Sefiller - Kitap Özeti

Bay Myriel genç yaşında evlenmiştir Eski parlamento üyeleri dağıtıldıktan sonra Bay Myriel İtalyaya göç etmiştir ve burada uzun süredir hasta olan eşini Fransız İhtilali ile birlikte kaybetmiştirUzun bir aradan sonra Bay Myriel tekrar Fransaya dönmüştür Burada rahip olmuştur ve Digne piskoposluğuna atanmıştır Bu atamayla Bay Myriel kendisinden on yaş küçük olan kız kardeşini ve hizmetçilerini alarak görev yerine gitmiştirPiskoposluk sarayı çok görkemli bir konaktır fakat bunu yanında hastane tek katlı çok küçük bir yerdir Bay Myriel bir akşam hastanenin başhekimini evine yemeğe çağırır ve ona evi ile hastaneyi değiştirmeyi önerir Bu öneriyi sevinçle karşılayan başhekim bu öneriyi kabul eder ve kısa bir sürede hastane ile piskoposluk sarayının yeri değişirBay Myriel yaptığı yardımlarla kısa sürede halkın kalbinde taht kurmuştur Halka verdiği vaazlarda hasta olan insanlara kötü gözle bakılmaması gerektiğini bunu aksine hastalığı yaratan koşulları görüp onları iyileştirmenin bir çaresini bulmanın gerektiğini anlatmıştır1815 yılının Ekim ayında Digne kentine kırk yaşlarında bir adam gelmiştir Bu adam ilginç giyimiyle garip bir görüntü oluşturuyordur Adam kentin en gösterişli bir hanına doğru yürür ve orada kalmak istediğini han sahibine iletir fakat kalacak yer olmadığı için buradan geri döner Halbuki bu handa yer vardır fakat hancı sahibinin gözü tutmadığı için adama yalan söyler ve onu başından atarAdam, girdiği diğer meyhanede de handaki olaylara benzer davranışlarla karşılaşır ve bir cezaevinin kapısını çalar Küçük pencereden bakan gardiyana bir gecelik yatak istediğini söyler fakat gardiyan oraya sadece suç işleyenlerin girebileceğini söyler ve pencereyi kapatırGece yaklaştıkça adam iyice titremeye başlamıştır Yürüdüğü yolun sonunda yıkık bir kulübe görür ve geceyi geçirmek için oraya sığınmaya karar verir Fakat içeri girer girmez kocaman bir köpekle karşılaşır ve haykırarak oradan uzaklaşır Bütün umutlarını yitirmiş bir vaziyette kilisenin bahçesindeki taş kanepeye uzanır Tam o sırada kiliseden çıkan ihtiyar bir kadın adamı görerek ona yaklaşır Bu kadın Bay Myrielin hizmetçisi Bayan Magloiredir Adama yaklaşarak ona bir kaç soru sorar ve sonunda adamın elini tutarak bahçenin öbür ucundaki kulübeye gitmesini önerir ve daha sonra oradan uzaklaşır
Adam hiçbir şey söylemeden kendisine gösterilen yere doğru yürür ve kulübenin kapısını çalar İçerden bir ses kapının açık olduğunu ve içeri girebileceğini söyler
Yabancı adam kapıyı itip içeri girer Kısa bir süre sonra adam Bay Myrielin yanına gelerek boğuk bir sesle adını Jan Valjan olduğunu ve kürek hükümlüsü olduğunu anlatır ve devam eder Tam on dokuz yılının zindanda geçirdiğini, Paterliye kasabasına gittiğini ve dört gündür yolda olduğunu söyler
Piskopos (Bay Myriel) sakin bir sesle hizmetçiye dönerek misafirlerine yiyecek ve yatacak bir mekan hazırlamalarını söyler Kısa bir süre sonra Bayan Magloire elinde gümüş şamdanlarla içeri girer Misafirin önüne altın, gümüş çatal-bıçakları ve tabakları koyar
Bayan Magloire çok güzel bir yemek hazırlamşıtır ve Piskopos bir de bunlara özel günler için sakladığı Bordo şarabını ilave ederek misafirine:
-Buyurun sofraya! demiştir
Adam, açlığın vermiş olduğu hisle hemen sofraya oturup yemeklerini yemiştir ve yemekten sonra meyve yerken piskoposa teşekkürlerini bildirirAdam yemekten sonra kendisine ayrılan yatağa giderek deliksiz bir uykuya dalarJan Valjan gece yarısı uyanır ve tekrar yatmak ister fakat bir türlü uyuyamaz Aklı ihtiyar, hizmetçinin birkaç saat önce masaya koyduğu gümüş ve altın yemek takımlarında kalmıştır Geceyarısı kalkıp gizlice papazın odasına girer ve sanki bunu daha önceleri yapıyormuş gibi çabucak papazın başucundaki sepeti kavrar Bu sepetin içinde o akşam yemek yediği gümüş takımlar vardır Jan Valjan kısar sürede odadan çıkar ve kaçmaya başlarErtesi sabah Bay Myriel bahçeye dolaşmaya çıkar Bu sırada sararmış bir yüzle hizmetçi Magloire çıkagelir ve dünkü adamın gümüş takımlarını alarak kaçtığını söylerMyriel kadına dönerek gümüş takımların kendilerinin mi olduğunu sorar Hizmetçi tam cevap vermeye hazırlanırken Jan Valjan ve onu yakalayan üç jandarma kapıyı açarak içeri girerler Jandarmalar piskoposa askerce bir selam vererek:
- Piskoposum… bu sefil…
Myriel jandarmanın sözünü keserek Myriele niçin sadece çatal-bıçak ve tabakları aldığını oysa ki kendisinin ona gümüş şamdanları da verdiğini söyler Bu sözler karşısında Jan Valjan Myriele büyük bir şaşkınlıkla bakar Bu sırada piskopos askerlere Jan Valjanı serbest bırakarak gitmelerini emrederek Jan Valjana şamdanları da verir
Jan Valjan, hayretten ve korkudan sapsarı kesilmiştir Piskopos şamdanları uzatırken ona yaklaşarak gümüşleri alarak kötü geçmişini unutmasını ve iyi bir insan olma yolunda kendisine verdiği sözü tutmasını söylerJan Valjan koşarcasına Digne kentinden çıkar ve akşama kadar kırlarda yürür
Aynı yüzyılın içinde Montfermeide bir otel vardır Bu oteli Tenardiye adında bir karı-koca çalıştırmaktadır Kapının önünde iki kız çocuğu oynamaktadır Çocukların annesi oturmaktadır Tam bu sırada kucağında çocuğu ile birlikte çok yoksul bir kadın kapıya gelir Üzgün ve birazda hasta görünümlü olan bu kadın Bayan Tenardiyeye kendi öyküsünü anlatmaya başlar Konuşması bitince kucağındaki çocuğu öperek uyandırır ve kapının önünde oynayan iki kız çocuğun yanlarına yollar ve iki kadın konuşmalarına devam ederlerBu sırada Bayan Tenardiye küçük kızın adının Cosette olduğunu öğrenir Üç küçük kız kardeş gibi kapının önünde oynuyorlardır Bu durum karşısında yabancı kadın Bayan Tenradiyenin elinin tutarak kızının onların yanın kalmasını ister Bayan Tenardiye kadının bu isteğini geri çevirmezYabancı kadın onlara ayda altı frank verebileceğini söyler Bu sözü duyan Bay Tenardiye yedi franktan aşağıya olmayacağını üstelik altı aylığının da peşin olacağını,çocuğun giyimi içinde on beş frank vermesi gerektiğini ancak bu koşullar altında çocuğu kabul edeceğini söyler
Kadın seksen frankı olduğunu ve adamın istediklerini vereceğini söyler ve böylece pazarlık kısa sürede sona erer Kadın o gece otelde kalır ve ertesi sabah kısa zamanda dönmek umuduyla oradan ayrılırOtel sahibi bir ölü soyucudur Kadından aldığı paralarla borçlarını ödemiştir fakat çocuğa gereken ilgiyi göstermemiştir Çocuğunu otel sahiplerine bırakan Bayan Fantine, Monteil-Sur-Mer kentine gelince her şeyi değişmiş bulur ve bu sırada kendisi gitgide yoksullaşmıştır1815 yılının sonlarına doğru yabancı biri şehre gelip yerleşmiş ve yeni buluşlarıyla yeni bir sanayi geliştirmiştir Üç yıl sonra bu adam hem kendisini hem de çevresindekileri zengin etmiştir Adam köye geldiğinde bir yangın başlamıştı ve adam ölümü hiçe sayarak jandarma komutanının iki çocuğunu alevler çıkarmıştır Cesur yabancı bu olaydan sonra Baba Madlen diye tanınmıştır Adam çok kazanıyordur ama kazancının tümünü yoksullara harcamaktadır Kasabaya hastane, okul ve düşkünler evi yaptırmıştırKral,halka yaptıklarına karşı Baba Madlene şehrin valiliğini teklif etmiştir Halkın da sürekli istek ve ricalarıyla bu görevi kabul ederek vali olmuştur Herkese yardımcı olmaya çalışmaktadır 1821 yılının başlarında Digne şehri piskoposunun öldüğü haberi gelmiştir şehre Vali Madlen bu habere çok üzülmüştür Günlerce karalar giyerek yas tutmuştur Bu durum şehir sakinlerinin dikkatini çekmiştir ve kısa bir süre sonra Valiyle piskopos arasında akrabalık olduğu söylentileri yayılır Merakını yenemeyen bir vatandaş Valiye bunu sorar Bu soru karşısında Vali böyle bir şey olmadığını fakat bir zamanlar onun uşaklığını yaptığını söyler
Bu beklenmedik haberle Valiye gösterilen saygı tüm yörelerde dillere destan olur Fakat bu hastalığa polis müfettişi Javert yakalanmamıştır Bu adam tüm bakışlarını Vali Madlen üzerine çevirmiştir fakat Madlen herkese olduğu ona da içtenlikle davranmaktadır Bir gün Fauchelevent Babanın ayağı kayar ve bir at arabasının altına düşer Araba ağır yüklüdür ve tekerler gittikçe çamura gömülmektedir Kaldıraç getirip ihtiyarı arabanın altından kurtarmak gerekmektedir Tam bu sırada Vali Madlen olay yerine gelir ve canı pahasına arabanın altına girip Fauchelevent Babayı tekerleklerin altından kurtarır Vali Madlen, Fauchelevent Babayı kendi fabrikasının revirlerinden birine yatırır Zavallı ihtiyar ertesi sabah başucunda Vali Madlenin bıraktığı bir zarf içinde kaybettiği atların ve kırılan arabasının bedeli olan bin frank bulur
Fauchelevent baba iyileşmiştir fakat bacağı sakat kalmıştır Madlen onu Pariste bir manastıra bahçıvan yapmıştırFantine memleketine döndüğünde Vali Madlenin fabrikasında iş bulup çalışmaya başlamıştır Her ay kızı için Tenardiyelere düzenli para göndermektedir Okuma yazma bilmediği için mektupları başkasına yazdırmaktadır Sık mektup yazması, hakkında olumsuz söylentilerin çıkmasına neden olmuştur Fabrika müdürü, bir gün Fantineyi yanına çağırıp ona elli frank vermiş ve Madlenin kendisini işten çıkarmak istediğini söylemiştir Oysa ki Madlenin hiçbir şeyden haberi yoktur Bir gün Tenardiyelerden mektup gelir Çocuğu hasta olduğu için elli frank istemektedirler Fantine elindeki son parayı hemen postayla göndermiştir Kısa bir süre sonra başka bir mektupta çocuğuna çok masraf yapıldığını ve yüz frank göndermezse çocuğu sokağa atacakları yazmaktadırFantinenin bütün parası bitmiştir ve bu parayı bulmak için saçlarını berbere, ön dişlerini dişçiye satarak elli frank toplayabilmiştir ve son durumuyla on beş yaş birden ihtiyarlamıştır gibi görünmektedir Fantine, bunlara neden olan Madlen Babaya lanetler yağdırmaktadırBir gün sokakta yürürken, birkaç sokak serserisi ona saldırır ve bu durum karşısında Fantine kendini savunmak için adamları tırmalamaya başlamıştır Bağrışmalarla etrafta insanlar toplanmaya başlamıştır Tam bu sırada Javert yanındaki jandarmalarla olay yerine gelerek askerlere kadını onunla birlikte karakola getirmelerini emretmiştirJavert, hazırladığı tutanakla Fantineye altı ay hapis cezası verir Bu ceza karşısında Fantine Cosettei düşünerek ağlamaya başlarAskerler Fantineyi tam götürecekleri sırada Vali Madlen çıkagelir Fantine gülerek Madlene yaklaşır ve “demek vali olacak adam sensin!” diyerek yüzüne tükürür Müfettiş tam olaya müdahale edecekken Madlen onu engeller ve Fantineyi serbest bırakmasını emreder Javert serbest bırakmak istemese de Madlen büyük çabaları sonucu Fantine serbest kalır Madlen tüm olanları yeni öğrendiğini ve bu durum karşısında üzgün olduğunu söyleyerek özür diler ve tüm borçlarının ödenerek çocuğuna kavuşacağının müjdesini verir
Fantine bu sözler karşısında dayanamaz ve düşüp bayılır Madlen onu fabrikasındaki revire yatırır Ertesi gün her şeyi öğrenir ve Tenardiyelere bir mektup yazarak Fantinenin borcunun bir mislisini ödeyeceğini ve çocuğu hemen Monteuil-sur-Mere göndermelerini isterFantinenin sağlığı kötüye gitmektedir Tenardiyeler parayı görünce çok şaşırmışlardır fakat çocuğu vermek istememişlerdir Madlen bir gün Fantineye Cosettei almak için birini göndereceğini , olmazsa kendi gideceğini söylemiştir Sonra Fantinenin ağzından Tenrdiyelere bir mektup yazmıştır
Ertesi gün gelişen olaylar sonucunda Madlen eskiden işlediği suçun cezasını başka birisinin çektiğini öğrenir ve hemen adamın cezasının kesileceği duruşmaya gider Tam yargıç duruşmayı bitirecekken Madlen yapılan hatayı düzeltmek istediğini asıl suçlunun kendisi olduğunu itiraf eder Bu itiraf daha sonra tanıklar tarafından da onaylandı ve sonun adam serbest bırakılır Madlenin gerçek adı Jan Valjandır ve aynı gün akşamı Javert; Jan Valjanı tutuklama emrini alır Bu durum sonucunda Fantine yeniden yavrusu Cosettei göremeyeceği duygusuna kapılarak umutsuzluk ve acı içinde son nefesini verir Jan Valjan tutuklandıktan sonra hizmetçisine bir mektup yazıp Fantinenin cenaze masraflarının karşılanmasını ve geriye kalan servetin yoksullara dağıtılmasını söyler
Jan Valjan, Fantineye verdiği sözü tutmak için ilk fırsatta kaçmıştır ce küçük Cosettei bulmak için Monfermeile gitmiştir Jan Valjan ormanın içinden yürüyerek tarif edilen otele doğru giderken, çaresizce inleyen bir ses duyar Bu ses küçük Cosettee aittir Kız su dolu kocaman bir kovanın ağırlığı altında iki büklüm yürümektedir
Jan Valjan küçük kıza yardım eder ve onunla birlikte çalıştığı otele yani Tenardiyelerin yanına gider ve bu sırada küçük kızın Cosette olduğunu öğrenirJan Valjan otele girdiğinde Tenardiyelerle tanışır ve bir gece orada kalacağını belirtirValjan ertesi sabah kalktığında Bayan Tenardiyeye gideceğini hesabının ne kadar olduğunu sorar Bayan Tenardiye kocasının hazırladığı yirmi üç franklık faturayı utangaç bir yüzle Jan Valjana uzatır Jan Valjan makbuza bir göz attıktan sonra kazançlarının iyi olup olmadığını sorar
Kadın utangaç bir yüzle hayır diye cevap verir ve Cosettein kendilerine çok masraf açtığını söyler Jan Valjan Cosette alabilmek için ilgisiz görünür ve Cosettei birisinin onlardan alsa nasıl olacağını sorarBayan Tenardiye sevinçle onu alıp götürebileceğini sevinçle söyler ve Jan Valjan gizli bir sevinçle kabul eder Konuşmaları dinleyen Bay Tenardiye Jan Valjan ile konuşmak ister ve ona acilen bin beş yüz franka ihtiyacı olduğunu söyler Jan Valjan hiç tereddüt etmeden üç tane beş yüzlük frankı masa üstüne atar Paraları gören Bay Tenardiye hemen çocuğu getirir ve daha sonra Jan Valjan ile Cosette oradan uzaklaşırlar
Jan Valjan Cosettei Parise götürür ve orda eski bir eve yerleşirler Ertesi Jan Vljan sokakta bir dilenciye para verirken dilencinin ona dik dik baktığını görür ve onun bir polis olabileceğinden şüphelenir Eve geldiğinde hemen bütün eşyalarını toplar ve Cosettei yanına alarak oradan uzaklaşır ve bir avluya gelir Bu avluda topallayarak yürüyen bir ihtiyara rastlar ve adama cebinden çıkardığı paraları uzatarak bir gecelik yer istediğini söylerAdam geri dönerek şaşkın bir ifadeyle Jan Valjanın suratına bakar ve ona Madlen Baba olup olmadığını sorar Fakat Jan Valjan bu ihtiyarı tanımamıştır Adam kendisinin bir arabanın altından kurtardığı Fauchelevent Baba olduğu söyler Sonunda Jan Valjan hatırlar ve Fauchelevntin kaldığı bayanlar manastırının arkasında bir kulübeye yerleşir Fauchelevent onu manastıra kardeşi olarak tanıtır ve onun bahçıvan olarak işe alınmasını sağlar ve Cosetteinde manastıra kabul edilmesini sağlar
Cosette haftada bir gün Jan Valjanın yanında kalmaktadır Manastırda her şey huzur vericidir Bu durum Jan Valjana büyük bir huzur vermektedir Böylece aradan sekiz yıl geçmiştirCosette eğitimini manastırda tamamlamış ve büyümüştür Bay Jilnorman doksan yaşını geçmiştir fakat hala dimdik ayaktadır Bir kızı, çocuğunu doğururken ölmüştür Bay Jilnorman torununu kendisi yetiştirmek istemiş, eğer bu isteğine karşı çıkarsa onu mirasından mahrum edeceğini çocuğun babasına bildirmişti Maryüs(çocuk)ün babası Waterloo Savaşı sonrası albay rütbesiyle baron ünvanını almıştır Oysa Bay Jilnorman büyük devrimin bir haydutluklar yığını olduğunu düşünüyordur Damadının fikirlerine karşı çıkıyordur fakat torununu da çok sevmektedir
Maryüsün babası Vernonda çocuğunun hasretini çiçekleri severek gidermeye çalışmaktadır Maryüs on yedi yaşına girmiş, koleji bitirmiş, hukuk tahsiline başlamıştırBir akşam okul dönüşü büyükbabası elinde bir mektupla onu karşılar ve babasının ağır hasta olduğunu ve ertesi günü Vernona gideceğini söylerMaryüsün babası hakkındaki kanaati yılda iki mektuptan oluştuğu için Vernona gitmekte acele etmez Ertesi günü Vernona verdiğinde gözü ihtiyar hizmetçiyle karşılaşır Albay Pontmercy iki saat önce ölmüştür Maryüs babasının yatağının başucunda bir mektup bulmuştur Mektupta imparatorun kendisini baron yaptığını, Jilnormanın bu ünvanını tanımadığını fakat onu Maryüsün taşıyacağından hiçbir kuşkusu olmadığını belirtir Mektubun sonunda kendisini savaştan yaralıyken kurtaran çavuşun adı yazıyordur Oğlu Maryüse eğer o adamı görürse ona iyilik yapmasını istemektedir
Maryüs, babasının defin merasiminden sonra Parise dönüp öğrenimine devam etmiştir büyükbabası, babasının üniformasını ve kılıcını bir eskiciye satmıştır
Birkaç ay sonra Maryüs bir gün kiliseye duaya gider Merasim başlamadan yanına yaklaşan ihtiyar biri ona eski yerine oturduğunu söyler Maryüs yan sandalyeye geçer Bu sırada adam konuşmasında oturduğu yerin eskiden Pontmercy adında bir albayın olduğunu söyler Kiliseye duaya getirilen oğlunu uzaktan görmek için geldiğini fakat bundan çocuğun haberi olmadığını söyler Çocuğun anne tarafının ailesi bir miras meselesini araya sokarak çocuğu görmesini engellediklerini fakat kendisine göre siyasi inançları nedeniyle çocuğunu ondan ayırdıklarını söylediMaryüs, bir tesadüf eseri babası hakkındaki gerçeği acı da olsa öğrenmişti O günden sonra babasının bütün hayatını öğrenmeye çalıştı Maryüs büyükbabası ile babası yüzünden tartışmış ve büyükbabasınin evini bir daha dönmemek üzere terk etmiştir Ertesi günü fakültede yeni birisiyle tanışmıştır Bu kişi, “Maryüs Ponmersi” dendiğinde “burada” diyen ve bu yüzden okuldan kaydı silinen biridir Adı Legidir Maryüs, olayı duyunca çok üzülmüştür fakat arkadaşı onun aksine çok neşelidir
Maryüsün siyasal düşünceleri yüzünden evden kovulduğunu öğrenince çok üzülmüştür Onu teselli ederek kendi otelinde birlikte kalabileceğini söyler
Maryüs, geceleri çeviri yaparak gündüzleri hukuk fakültesine devam ederek okulunu bitirir Kaldığı oda Legi Kurfeyrakındır Bu oda eskiden Jan Valjan ile Cosettein Parise ilk geldiklerinde yerleştikleri eski evdiKısa zamanda yürekliliği ve çalışkanlığıyla Maryüs yoksul olmaktan çıkmıştır Almanca ve İngilizce Öğrenmiştir Pek hukuk davaları almıyor onun yerine çeviri ve gazete makalelerine derleme yapmaktadır Bu iş ona yılda yedi yüz frank kazandırmaktadır Boş zamanlarında yürüyüşlere çıkıp bol bol düşünerek hayaller kurmaktadır
Yirmi yaşında yakışıklı bir genç olan Maryüs, Lüxemburg Parkında her gezmeye çıkışında, genç bir kızla ihtiyar bir adamın kanepede yan yana oturduklarını görmektedir Bu çiftin önlerinde her geçişinde yüreği tarifsiz çarpıntılar içinde atmaktadır Bir gün onları oturdukları eve kadar izler Fakat durumu anlayan ihtiyar adam, hemen oturduğu semtteki evi değiştirdi ve bir daha Lüxemburg Parkına uğramaz olmuştur Bu olay Maryüs için bir darbe olmuştur ve bütün aramalarına rağmen ihtiyar adam ve kızı bulamadıMaryüs, ihtiyar adam ve kızını bir türlü aklından çıkaramıyordu Bir gün Tenardiyenin kızı Eponini görmüştür Maryüs Eponine ihtiyar adamın adresini sorar Kız bunun kendisi için çok kolay olduğunu söylerBir hafta sonra Eponin dediğini yapar ve Maryüse kızın adresini verir Maryüs, verilen adrese hemen gider Gördüğü ev büyük bir bahçe içinde müstakil bir evdir Maryüs, ihtiyar adamın ve komşularının dikkatini çekmemek için elinden geleni yapar Bir gün genç kızı bahçenin köşesinde otururken görür fakat yanına yaklaşmaz Genç kız ikinci gün aynı yerde otururken üzerine taş konmuş bir mektup bulur Mektupu açıp okuduğunda içi kalbinin atışı hızlanır çünkü bu mektubun Lüxemburg Parkında kendisini tatlı bakışlarla süzen gençten geldiğini anlarErtesi akşam güzel giyinip aynı yere oturur Kısa bir zaman sonra arkasında bir gölge görür Dönüp baktığında onun olduğunu görürGenç adam özür dileyerek lafa girer ve hayatın onun için yaşanmaz hale geldiğini, geçen akşam kızı dinlediğini ve onu taparcasına sevdiğini söyler
Bu sözler üzerine genç kız heyecanlanır Maryüs, kızı kolları arasına alır Genç kız Maryüsün elini kalbinin üzerine koyar ve bu sırada Maryüs oradaki mektubu hissederek Kendisini sevip sevmediğini sorar Genç kız bunu zaten bildiğini söyler ve tanışırlarO gece birlikte oturup birbirlerini yakından tanımaya çalışmışlardır Ve bu durum 1832 yılının Mayıs ayı boyunca her akşam böyle devam ettiBir akşam Cosette oradan ayrılacaklarını söyler Bu haber üzerine Maryüs çok üzülür ve kendisinin bu durumdan sonra yaşayamayacağını söyler Cosette, onunda kendileriyle gelip gelemeyeceğini sorar Maryüs Pasaport parası bulmasının imkansız olduğunu söyler Cosette bu durumu babasına açacağına söz verir Maryüs adresini, “Camcılar Sokağı No:16”, yazarak oradan ayrılır
Jan Valjan, manastırdan çıktıktan sonra, Sorguç Sokağındaki evi kiralamıştır Bir gün parkta dolaşırken Javert ile karşılaşır Üstündeki elbiselerin farklı olması nedeniyle Javert onu tanıyamaz ve Jan Valjan o günden sonra daha dikkatli davranmaya başlarAyaklanmalar Parisi kuşkulu kimselerin bulunduğu bir ortama dönüştürmüştür Bu nedenle Jan Valjan Paristen ayrılmaya karar verir Bir akşam Maryüs, Cosettei eski buluştukları yerde arar fakat bulamaz Tam o sırada Eponini görür Eponin Maryüse arkadaşlarının onu Kenevir sokağındaki barikatlarda beklediğini söylerMaryüs hemen evine koşup silahlarını alır ve Kenevirciler sokağına doğru yol alır Maryüs sokağa vardıktan iki saat sonra hükümet güçleriyle göstericiler arasında çatışma başlar Yalnızca Hal ahallesinde üniversite öğrencileri il işçiler yirmi yedi adet barikat kurmuşlardırBu çatışmalar sırasında Anjobra ismimde bir adam Javerti yakalar ve onu bir direğe bağlayarak, barikat düşmeden on dakika önce kurşuna dizileceğini söylerUzun çatışmalardan sonra Maryüs öldürülmek istenir fakat ona doğrultulan namlunun ucuna Eponin elini koyar ve Maryüsün yaralanmasını hatta ölmesini engeller ve bir süre sonra Maryüsün yanına gelerek ona bir mektup verir ve daha sonra başı yana düşerek ölürMaryüs hemen yandaki salona girer ve mum ışığında Eponinin verdiği mektubu okumaya başlar Mektupta Cosette hemen yola çıkmaları gerektiğini, o, akşam Silahlı Adam Sokak No:7de kalacaklarını söylerMaryüs biraz düşündükten sonra not defterinden bir sayfa kopararak, evlenmelerinin imkansız olduğunu, kendisinin şansı olmadığını, o akşam evlerine geldiğini fakat onu bulamadığını, verdiği sözü tuttuğunu ve öleceğini yazar Son olarak onu çok sevdiğini ve onun bu mektubu okuduğu zaman kendi ruhunun onun yanında olacağını ve ona gülümseyeceğini söylerGayroşu çağırıp yazdığı mektubu, yazdığı adrese ulaştırmasını ister Bu isteği hemen yerine getiren Gayroş mektubu kaptığı gibi karanlıkta kaybolurJan Valjan, Sorguç sokağındaki eşyalarını toplamadan kaçmak ister fakat tam bu sırada Cosettein yazdığı mektubun kurutma kağıdının üzerine geçtiğini görür Bu satırları tuvaletteki aynada okuduğunda bir acı hisseder Kağıtta Cosette: “Sevgilim ne yazık ki, babam hemen yola çıkmamızı istiyor Bu akşam Silahlı Adam sokağı No:7de kalacağız…” demektedir
Sokağa çıkıp bir taşın üzerine oturur Her taraftan silah sesleri gelmektedir Tam bu sırada buz gibi alaylı bir ses duyar Bu ses Gayroşun sesidir Gayroş bu sokakta oturup oturmadığını sorar Jan Valjan evet diye cevap veriri Gayroş ona 7 nolu evi gösterip gösteremeyeceğini sorar Bu sözler üzerine Jan Valjanın zihninde aniden şimşekler çakar ve beklediği mektubu mu getirdiğini sorar Gayroş onun bir erkek olduğunu söyler fakat Jan Valjan bu mektubu kendisinin alması için görevlendirildiğini söyler Gayroş mektubu verir ve hızla oradan uzaklaşır Jan Valjan mektubu okuduktan sonra kapıcıya belirli talimatlar verir ve daha sonra bir kaç barikatı aşıp Mondetur Sokağına gelirJan Valjanın devrimciler arasına katılması Maryüsü pek etkilemez fakat bu olanlar Jan Valjan için bir rüyadan farksızdır Javert, Jan Valjanın görünce çok doğal bir hareket olduğunu, bir kürek mahkumunun ait olduğu yeri bulduğunu söyler
Uzun çatışmalardan sonra Gayroş ölür Sokağın ucunda omuzlarında baltalarıyla itfaiyeciler görünür Yol aşmak için askerlerin önünde yürümektedirler Devrimciler kaldırım taşlarını kucaklayıp evlere sığınmaya başlamışlardır Bı sırada Anjobranın gözü Javerte takılır ve ona onu unuttuğunu sanmamasını, orada çıkacak son kişinin onun kafasını patlatacağını söyler Tam bu sırada Jan Valjan bu görevin kendisine verilmesini ister Anjobra bunu kabul ederek onu arka sokağa götürmesini ve orada işini halletmesini söylerJan Valjan elinde tabancası, Javerti ellerinin bağlandığı ipi çekerek arka sokağa götürür ve orada ellerinin ipini keserek onu serbest bırakırJavert arkasını dönüp hızlı adımlarla oradan uzaklaşmaya başlar Bir süre sonra bir kurşunla Maryüsün köprücük kemiği kırılır tam yere düşüp bayılacağı sırada Jan Valjan onu tutar ve omzuna alarak ateş çemberinden uzaklaştırmaya başlar O anda ateş çemberinden kurtulmanın en iyi yolu bir lağım deliğine girerek oradan uzaklaşmaktır ve Jan Valjan bunu yaparak lağım deliğinin içerisinde temkinli adımlarla ilerlemeye başlar Uzun bir yürüyüşten sonra önünde büyük bir aydınlık görür Fakat Fakat burası kemer şekline bir demirle kapatılmıştır Üzerinde kocaman bir kilit vardır Tam bu sırada tanıdık bir sesle karşılaşır Bu ses Tenardiyenin sesidir Bay Tenardiye para karşılığı demirin kilidini açacağını söyler Tenardiye Jan Valjanı tanımamıştır Jan Valjan otuz frank vererek oradan çıkmayı başarır Dışarı çıktıktan kısa bir süre sonra Javerti görür ve ondan kendisine yardım etmesini ister ve Javert onu Bay Jilnormanın evine getirir Bay Jilnorman torununu görünce telaşa kapılır ve herkes seferber olur Bu sırada Jan Valjan evine son bir defa girmek istediğini ve daha sonra jendisini tutuklayabileceğini söyler Javert Jan Valjanı arabasıyla evine bırakır ve daha sonra oradan uzaklaşırJavert kendisinin bir kürek mahkumu tarafından ölümden kurtarılmasını gururuna yediremez ve intihar ederek ölürDört ay sonra Maryüs iyileşir ve yasal engellerin hepsi kalktıktan sonra Maryüs ve Cosette evlenirlerUzun bir süre sonra Jan Valjan Maryüs ve Cosettein yanında bulunduğu bir zamanda vefat etmiştir Bu ölüyü iki adet gümüş şamdan aydınlatmaktadır

KİTABIN KONUSU Bu romanda Jean Valjean adlı bir köylünün, 19 yyun ilk 30 yılındaki serüvenleri anlatılırValjean aç ailesini doyurmak için ekmek çaldığından bir kadırgada kürek çekmeye mahkum edilmiştir
ESERİN ÖZETİ Birkaç kez kaçma girişiminde bulunduğundan mahkumiyet süresi 19 seneye çıkarılır 1815de serbest bırakılır Valjean Güney Fransada D kasabasına gider Bir kürek mahkumu olduğundan kimse onu barındırmak istemez Sonunda yaşlı ve çok iyi bir insan olan kasabanın piskoposu onu yanına alır ve ona çok iyi davranır Valjean onun bu konuk severliğine piskoposun yemek takımlarını çalmakla karşılık verir Polis kısa bir süre sonra ValjeanI yakalar ve piskoposa getirir piskopos ValjeanI hayrete düşürürcesine, yemek takımını Valjeana hediye verdiğini söyler Valjeanın karşılaştığı bu durum onu derinden etkiler Ondan sonra piskoposun güvenine layık olmaya mümkün olduğu kadar erdemli ve dürüst bir hayat sürmeye söz verirValjean yıllar sonra takma bir adla Kuzey Fransada mücevherat üreticisi olarak devam ediyordur Üretimde bir iki basit gelişme gerçekleştiğinden şimdi varlıklı bir insandır Kasaba halkının güvenini kazanmış ve hatta belediye başkanı bile seçilmiştir Kasabanın müfettişiJavert, tam bir dedektiftir ve amirinin kişiliğinden şüphe eder Onu tam yakalattıracağı sırada adının Valjean olduğu bir diğer insanın başka bir suçtan yakalandığını ve tekrar kadırgaya gönderileceği haberini alır Çok mahçup duruma düşen polis müfettişi belediye başkabıbdan özür diler, onun hakkında şüphelere düştüğünü anlatır Valjean kendi adını taşıyan suçsuz bir insanın acı çekmesinden ötürü vicdan azabı duyar Kahramanca bir hareketle mahkemeye gider, kendisini tanıtır ve kendi isteğiyle kürek mahkumluğuna döner Birkaç yıl sonra tekrar kaçar ve kuzeye gider Üretici olarak iş yaptığı yılların karşılığı olan parayı buraya gömmüştür Para onu rahatça geçindirebilecek ve çevresinede yardım etmesine de imkan verecektir İlk işi Cosetta adında bir kızı aramak olur Kız bir zamanlar yanında çalışan Fantinanın kızıdır Fantina kızına bakmak için fahişelik yapmıştır Fantina artık ölmüştür ve onu yetiştiren üvey anne ve babası ona kötü muamele etmektedir Valjean onu evlatlık alır ve ona derin bir sevgiyle bakmaya başlar Beraberce Parise giderler Valjean bir rahibe manastırında bahçıvan olarak çalışmaya başlar ve Cosette da manastırın okuluna giderCosetta büyüyünce Parisli bir öğrenci olan marius Pontmercy adında bir genç onunla ilgilenir Cosette ve Marius, Parisin Luxenburg Gardens adındaki parkında tanışırlar ve Valjeanın kendisini ve Cosetteyi gizli tutmasına rağmen gizliden gizliye mektuplaşırlarOlaylar, ülkedeki iç huzursuzluklar sırasında doruğa ulaşır Sosyalistler 1832de, Pariste hanedanlığa karşı başarısız kalan bir baş kaldırma hareketine girişirler Marius ve arkadaşları bu isyanda yer alırlar ve sosyal adalete bağlılığından ötürü kim olduğunun meydana çıkmasına bile aldırış etmeyen Valjean da isyana katılır Sokak çatışmalarının ortasında eski düşman Javert ile karşılaşırlar Onun bütün hayatı şimdi ellerindedirGerçi bir tek kurşun JavertI ortadan kaldıracaksa da Valjean Jvertı serbest bırakır Valjeanın bu davranışı Javertin, kesin meşruiyet ve hukuka dayanan ahlaki dünyasını alt üst eder Hayatında ilk defa olarak bir mahkumun kanuna saygı duyan bir vatandaştan daha iyi bir insan olacağını düşünür ve kendini öldürürBu arada barikatlar ardına çekilen isyancılar çevrilir Karşı tarafın kuvvetleri daha fazladır Çarpışmalar sırasında Marius ağır yaralanır Valjean Mariusu, sırtında taşıyarak yer altındaki lağım kanallarına götürür Burası hoş bir yer olmasa da, çatışma alanından uzaktır Kendisini tamamen kaybetmiş ve hemen hemen ölü olan Marius, büyükbabasının evine getirilir Marius hayatını kimin kurtardığını bilmemektedirValjean, Cosette ile Marius arasına girmemeye karar verir Cosettenin Mariusu sevdiğini ve onunla evlenmek istediğini anlar Cosetteye büyük miktarda para verdikten sonra inzivaya çekilir Marius önceleri bunu kabul eder fakat hayatını kurtaranın Valjean olduğunu öğrenince Cosette ile birlikte son bir defa görmek için ihtiyar adamın yatak ucuna giderler Valjean ölüm yatağında, seneler önce, evliya gibi biri olan psikopozun inanılmaz bir jestle kendisine hediye ettiği ve böylece Valjeanın ruhunu kazandığı gümüş şamdanlığı Cosetteye hediye eder