Kuran ve İncil’de Rab Kelimesi

Kuran ve İncil’de Rab kelimesi


Kur’ân’da 969 defa geçen rabb kelimesi, Kâmûs-ı Türkî’de şöyle tarif edilmiş:
1Efendi,sahip, malikeşanl:mutasarrıf
Örn: Rabbü’l-mal Mal sahibiRabbü’d-dar Ev sahibi
2Kainatın sahibi ve maliki olan Allah
Çoğulu Erbab’dır(1)


Arap dilinde “rabb” kelimesi; itaat edilen efendi, bir şeyi ıslah eden, bir şeyin maliki ve sahibi anlamlarında kullanılmıştır

Rabb kelimesi insanlar içinde sıfat olarak “Sahip, efendi” şeklinde kullanılmaktadır

Bu anlamada İtaat edilen, sözü geçen, otorite sahibi, reis, efendilik ve üstünlüğü kabul edilen kişilere Rabb denir

Allah’ın sıfatı olarak Rabb:
Allah’ın sıfatı olarak “Rabb”, bütün varlıkları yaratan, yetiştiren, terbiye eden, ihtiyaçlarını gideren, rızık veren, görüp gözeten (Şu’arâ, 26/77-82), insanlara, yerlere, göklere, gezegenlere, hayvanlara, bitkilere her şeye nizamını, güzelliğini, yeteneklerini veren, yaşamalarını sağlayan, her şeyin maliki ve sahibi demektir
Melik ve sahip, yaratma, hidâyet etme, yedirme, içirme, şifa verme ve bağışlama anlamında da kullanılmıştır Meselâ “Onlar bu Beytin Rabbine ibadet etsinler” (Kureyş, 106/3-4) âyetindeki “rabb” kelimesi bu anlamdadır

Rabb genel anlamda (İngilizce olarak lord) terbiye etmek, yetiştirmek, ıslah ve tamir etmek, yönetmek, sorumluluk almak, istediğini yapabilmek, başkan olmak, toplamak, yığmak, hazırlamak; malik ve sahip olmak, nimeti artırmak, üstünlük ve efendilik anlamlarındaki “r-b-b” kökünden türeyen Rabb, efendi, malik, sahip, terbiye eden, yetiştiren, düzene koyan, düzelten, tedbir alan, sorumluluk üstlenen, yöneten, nimet veren, ihtiyaçları gideren, kefil olan, seçkin, sözü dinlenen, otorite sahibi reis, melik, efendiliği ve üstünlüğü kabul edilen kişi demektir Çoğulu erbâbtır Arap dilinde “rabb” kelimesi; itaat edilen efendi, bir şeyi ıslah eden, bir şeyin maliki ve sahibi anlamlarında kullanılmıştır


(1) Kâmûs-ı Türkî/ Şemseddin Sami/C3, S1091

Rab kelimesinin İncilde kullanımı:

İngilizcede Lord olarak geçen bu kelime İncillerde Hz İsa için Tanrılık vasfı gibi kullanılır
Lord:Bey, beyefendi, efendi, sahip anlamlarına gelir ki bunun illaki Tanrısal bir vasıf olması gerekmez

İncillerde bazı bölümlerde Rab kelimesi Hz İsa için kullanılıyor

Mat8: 1 İsa dağdan inince büyük bir kalabalık O'nun ardından gitti
Mat8: 2 Bu sırada cüzamlı bir adam yaklaşıp, "Ya Rab, istersen beni temiz kılabilirsin"diyerek O'nun ayaklarına kapandı
Mat14: 28 Petrus buna karşılık, "Ya Rab" dedi, "Eğer sen isen, buyruk ver suyun üstünden yürüyerek sana geleyim”
Mat17: 4 Petrus İsa'ya, "Ya Rab" dedi, "Burada bulunmamız ne iyi oldu! İstersen burada üç çardak kurayım: Biri sana, biri Musa'ya, biri de İlyas'a"
Mat18: 21 Bunun üzerine Petrus İsa'ya gelip, "Ya Rab" dedi, "Kardeşim bana karşı kaç kez günah işlerse onu bağışlamalıyım? Yedi kez mi?"
Mat20: 30 Yol kenarında oturan iki kör, İsa'nın oradan geçmekte olduğunu duyunca, "Ya Rab, ey Davut Oğlu*, halimize acı!" diye bağırdılar
Mat26: 49 Dosdoğru İsa'ya gidip, "Selam, Rabbî*!" diyerek O'nu öptü

Hıristiyanlar buna dayanarak Rab ismini Hz İsa için tanrısal bir anlamda kullanıyorlar
Oysa aynı İncilin başka bir bölümünde Hz İsa Bu ismi Tanrı için kullanıyor

Mat11: 25 İsa bundan sonra şöyle dedi: "Baba, yerin ve göğün Rabbi! Bu gerçekleri bilge ve akıllı kişilerden gizleyip küçük çocuklara açtığın için sana şükrederim(2)
Mat22: 37 İsa ona şu karşılığı verdi: "'Tanrın Rab'bi bütün yüreğinle, bütün canınla ve bütün aklınla seveceksin'
Mat23: 39 Size şunu söyleyeyim: 'Rab'bin adıyla gelene övgüler olsun!' diyeceğiniz zamana dek beni bir daha görmeyeceksiniz"

İncil anlatımında Hz İsa’nın doğumu anlatılırken Tanrıya Rab deniliyor

Luk2: 6-7 Onlar oradayken, Meryem'in doğurma vakti geldi ve ilk oğlunu doğurdu Onu kundağa sarıp bir yemliğe yatırdı Çünkü handa*fx* yer yoktu
Luk2: 8 Aynı yörede, sürülerinin yanında nöbet tutarak geceyi kırlarda geçiren çobanlar vardı
Luk2: 9 Rab'bin bir meleği onlara göründü ve Rab'bin görkemi çevrelerini aydınlattı Büyük bir korkuya kapıldılar

Hz İsa’nın Şeytan tarafından denenmesi olayında Hz İs Şeytanın telkinine karşı Kutsal kitaptan alıntı yaparak Yalnızca Tanrıya kulluk edilebileceğini söylüyor ve Tanrının kendisinin Rabbi olduğunu dile getiriyor
Luk4: 8 İsa ona şu karşılığı verdi: "'Tanrın Rab'be tapacak, yalnız O'na kulluk edeceksin' diye yazılmıştır"
Oysa bu isim vasıfsal olarak İslam dünyasında her şeyin sahibi ve en büyük olması nedeniyle Allah için, Saygı ve hürmet nedeniyle Peygamber için, tasavvufta ise mürşitler için efendimiz anlamında kullanılır