bir çekim gücünün içine giriyorum zannederim bazen kendimi Yok yok sadece zebralar için geçerli değil bu çekim gücü Bazen bir kelebek bazen de köpek balığı olabiliyor Neyse biz konumuza dönelim


Zebralar, seyrek ağaçlı ve otlarla kaplı açık alanlarda yaşarlar ve sık sık antiloplarla birlikte sürüler oluştururlar Zebralarında atların ki gibi yele adı verilen saçlara sahiptirler; vücut yapıları da atlara benzer ve en az onlar kadar hızlı koşarlar Tuhaf olan şudur ki; zebraların üzerinde ki çizgiler herbirinde farklılık gösterir fakat aynı zamanda da bir nevi hayatta kalmaya yardımcı olmak gibi önemli birde işlevi vardır


Karınlarını doyuran zebra sürüsüne yaklaşan, aslan, kaplan gibi avcılar zebraların üzerinde ki çizgiler yüzünden sürüyü bir bütün olarak algıladığından bu çizgiler zebralar için bir nevi hayat sigortası konumunda oluyor

Zebralar yiyecek bulabilmek için bazı zamanlar çok uzun mesafeler katetmek durumunda kalabilir Fakat karınlarını doyurduktan sonra yeniden katettiği mesafeyi gerisingeri giderek alışık olduğu doğal ortamlarında yaşamayı tercih ederler Ortalama boyları 1 yada 2 metre civarlarına kadar çıkabilir
Zebraların dünya üzerinde yaşayan 3 türü mevcut ve bu türlerin sadece 2 ortak yönü mevcut Birincisi doğal yaşam alanı olarak Afrika kıtasında bulunmaları, ikincisi ortak özellikleri ise postlarında ki çizgilerdir

Ata benzer görünümleriyle aşina olduğumuz otlakları seven bayağı zebraların tüm bedenlerini, geniş, siyah-beyaz almaşık çizgiler kaplar Grevy zebrası hem enine hemde boyuna en uzun türdür Etiyopya, Kenya ve Somali’nin yarı çölleşmiş alanlarında yaşarlar Büyük ve iri kafasının üstünde onları komik gösteren yuvarlak tüylü kulakları vardır Gerçekten göz alıcı bir postu vardır


Postunda ki çizgiler dar ve düzgün aralıklı çizgilerle kaplıdır bunun yanında karnı beyazdır Bir diğer tür ise dağ zebrası olarak bilinir Dağ zebrası grevy zebrasına nazaranbiraz daha küçük ve zayıftır Bunun yanısıra diğer bir ayırd edici özelliği ise başının iki yanından çıkan uzun ve sivri kulaklarıdır Boynunun altında ki sarkık gerdanı ve yaşadığı bölge arazisi ile uyum sağlayan sivri uçlu sert toynaklarıdır


Diğer hayvanlarda olduğu gibi zebralarında ortak düşmanlarının başında insanlar geliyor Evet insanlar zebralar için büyük bir tehdit oluşturmakta fakat bunun yanında da varlıklarını sürdürebilmeleri içinde büyük öneme sahiptirlerZebralar genelde göz alıcı güzellikte ki postları yada başları için avlanırlar


Kaçak avlanma ve az bulunan su kaynakları için insanların arasında oluşan rekabet üç zebra türünü de tehdit etmektedir Tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan dağ zebrasının nüfusunda geçtiğimiz on yıl boyunca % 50 azalma oldu, ama Güney Afrika’daki Dağ Zebrası Ulusal Parkı gibi sığınaklarda başarıyla korunmakta


Kenya’da çiftlik hayvancılığının yaygınlaşması, tehlike altındaki Grevy zebrasının yayılma alanına el uzatıp hayvanın üreme başarısı önünde engel oluşturdu; ama o bölgedeki avlanma yasağı, türün korunmasına katkıda bulunuyor Kenya ve Tanzanya’nın Mara-Serengeti ekosistemindeki bayağı zebra popülasyonu sağlıklı ve istikrarlı; ayrıca popülasyonun üçte ikiden fazlası bu iki ülkede yaşıyor ve savanlarda on binlerce bayağı zebra dolaşıyor