|  | Nar - Nar Nedir - Nar Yetiştiriciliği |  | 
|  01-31-2010 | #1 | 
| 
Şengül Şirin   |   Nar - Nar Nedir - Nar YetiştiriciliğiNar - Nar Nedir - Nar YetiştiriciliğiNAR YETİŞTİRİCİLİĞİ Nar çok yıllık, çalı formunda bir bitki olup çok kuvvetli bir kök sistemine sahiptir  Bitki çok gövdeli ve sık dallıdır  Çiçekleri erkek-dişi ve  erdişi olup küre şeklinde iri bir meyvesi vardır  üstten hafif basık  olan bir ılıman iklim bitkisidir  Nar, C vitamini, demir ve potasyum  yönünden zengin bir meyvedir  Tadı: Tatlı, mayhoş, ekşi gibi çeşitli dir  Nar bitkisinin adaptasyon kabiliyeti yüksektir  Genelde tropik ve  suptropik iklim bitkisi olmasına rağmen, -10 oC'ye kadar  dayanabilmektedir    dalında uzun süre kalabil  mesi ve depoda muhafaza edilebilmesi pazarlamassı için kolaylık sağlar  bir meyve türüdür  Ülkemizin bir bölümü narın anavatanı içinde bulunmakta  ve üretimi yapılmaktadır   Yazın yağan yağmurlar meyve  kalitesini bozmakta, olgunluğa yakın dönemde yağan yağmurlar meyve  kabuğunu çatlatmakta olup, bu zamanda iyi sonuç vermemektedir  Meyve  oluşumu döneminde kuru hava koşulları en kaliteli meyvenin oluşmasını  sağlayarak pazar değerini arttırmaktadır  Nar bir güneş bitkisidir,  bahçe tesisinde ve yeterli ışıklanma koşullarına dikkat edilmelidir   Silisli  çakıllı, kumlu, kireçli, killi ve ağır killi gibi çeşitli toprak  tiplerinde nar yetiştiricili yapılabilmektedir  Tuzluluğa orta derecede  dayanıklıdır  Toprak alkali veya asit olabilir  Bazı meyvelerin aksine  aşırı toprak nemine dayanıklıdır  Narda optimal gelişme kuru ve sıcak  hava koşullarına karşılık derin geçirgen nemli ve serin topraklarda  görülmektedir  Nar yetiştiriciliğinde, çeşit seçimi oldukça önemlidir  Çeşit seçiminde  dikkat edilen konular: bölgeye adapte olmuş o yörenin iklimine,  hastalıklara dayanıklı, verimi iyi, meyveleri insanların göz zevkine ve  damak tadına uygun ve taşımaya dayanıklı olması gibi özelliklere göre  seçim yapılır    Ayrıca, bu çeşitlerin meyvelerinde irilik kabuk  rengi ve kalınlığı, dane rengi, yumuşak çekirdeklilik, sululuk gibi  özellikleri ihtiyaca cevap verebilmelidir  Yurt içinde sevilen nar  çeşitleri hafif mayhoş veya tatlı çekirdeksiz ve iri meyveli olanlardır  Avrupa ya ihracat için özellikle kabuk ve dane rengi kırmızı ve mayhoş  çeşitler seçilmelidir  Arap ülkelerine ihracat için ise tatlı narlar  tercih edilmelidir  Ayrıca nar suyu veya nar ekşisi elde etmek için yine  kırmızı daneli ve ekşi mayhoş narlar uygumdur    Öncelikle yaz aylarında pulluk tabanını kırmak  için dipkazan çekilir  Daha sonra pullukla derin sürüm yapılır   Sonbaharda döneminde ise 40-60 cm derinlik ve çapta dikim çukurları açılır  çukurlar  üst toprak ve yanmış çiftlik gübresi karışımıyla doldurulur, yabancı  otlar temizlenir  Narda dikim aralıkları 2 m ile 6 m arasında olmalıdır  Bunun yanında kapama nar bahçelerinde en yaygın olarak kullanılan dikim  aralıkları 2  5 x 4 veya 3 x 4 m dir  Sıralar kuzey -güney doğrultusunda  olursa güneş vehavalanma daha iyi olacaktır  Nar bahçesi, doğrudan  çelikle yada köklü fidanlarla kurulabilir  Ancak, çeliklerin doğrudan  bahçeye dikilmesi çeşitli bakım güçlükleri ve verim kayıplarına yol  açacağından nar çeliklerinin bir fidanlık parselinde köklendirilip bir  yıl süreyle burada bakımları sağlandıktan sonra boylama yapılarak  bahçeye dikilmeleri daha iyi sonuç verecektir    Kışları çok soğuk  geçmeyen bölgelerde sonbahar dikimi daha uygundur  Dikim yapılırken  fidanın çelik kısmında tırnak kalmışsa kesilir  Zayıf sürgünler alınır,  fazla uzun kökler kısaltılır  Sürgünün 50-60 cm den tepesi alınır  Sürgün yeterince boylanmamış, zayıf gelişmişse dikimden hemen sonra 2-3  göz üzerinden kesilerek gelecek yıl için kuvvetli sürgün oluşumu  sağlanır  Sonra daha önce toprak - gübre karışımı doldurulmuş çukurdan  fidanın çelik kısmının tamamı toprak içinde kalacak kadar karışım  alınır  Fidan buraya yerleştirilerek tekrar aynı toprak gübre karışımı  ile takviye yapılır  Fidan diplerindeki toprak ayakla iyice bastırılır  Can suyuvermek üzere etrafına küçük bir çanak yapılır  Çok rüzgarlı  bölgelerde karşılıklı iki herek çapraz olarak fidana yaklaştırılarak  bağlanır  İyi bir nar fidanında kök sistemi kuvvetli teşkil etmiş  olmalıdır  Son olarak hazırlanan çanaklara en az yirmişer lt  can suyu  verilerek dikim tamamlanır,hava yağmurlu da olsa bu can suyunun  verilmesi gerekmektedir     Ağaç dipleri gerekirse el  aletleriyle çapalanabilir  Yabani ot kontrolünde istenirse ot öldürücü  ilaçlarda kullanılabilir  Her türlü gübrenin uygulanmasında toprağın fiziksel ve kimyasal yapısı ağacın durumu iyi gözlenmeli, toprak ve yaprak analizi yaptırdıktan sonra gübre uygulamasının yapılması en doğrusudur  Narlarında organik gübrenin  gelişme, verim ve kaliteye önemli ölçüde etkisi bulunmaktadır  Narlara  verilecek çiftlik gübresi iyi yanmış olmalı ve dekara 2-3 ton  sonbahar-kış aylarında bütün bahçeye kaplayacak şekilde verilmeli ve  çapa ile toprağa karıştırılmalıdır  Nar için yeşil gübreleme yapılması  da yararlı sonuçlar verir  Bunun için bakla, fiğ gibi bitkiler nar  bahçesinin tamamına ekilir  Ekimi yapılan bitkilerin çiçeklenme  dönemlerinde bahçe sürülerek bitki toprağa karıştırılır  Bu bitkilerin  toprağı azotça zenginleştirmesi bakımından da olumludur    Azotlu gübre sürgün  gelişimi ve meyve büyümesini etkiler  İlk yıllarda ağaç başına 50 - l00  gr saf azot (amonyum sülfat) olarak (250 - 500 gr) verilmesi oldukça iyi  sonuç vermektedir  Tam verime geçtikten sonra bu miktar ağaç başına 200 -  300 gr (amonyum sülfat) olarak, (l - l,5 kg)olmalıdır  Azotlu gübreler  erken ilkbahar ve yaz aylarında olmak üzere 2 dönem verilmektedir  Yukarıda belirtilen miktarın 2/3 ü mart ayında l/3 ü ise haziran-temmuz  aylarında verilmelidir  Gübrelemeden sonra ağaç hemen sulanmalı yada  önce çapa ile toprağa karıştırılmalıdır  Fosforlu gübreler ise narın  çiçeklenme meyve tutumu ve kök gelişmesini etkiler  Narların fosfor  ihtiyacı tam verim çağında l00-200 gr saf fosfor (trible süper fosfat)  olarak yaklaşık (250 - 500 gr) olarak belirlenmiştir  Fosforlu gübreler  kış aylarında dal uçlarının ulaştığı bölgelerde 20 - 30 cm derinlikte  ağaç çevresinde açılan 4 - 6 adet çukura verilerek üzeri kapatılır   Sulamanın az ve sık yapılması gerekir  Genel  olarak şubat - mart aylarında odun gözlerinin sürmesinden eylül - ekim  aylarında meyve oluşumuna kadar sürekli olarak toprak nemi korunmalıdır  Özellikle odun gözlerinin sürmesi çiçek tomurcuklarının oluşması,tohum  bağlaması ve meyve gelişimi dönemlerinde olmak üzere 3 dönemde yeterli  toprak nemi mutlaka sağlanmalıdır  Bahçenin toprak yapısına göre sulama  aralığı 7-10 gün olmalı Ancak yaz aylarında sulama sıklığı ve miktarı  artırılmalıdır  Meyvelerin son olgunlaşma döneminde hasattan 10-15 gün  önce sulama kesilmelidir  Sulamaya devam edildiği taktirde narlarda büyük  sorun olan kabuk çatlamalarını görülür  Nar bahçelerinde genelde çanak  usulü sulama uygulanır  Mümkün ise modern sulama sistemlerinden olan  damla sulama alttan sulama, sızdırma usulü sulama sistemleri  uygulanmalıdır  Bu sistemlerin ilk yatırım giderleri fazladır  Uzun  vadede ise işçiliksiz ekonomik az su kullanımı gibi büyük faydalar  sağlamaktadır  Şekil budaması ilk 2-3 yıl içinde ağaçlar verime yatmadan önce yapılır  Dikimden sonra dipten çıkan kuvvetli 3-4 sürgün ana gövde olarak seçilir  ve tepeleri 50-60 cm kesilerek alçak taçlanmaları sağlanır  Ana  gövdelerden çıkan birinci ve ikinci dallarda da 2  -3  yıllarda tepe alma  yapılarak taç teşkili tamamlanır    ve 3  yıllardan itibaren meyve  vermeye başlarlar  Narlar verime yattıktan sonra meyve verecek dallarda  uç alma yapılmamalıdır  Bu dönemde seçilen 3, 4 gövde dışında çıkan dip  sürgünlerin sürekli olarak temizlenmesi sağlanmalıdır  Ayrıca taç  kısmında görülen obur dallar dipten kesilip, taç teşkili için gerekirse  uç alınarak dallanması sağlanmalıdır  Sık taç meydana gelmiş ise  güneşlenme ve havalanmayı sağlamak için genel bir seyreltme  yapılmalıdır  Budamada zayıf kurumuş, hastalıklı dallara öncelik  verilmelidir   Ancak kök boğazından yeni çıkan  sürgünlerle nar l00 yılı aşkın bir süre verimliliğini sürdürebilir  Bu  durumda yaşlı gövdeler dipten kesilerek yeni sürgünlerin oluşumu teşvik  edilir  Bu sürgünlerle aynı yollarla yeni gövdeler teşkil edilerek ağaç  gençleştirilir  İstenirse gençleştirme işlemi her yıl her ağaçtan l-2  gövde kesilerek kademeli olarak yapılır  Bu şekilde bahçeden kesintisiz  olarak ürün alınması mümkün olabilir   Bazı klasik kültürel işlemler uygulanarak  hastalıklar büyük ölçüde önlenebilir  Olgunluğa yakın bir dönemde  fungusit uygulaması yapılması depolanacak meyvelerin uzun süre  çürümelerini engellemektedir    Yaprak  bitleri, nar beyaz sineği, unlu bit, kabuklu bitler, kırmızı örümcekler,  Akdeniz meyve sineği, nar içi kurdu, toprak altı zararlıları gibi genel  zararlılarda narlarda görülür  Nar hasatı, çeşitlere ve bölgelere göre değişsede genellikle ağustos sonunda başlayıp kasım ortalarına kadar devam eder  Narın çiçeklenme dönemi uzun  olduğundan dolayı olgunlaşması farklı zamanlarda olur  Bu yüzden nar  hasadının 2-3 defada yapılması gere kir  Hasatsonbahar erken donlarından  ve yağışlardan önce bitirilmelidir  Hasat sırasında meyveler üzerinde  1-2 mm uzunluğunda sap kalacak şekilde makasla kesilmelidir  Özellikle  hasat esnasında meyveleri yere düşürmekten ve darbelerden korunması  meyve çürümesini önleyeceğinden dolayı kalitesi artar  Kasalara  dizilirken iki sıradan fazla dizilmemelidir    Narlar meyve kabuğunun özel yapısı dolayısıyla çeşitli koşullarda 4 - 6 ay süreyle depolanabilir  Narların depolanmasında en  emin ve en az kayıpla ulaşılacak başarı modern soğuk hava depolarıdır  Sıcaklık ve nisbi nemi ayarlanabilen bu depolarda 1-20 C'de %85-90 nisbi  nemle meyveler muhafaza edilebilirler   
				__________________  Arkadaşlar, efendiler            ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler,            müritler, meczuplar memleketi olamaz  En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet            tarikatıdır   | 
|   | 
|  | 
|  | Nar meyvelerinde görülen kabuk çatlamaları |  | 
|  01-31-2010 | #2 | 
| 
Şengül Şirin   |   Nar meyvelerinde görülen kabuk çatlamalarıMeyve Çatlamaları  Narda meyve çatlaması genellikle olgunluk döneminde ortaya  çıkmakta ve olgunluk ilerledikçe çatlamış meyve miktarı da artmaktadır  Bu sorundan dolayı yüksek miktarda verim kaybı olabilmekte, hatta % 50  ürün kaybı oluşabilmektedir  Meyve çatlamasının kontrolü için çatlamaya  dayanıklı çeşit kullanılması, düzenli ve yeterli sulama yapılması,  derimin zamanında ve birkaç defada yapılması, meyvelerin güneş ışığından  korunması, aşırı azot gübrelemesinden kaçılması ve sert budamanın  yapılmaması önerilmektedir   Nar meyvelerinde görülen kabuk çatlamaları Narın Morfolojik ve Fizyolojik Özellikleri  Bir ılıman iklim meyve türü olan narın ana vatanı, Ortadoğu, Anadolu ve Kafkasya ile İran Körfezi arasında kalan bölge olup binlerce yıldır üretimi ve tüketimi yapılmaktadır   Nar bitkisi doğal olarak küçük yapılı ağaçlar olduğu için birim alana dikilen fidan sayısı ve dolayısıyla ürün miktarı fazla hasat ve ilaçlama kolay, muhafaza ve taşımaya dayanıklılığını uzun bir dönemde Pazar olanağı gibi avantajları olan bir bitkidir  Nar Türkiye’nin hemen her bölgesinde görülür  En çok  Ege, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yetiştirilmektedir   Nar tatlı, mayhoş ve ekşi olmak üzere 3 farklı tat değerine sahiptir  Farklı  yörelerde farklı kullanım şekilleri vardır  Nar bitki kökünden meyve  çekir-değine kadar her yönüyle değerlendirilebilen önemli bir endüstri  meyvesidir  Nar genellikle taze olarak tüketilmekte ise muhafaza süresi  uzun olduğundan (2-3 ay ) değişik şekillerde tüketimi de yaygındır   Demir, potasyum ve C vitamini açısından çok zengin olduğu için en ideal taze tüketilmesidir  Ekşi nar sularından, sirke ve sitrik asit elde edilmekte  ayrıca kaynatılıp koyulaştırılarak çorba ve salatalarda limon yerine  kullanılır  Tansiyon düşürücü, ishal ve dizanteri tedavilerinde  kullanılarak ferahlatıcı ve serinletici etkisi vardır  Nar kabuğundan  bulunan zengin tanen; deri işleme sanayinde ve meyve sularının  durulaştırılmasında ve çinko zehirlenmelerinin önlenmesinde yoğun olarak  kullanılır  Ayrıca nar kabuğu ve çiçeklerinden boya ve mürekkep imalinde  yararlanılır  Nar çekirdekleri pamuk tohumu ile aynı oranda yağ  içermektedir  Yağ sanayinde arta kalan posa, östrojen hormonu içeren en  zengin bitkidir  Bu da besin unu olarak hayvan yemlerine katılarak süt  verimini arttırır   | 
|   | 
|  | 
|  | Cevap : Nar - Nar Nedir - Nar Yetiştiriciliği |  | 
|  01-31-2010 | #3 | 
| 
Şengül Şirin   |   Cevap : Nar - Nar Nedir - Nar YetiştiriciliğiKutsal kitaplarda adı sıkça anılan ve sonbahar mevsiminde sevilerek yenilen nar meyvesini veren Nar ağacı, Nargiller'in örnek bitkisidir  Çeşitli kaynaklarda narın  anayurdunun, Anadolu'yu da içermek üzere Batı Asya'nın çeşitli ülkeleri  olduğu belirtilmektedir  Çekirdeklerinin kuşların dışkısıyla taşınmasıyla günümüzde pek çok ülkede, ülkemizde ise başta Ege ve Akdeniz bölgeleri olmak üzere iklimi uygun birçok yörede nar ağacı yetiştirilmektedir  Ekonomik ömrü 30-50  yıl olan ve 4-5 m'ye kadar boylanabilen nar ağacının, 100 yıl kadar  yaşayabilen güçlü bir kök sistemi vardır  Bitkinin ince, eğri ve toprak düzeyinden başlayarak birçok sürgün vererek dallanan gövdesi, âdeta bir çalı görünümünde olur  Üst yüzeyi  yeşil ya da koyu yeşil renkli yaprakları ince, uzun ve mızrak biçimli  olarak dallarda karşılıklı dizilidir  Nisan-mayıs aylarında açmaya  başlayan özel nar kırmızısı ve ender olarak sarı ve beyaz renkli  çiçekleri, sürgünlerin uçlarında 1-5 adet olarak bulunur  50-70 gün  kadar çiçekli kalan ve bir süs bitkisi gibi güzel olan nar ağacının  meyvesinin gelişme dönemi 120-160 gündür  Sonbaharda olgunlaşan nar, üstten basık küre biçiminde ve iri portakal büyüklüğünde olup 1-5 mm  kalınlığında sarı, yeşil-sarı ya da kırmızı  renkli derimsi yapılı bir kabukla kaplıdır  Bu kabuğun altında, her  meyvede ortalama 1  000 adet olan ve yenilen nar taneleri bulunur  Taneler, kabuğun içe doğru uzantısıyla oluşan odacıklarda yer alır  içlerinde, meyvenin tohumu olan çekirdekleri vardır  Olgunlaşan narlar  tatlı, mayhoş ya da ekşi tatta olup tazeyken yenilir ya da sıkılıp suyu  çıkarılarak, meyve suyu, şurubu ve şerbeti yapılarak tüketilir  BESİN DEĞERLERİ 100 gr  taze narın içerdiği önemli besin değerleri şunlardır: 63 kalori;  0,5 gr  protein; 16 gr  karbonhidrat; 0 kolesterol; 0,3 gr  yağ;  çekirdekleriyle birlikte yenilirse yüksek oranda lif; 8 mgr  fosfor; 3  mgr  kalsiyum; 0,3 mgr  demir; 3 mgr  sodyum; 259 mgr  potasyum; eser  miktarda A vitamini; 0,03 mgr  B1 vitamini; 0,03 mgr  B2 vitamini; 0  3  mgr  B3 vitamini ve 4 mgr  C vitamini   SAĞLIĞIMIZA YARARLARI Yukarıdaki değerlerin incelenmesinden görüleceği gibi nar, özellikle potasyum ve karbonhidrat yönünden değerli bir besindir  Bunun yanı sıra  narın, sağlığımıza yararlı şu etkileri de vardır: o Nar meyvesinin kabuklan, doku büzücü etkisiyle peklik vericidir: Bunun için nar kabukları iyice kıyılıp bunlardan 2-3 tatlı kaşığı alınarak üzerine bir bardak kaynar su dökülür  10-15 dakika kadar demlendirilerek  bir infüzyon elde edilir  Bu infüzyondan günde iki kez, sabah ve  akşamları birer bardak içilir   o Yukarıda tanımı verilen infüzyonun aynı dozda içilmesi, bedende tenya düşürücü etki de yapar   o Nar kabuklan, aynı etkilen nedeniyle şiddetli diyare ve dizanteriye karşı da kullanılır: Bu etkiyi sağlamak için narın taze ya da güneşsiz, havadar bir yerde kurutulmuş kabuklarından 2-3 tatlı kaşığı alınıp bir bardak suyun içinde kaynama noktasına kadar ısıtılır  Daha sonra kısık  ateşte ısıtma 10-15 dakika daha sürdürülüp bir dekoksiyon elde edilir  Bu dekoksiyondan günde iki kez, sabah ve akşamları birer bardak içilir   o Kurutulmuş ve öğütülmüş nar kabukları, yine aynı etkisi nedeniyle yaralara serpilerek kanı kesici olarak kullanılır   o Olgun nar tanesinin sıkılıp suyunun içilmesi ya da nar taneciklerinin bolca yenilmesi idrar söktürücü, sindirimi kolaylaştırıcı ve tonik (bedeni güçlendirici) etkiler yapar   AĞACININ ÜRETİLMESİ Nar ağaçları tohumuyla, obur dallarından alınan çelikleriyle, daldırılmasıyla, dip sürgünleriyle ya da aşılanma yoluyla çoğaltılır  Bizim için en doğrusu, inanılır profesyonel üreticiden türü belli ve  sağlıklı fidanları alıp bahçemize dikmek olacaktır   AĞACININ YETİŞTİRİLMESİ İklim isteği: Nar ağacı için, uzun süren sıcak ve kurak yaz mevsimi ile ılık ve yağışlı kış mevsimi geçiren bölgeler uygundur  -10 dereceye kadar düşen  sıcaklığa dayanabilen nar ağacı, -20 derece sıcaklıkta bütünüyle ölür  Yazın yağan yağmurlar, meyve kalitesinin bozulmasına neden olur, kurak  geçen yazlar, iyi ürün alınmasını sağlar  Ancak, nar ağacı, kesenkes bol  güneş gören yerleri yeğler   Toprak isteği: Nar ağacı toprak yönünden seçici değildir  Silisli,  çakıllı, kumlu, kireçli, killi ve hatta ağır killi, asitli ya da alkali  topraklarda yetişebilen nar ağacı, tuzluluğa da orta derecede  dayanıklıdır   Sulama: Nar ağacı, yıllık ortalama 50 mm'lik yağışı yeterli bulmakla birlikte uzun süren kuraklık dönemlerine de dayanabilir  Ama, böyle  durumlarda meyve veriminde ve kalitesinde çok düşme görülür  Genel  olarak ağacın odun gözlerinin sürüm dönemi olan şubat-mart aylarından  eylül-ekim aylarına kadar, ağacın toprağının nemli tutulmasına önem  verilmelidir  Ancak meyvelerin olgunlaşmasından 10-15 gün kadar önce  sulama kesilmezse kabuklarında çatlamalar görülür ve ürünün değeri  düşer   Gübreleme: Nar ağaçlarına, ilkbahar ve sonbaharda, bütün kök bölgesini kaplayacak ve toprakla karıştırılacak şekilde çok iyi yanmış çiftlik gübresi verilir  Ağaçların altına bakla ekilmesi ve ürün alındıktan  sonra tüm bitkinin, kökleriyle birlikte toprağa gömülmesi de yeşil gübre  ve azot desteği olarak ağaca yarar sağlar  Ayrıca nar ağaçlarının  altına fosfor ve azotça zengin kompoze fenni gübreler de serpilir   Budama: Tüm meyve ağaçlarına olduğu gibi nar ağaçlarına da şekil, ürün ve gençleştirme budaması olarak üç tür budama uygulanır  Bu işlerin,  ağacı iyi tanıyan kişiler tarafından yapılmasında yarar vardır   Hasat (Derim): Nar meyveleri, çeşidine özgü iriliğe ulaştığı, kabuğun zemin rengi yeşilden sarıya döndüğü ya da kırmızı narlar tam kırmızı rengini aldığı zaman ve meyve üzerindeki erkek organ ipçikleri kuruduğu dönemden başlayarak hasat edilir  Hasat işlemi keskin bir bıçakla, meyvenin kabuğu çizilmeden ve örselenmeden, özellikle meyve yere düşürülmeden yapılır  Ağaçtaki  meyvenin olgunlaşması farklı zamanda gerçekleşebileceğinden, hasat  işlemi 2-3 seferde bitirilir  Olgunlaşmış narların kabuğu, ilk yağıştan  sonra çatlar ve meyve pazarlama değerini yitirir  Bu nedenle yağışlardan  önce hasat yapılıp bitirilmelidir  Meyveler makasla, üzerlerinde 1-2  mm  uzunlukta sapı bırakılacak şekilde kesilmeli, hasat yapılırken sapla  birlikte kesinlikle meyvenin kabuğu sıyrılıp kabartılmamalıdır   Hastalık ve zararlılarıyla mücadele: Nar ağaçlarına dadanan hastalık ve zararlılarla, tarımsal kurumlara başvurularak edinilen bilgi ve ilaçlarla düzenli ve eksiksiz mücadele yapılmalıdır  Hele ürün toplama  zamanı tatlı narlara dadanan sıçanla mücadele hiç aksatılmamalıdır   | 
|   | 
|  | 
|  |