Cemile Kitabının Özeti

KİTABIN YAZARI : CENGİZ AYTMATOV
Özet:
Kendim için çok değerli olan tablonun karşısına geçiyor ve tabloya uzun uzun bakıyorumTabloda sonbaharın solgun görüntüsü varRüzgar,uzaktaki sıradağların üzerinden hızlı hızlı kayan küçük alabulutları kovuyorÖn planda,koyu kızıl renkte bir pelin bozkırıVe bir de,son yağmurlardan sonra kurumaya vakit bulamamış kapkara bir yolYağmurdan yumuşayan tekerlek izleri boyunca iki yolcunun ayak izleri uzayıp gidiyorİzler uzaklaştıkça silikleşiyorlar O iki yolcu ise,bir adım daha atsalar çerçeveden dışarı çıkacaklar sankiBu yolculardan biri…
Savaş başlayalı üç yıl olmuştuAile büyükleri uzak cephelerde,Kursk ve Oral önlerinde savaşıyorlardıBüyük erkeklerin harcı olan günlük ağır işler henüz onbeş yaşına basmamış olan çocukların omuzlarına yüklenmiştiAvılda iki akraba ailenin evleri yanyanaydıDiğer evin aile reisi ölmüş ve karısı iki çocuğuyla kalmışKabilede hala yaşatılan eski geleneğe göre ,dul bir kadının çocuklarını alıp başka bir yere gitmesine izin verilmezOnun için bizimkiler bu kadını babamla evlendirmişlerBabam ölenin en yakın akrabası olduğundan,atalarının ruhuna saygısı ve ödevi,onu bu kadınla evlenmeye mecbur etmişBöylece bizim evde ikinci bir aile olmuş Bu evde iki oğlunu verdi orduyaBunlardan büyüğü olan sadık,askere gitmeden az önce evlenmiştiSadıkın annesi mert,hatır sayan,kimseye kötülük düşünmeyen bir kadındıTalihde yüzüne gülmüş,ona çalışkan bir gelin vermişti:Cemile,çalışkanlıkta annenin benzeriydiYorulmak nedir bilmez,her işten anlayan ama hareketleri biraz farklı bir kadın
Birgün eve geldiğimde avluda onbaşı Ozmatı gördümErkekler olmayınca tahıl çuvallarını Avıldan istasyona asker eşlerinin taşımasına karar vermişlerdi Bunun için Cemileyi istiyorduAnnem ilk önce razı olmadıDaha sonra benimde Cemilenin yanında gitmem şartıyla Ozmat annemi razı ettiBizle beraber köye cepheden yeni gelen Danyarda gelecektiDanyarın şaşılacak yanı,sürekli dalgın olmasına rağmen,çok hızlı çalışması ve iyi iş yapmasıydıOnu gören,açık yürekli hiçde çekingen olmayan bir insan sanırdı ama o aksine içine kapanık bir insandı
Birgün Cemileyle Danyarın arabasına ağır bir çuval yükleyerek şaka yaptıkDanyar o an bunu çok ciddiye aldı fakat ertesi gün hiç bir şey yokmuş gibi davranmaya devam ettiBu eşşek şakasından dolayı Cemile kendisini Danyara karşı mahçup hissediyorduDönüşte Cemile şarkı söylemeye başladıSesi güzeldi ve onu dinlemek bir zevktiBir an durdu ve Danyara seslendi:
-Hey danyar,sende bir türkü söylesene! Sen yiğit değilmisin yani!
Danyar atlarını durdurarak biraz mahcup,cevap verdi:
-Söyle Cemile söyle,can kulağıyla dinliyorum seni!
-Ne yani bizim kulağımız yok mu?Anlaşıldı söylemek istemiyorsun
Ve Cemile söylemeye devam etti
Ondan türkü söylemesini niçin istemişti acaba?Belki öylesine istemişti,belki de onu konuşturmak istiyorduAz sonra tekrar türküsünü kesip bağırdı:
-Hey Danyar,sen hiç aşık oldun mu?
Böyle dedi ve gülmeye başladı
Danyar soruya cavap vermiyor ve susuyordu Cemilede sustu
“Birine türkü söyletmenin en iyi yolu bu diye”düşündüm ve güldümDereyi geçtikten sonra Danyar kamçısını şaklattı ve birdenbire türkü söylemeye başladıYavaş sesle,kesik kesik söylenen bu türküde çok dokunaklı,coşkulu benim anlatamayacağım bir şey vardı
O günden sonra hayatımızda bir değişiklik olduğu belliydiBen artık sürekli olarak iyi bir şeyin olacağını bekliyor,bunu istiyordum
Her zamanki gibi istasyondan geliyordukBu defa Danyara bir şeyler olmuştu:Türküsünde öyle tatlı öyle dokunaklı bir sevecenlik ve yalnızlık duygusu vardı ki ona olan sempati ve merhametten insanın gözleri sulanıyor,boğazına bir şeyler takılıyorduCemile,danyarın arabasına bindi ve onun yanına oturduElini göğsüne koymuş ve sanki taş kesilmiştiBen arabanın yanında yürüyor,hafifçe hızlanarak öne geçiyor ve gözucuyla onlara bakıyordumDanyar sanki Cemilenin varlığını hissetmemiş gibi söylüyordu türküsünüCemile Danyara iyice sokulmuş,başını hafifçe onun omzuna dayamıştı
Danyarın sesi titredi,sonra yeni bir kuvvetle yine gürledi,çınladıDanyar şimdi bir aşk türküsü söylüyorduBu engin bozkırda ben iki aşık görmüştümBeni farkedemiyorlardı bileBambaşka iki insan olmuşlardı
DanyarI dinlerken her zaman duyduğum o anlaşılmaz heyecan beni yine sardıVe bir anda,ne istediğimi apaçık anlayıverdim:Ben,onların resimlerini yapmak istiyordumAvıla döndüğümüzde resmi yapmaya başladımKendimi öyle kaptırmıştım ki etrafımda olanları ne görüyor, ne duyuyordum Ancak tepemde bağıran bir sesle kendime geldim:Cemile idi buÖnümdeki resmi gördü ve resme uzun uzun baktıVe
-Onu bana ver,hatıra olarak saklayacağım
Böyle dedi ve kağıdı katlayıp koynuna soktu
İki yıl aradan sonra o sonbahar tekrar okula döndüm Derslerden sonra sık sık çay kenarına gider,şimdi teredilmiş ve ıpıssız harman yerinin yakınında bir yere oturdumBirden yanyana giden iki insan gördüm Cemile ile Danyar,vadide patikadan demiryolu kavşağına gidiyorlardı Başları fundaların arasında iki defa daha göründü ve sonra kayboldular…
-Cemileeee! Diye bağırdım olanca kuvvetimle
Aklımı kaybetmiştim sankiDereye dalıp,suların içinde arkalarından koşmaya başladımHızla giderken birden düşüp yuvarlandımGözlerimden çeşme gibi yaş akıyorduİşte o zaman yerde uzanıp yattığım o anlarda,birden anladım Cemileyi sevdiğimiEvet,sevmiştim ve bu benim ilk çocukluk,ilk gençlik aşkımdıO an ben yalnız Cemileden ve Danyardan değil,çocukluğumdan da ayrılmıştım
Şimdi onlara bakıyor ve Danyarın sesini işitiyorumBeni de yola çağırıyor emek ki bavulumu alıp gitmenin zamanı geldiBen de bozkıra,kendi köyümüze döneceğim ve orada yeni renkler arayacağım
KİTABIN ANA FİKRİ:Sevgi engel tanımaz
KİTAPTAKİ OLAYLARIN VE ŞAHISLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ: Danyar:Savaştan yeni dönmüş, bir ayağı aksak, genç ve yorgun bir delikanlıdır Yetim büyümüş,içine kapanık biryapıya sahiptir Yüreğinin gizlerini kimseye açmamıştır Sessizdir hem de çok sessiz Gözleriyle konuşurBelkide pek zahmetli geçmiş öksüzlük yılları ona duygu ve düşüncelerini gizlemesini öğretmiştir
Cemile: Tabiatı Danyardan farklı da olsa, düşüncelerini konuşarak gizlerSert mizaçlı, lafını esirgemeden dobra dobra konuşur Kimilerini bu tavrı rahatsız etse anne onun en çok bu yönünü sever Hal ve tavırlarında serbest, büyüklerine saygılıdır Oldukça da güzeldir Kocası evliliklerinin dördüncü ayının ertesinde savaş dolayısıyla askere gitmiştir Kocasının ara sıra gönderdiği mektupların son satırlarında geçen “Karım Cemileye selamlar” cümlesi, cemilenin deli dalgalar gibi coşan yüreğini tatmin etmez