Ay'da İlk İnsan

Ay'da İlk İnsan



1961'de ABD Başkanı John F Kennedy ülkesinin 1970'ten önce Ay'a insan indireceğine söz vermişti Apollo programı bu görevi yerine getirmek için tasarımlandı Hedef, Ay'a üç astronot göndermek ve onların güvenli bir biçimde geri dönmelerini sağlamaktı Dev bir "Satürn 5" roketiyle uzaya fırlatılacak olan "Apollo" uzay aracı üç ayrı bölümden, yani modülden oluşuyordu Ay'a iniş Ay modülünde bulunan iki astronotça gerçekleştirilecek, bu sırada üçüncü astronot, Ay çevresinde yörüngede dolanan komuta modülünde kalacaktı Ay'ın yüzeyindeki görevler yerine getirildikten sonra Ay modülü yeniden havalanarak yörünge uçuşundaki komuta modülüyle kenetlenecekti Ay modülündeki iki astronot komuta modülüne geçtikten sonra Ay modülü öbür modülden ayrılacak ve yalnızca komuta modülü Dünya'ya geri dönecekti Komuta modülü denize inecek biçimde tasarımlanmıştı "Apollo" uzay aracı ile "Satürn 5" roketinin birlikte toplam yüksekliği 111 metre, ağırlığı da 2770 tondu

Satürn 5 Bu dev roketin birinci kademesi gazyağı ve sıvı oksijen yakan, beş motorlu bir kümeden oluşuyordu 2000 ton ağırlığındaki iticinin yaklaşık 2Vı dakika süreyle toplam 3400 tonluk bir itme kuvveti sağlaması planlanmıştı Beş motordan dördünün doğrultusu değiştirilebiliyor ve böylece roketin eğimi ve doğrultusu denetim altında tutulabiliyordu İkinci kademede rokette sıvı oksijen ve sıvı hidrojenden oluşan itici kullanılıyordu; beş motorlu bu roket, yaklaşık 6Vı dakika süreyle toplam 520 tonluk itme kuvveti sağlıyordu 100 tonluk itme kuvvetindeki tek bir motordan oluşan üçüncü kademede de aynı yakıt kullanılmaktaydı



100 tonluk itme kuvveti, Dünya yörüngesine ulaşıncaya kadar ve sonra tekrar Ay'a doğru son bir itme sağlamak için 2Vı dakika süreyle ateşleniyordu
Apollo Uzay Aracı Bu araç, komuta modülü, hizmet modülü ve Ay modülünden oluşuyordu Üç astronotun Ay'a giderken ve Ay'dan dönüşte içinde yaşayacakları komuta modülü, 5,5 ton ağırlığında, koni biçiminde bir kabindi Bu kabinin, alüminyumdan ve hava sızdırmaz biçimde yapılmış olan iç çeperi, ısı kalkanı denen plastik bileşimli bir maddeyle kaplanmıştı Dönüş yolculuğunda Dünya atmosferiyle sürtünme sonucunda uzay aracının dış yüzeyindeki sıcaklık 2800°C'ye kadar çıkabiliyordu Isı kalkanı bu ısıyı soğuruyor ve plastik madde eriyerek akıp gidiyordu
Komuta modülü, oksijen ve yakıtı taşıyan, silindir biçimli hizmet modülüne bağlanmıştı Hizmet modülü, ayrıca uzay aracının uçuş sırasındaki manevraları için kullanılan kendi motorunu da taşıyordu Oksijen ve hidrojen kullanan yakıt pilleri gerekli elektrik enerjisini ve mürettebatın içme suyunu sağlıyordu (bak PİL)

Komuta modülüyle bağlantılı olan Ay modülü iki astronotu Ay'a götürüp getirmek için tasarımlanmıştı ve oldukça hafifti Ay modülü, iniş kademesi ve çıkış kademesi olarak iki bölümden oluşuyordu Ay yüzeyine yumuşak iniş yapacak biçimde alçalmayı iniş kademesi sağlayacak ve iki astronot iniş sırasında bu kademede bulunacaktı Ay'ın yüzeyindeki görev tamamlandıktan sonra iniş kademesi, çıkış kademesi için bir platform oluşturacak, çıkış kademesi bu platformdan fırlatılarak komuta modülüyle kenetlenecek, iniş kademesi ise Ay'da kalacaktı

1967'deki yer denemeleri sırasında, "Apol-lo" uzay aracında çıkan bir yangın sonucunda, içeride çalışmakta olan üç astronot yaşamını yitirdi ve bu yüzden program ciddi bir gecikmeye uğradı Tasarımda çeşitli değişiklikler yapıldı ve çok sayıdaki insansız deneme uçuşundan sonra 1968'de programın ilk insanlı uçuşu "Apollo 7" ile gerçekleştirildi ve üç astronot Dünya yörüngesine çıktı
Aralık 1968'de "Apollo 8" Ay'a ilk insanlı uçuşu gerçekleştirdi ve Dünya'ya geri dönmeden önce Ay'ın çevresini 10 kez dolandı Mart 1969'da "Apollo 9" Ay modülünü denedi ve aynı yılın mayısında "Apollo 10" Ay çevresinde 31 kez dolandı Bu uçuşlarla, Ay'a ilk insanlı inişi gerçekleştirecek olan "Apollo 11" için fırlatılma hazırlıkları tamamlanmış oldu

Ay'a iniş 20 Temmuz 1969'da gerçekleştirildi Neil Armstrong ve Edwn Aldrin'i taşıyan Ay modülü "Eagle" (eagle "kartal" demektir) Sessizlik Denizi olarak adlandırılan bölgeye indi Yeryüzündeki milyonlarca insan "Bu bir insan için küçük, ama insanlık için dev bir adım" sözleriyle Ay'a ilk adımını atan ve böylece Ay'a ayak basan ilk insan unvanını kazanan Armstrong'u bu tarihsel anda televizyon ekranlarından izledi Aldrin, Armstrong'a katıldı ve birlikte, iki saat kadar uzay aracının dışında kalarak fotoğraf çektiler, bilimsel deneyler yaptılar ve kay aç örnekleri topladılar Ay'ın üstünde 21 Vı saat kaldıktan sonra "Eagle" havalandı ve Ay yörüngesinde dolanmakta olan, Michael Collins'in yönetimindeki komuta modülü "Columbia" ile buluştu Ay'a bırakılan bir levha üzerine şu sözler yazılmıştı: "Dünya gezegeninden geleıi insanlar ilk kez İS Temmuz 1969'da burada Ay'a ayak bastılar Biz, bütün insanlık adına barışçıl amaçlarla geldik" Mürettebat 24 Temmuz'da başarılı bir biçimde Dünya'ya geri döndü

Bu tarihsel inişi insanlı beş iniş daha izledi ve her bir seferinde Ay'ın yeni bir bölgesinde incelemeler yapıldı Bu inişler "Apollo 12" (Kasım 1969), 14 (Şubat 1971), 15 (Temmuz 1971), 16 (Nisan 1972) ve "Apollo 17" ile (Aralık 1972) gerçekleştirildi Nisan 1970'te "Apollo 13"ün uçuşu, yolculuk sırasında gerçekleşen bir patlamanın hizmet modülünü hasara uğratması üzerine yarıda kaldı; ama, astronotlar Ay modülünden enerji sağlayarak güvenlik içinde Dünya'ya geri döndüler

Sonuncu ve en uzun Apollo uçuşunu ge rçekleştiren "Apollo 17", fırlatmanın gece yapıldığı tek uçuştu Eugene Cernan ve jeolog Harrison Schmitt, Durgunluk Denizi'nin güneydoğu kıyısına yakın, dar bir vadiye indiler ve komuta modülü pilotu Ronald Evans ile tekrar buluşup Dünya'ya geri dönmeden önce Ay yüzeyinde 75 saat kaldılar
Böylece Apollo programı ve bir süre için insanlı Ay yolculukları sona erdi Bütün bir Apollo programı boyunca astronotlar Ay' dan Dünya'ya toplam 385 kg ağırlığında toprak ve kay aç örnekleri taşıdılar; bu örneklerden sağlanan bilgiler hâlâ bilim adamlarınca incelenmektedir