Prof. Dr. Sinsi
|
Sütün Eşsiz Mucizesi....Kaymak ||
Sütün Eşsiz Mucizesi   KAYMAK ||
Sütün mucize ürünlerinin en inceliklisi olan kaymak, bugün tatlılara eşlik ederek damakları şenlendiriyor
Yemek tarihi ve kültürü içinde sütün insan hayatındaki etkin rolü çok geniştir Doğduğu andan itibaren anne sütüyle beslenmeye programlanmış olan insanoğlu, yaşamının ilerleyen bölümünde de tabiatın mucizesi olan süt ve süt ürünleriyle beslenmesini sürdürmüştür Araştırmacılar, süt veren hayvanların ilk evcilleştirildiği bölgeleri Asya toprakları olarak belirtiyorlar Özellikle Orta Asya'da süt ve süt ürünlerinin çeşitliliği, binlerce yıl önce kullanılan ilginç teknikler günümüzde halen devam etmekte
Süt, son derece nazik bir gıdadır Sağıldığı andan itibaren çok kısa zamanda bayatlayan ve bozulan bir ürün olduğu için aynı zamanda tehlikeli hastalıklara da yol açabilir İnsanlığın, sütü sağlıklı ve verimli kullanma şartlarına getirinceye kadar geçen zamanın ne kadar olduğu bilinmiyor Süt, başlangıçta atalarımız için gerçekten bir bilmeceydi İçinde bulunduğu bazı organizmalar, sütün tereyağ, peynir, yoğurt gibi ürünlere dönüşmesini sağlamaktadır Sütün ortaya çıkardığı ilk sürpriz ürünler olan tereyağ, peynir ve yoğurt, doyurucu özelliklerinin yanısıra besin değeri yüksek gıdalar olarak mutfaklarımızda baş köşeyi aldı Süt ve mucizeleri tüm dünyaya yayılarak beslenme sistemlerine yerleşti Dünyada mevcut olan bine yakın peynir çeşidi olduğu düşünüldüğünde, bu mucizenin önemi daha da açık ortaya çıkıyor Tereyağ ise dünya mutfaklarının en çok aranan ve tüketilen yağlarının başında geliyor Yoğurt, son 30 yıldır en sağlıklı ürünlerden biri olarak Türkçe ismiyle, dünya sofralarından geniş kullanımlara yelken açtı
Süt ve süt ürünlerinin, tereddütsüz tüm dünyada yaşayan insanların damaklarında ortak bir lezzet kanaati oluşturması çok ilginçtir Bu ortak lezzet kanaatinin sırrı ise sütün içinde bulunan, tadına doyulmaz süt yağıdır Sütün yağını çıkarıp sofralara katmak ise bambaşka bir inceliktir
Türk mutfağındaki önemli lezzet kaynaklarından biri olan kaymak, en yalın ifadeyle sütün yağının yoğunlaştırılmasıyla elde edilir Günümüzde, ağırlıklı olarak hamur işi tatlılarının yanı sıra ve ayva ve kabak tatlısının yanında sunulur kaymak Fakat kullanımı tereyağdan çok daha önceye uzanan kaymak, yıllar boyu mutfaklarda pişirme yağı olarak yoğun kullanılmıştır Günümüzde halen helvada, yumurta yemeklerinde, pilavlarda ve hatta Saraybosna'da pişirilen “cevapçiç” (bir nevi kebap) üzerinde kullanılmaktadır
Fakat kaymağın gerek üretim zorlukları, gerek sütün daha verimli kullanılma arzusu, gerekse saklama koşullarının güçlüğü, insanları muhafazası daha kolay ekonomik yağların kullanımına yöneltmiştir Kaymak, ancak çok önemli zamanlarda tatlılara eşlik ederek tüketilir olmuştur Kaymağın damaklarda ve akıllarda oluşturduğu incelikli lezzet algısı, onu günlük dilimizde güzeli ve en iyiyi betimlemek üzere çok sık kullanılan bir sıfat haline getirmiştir Özellikle eskiden, boyunlarına astıkları askıda taşıdıkları yoğurdu satanlar, satış yapabilmek ve ürününün kalitesini vurgulamak için “yoğurdum kaymak”, dondurmacılar ise “dondurmam kaymak” diyerek seslenirlerdi sokaklarda
Kaymak, çeşitli hayvan sütlerinden yapılsa da daha çok, manda sütünden elde edilir Manda sütü, kaymak bağlama özelliği ve renginin daha beyaz olması nedeniyle tercih ediliyor Uzmanlar tarafından da bu sütün yağ ve kuru madde oranının diğer sütlere göre daha yüksek olduğu belirtiliyor Ülkemizde geleneksel üretim tekniğinden kaynaklanan başlıca iki tip kaymak bilinir
Bunlardan biri lüle kaymak, diğeri ise Afyon kaymağıdır Kaymak üretimi daha çok Afyon, Edirne, Kocaeli, İstanbul, Bursa, Balıkesir, Ankara illeri ve çevrelerinde yapılır
Kaymak, Türk mutfak kültürünün en köklü lezzetdir Kaymak ve kaymaklı ürünlerin, unutulan değerlerimizin arasına katılmasını engellememiz gerekmektedir
Tarifler
Kaymaklı Kayısı Dolması
Hazırlanışı:
Kayısılar 2 saat kadar
soğuk suda bekletilir,
5 dakika şekerli suyla beraber kaynatılır soğumaya bırakılır Soğuyunca bıçakla kayısıların arası açılır,
içlerine kaymak doldurulur İsteğe göre fıstığa batırılarak servis edilir
Malzemesi:
500 gr kayısı ( kuru kayısı )
250 gr kaymak
1 yemek kaşığı yeşil fıstık
250 gr toz şeker
250 gr su
Kaymaklı Ekmek Kadayıfı
Hazırlanışı:
Ekmek kadayıfı suyla ıslatılıp yaklaşık 1 saat bekletilir 300 gr şeker tavada karamel olana kadar yakılır Ayrı bir tencerede şurup kaynatılır, kaynayan şurubun içine karamel sos dökülür Islatılan ekmek kadayıfının suyu süzülür, üzerine hazırlanan şerbet dökülür ve ağır ateşte pişirilir Arasıra ekmeğin üzerine şurubundan dökülür Ekmek kadayıfının hazırlanması için 1 saat kadar ağır ağır pişirilir, soğumaya bırakılır Arasına kaymak konularak sarılır İsteğe göre yanına ahududu sos ve üzerine yeşil fıstık serpilebilir
Malzemesi:
1 adet ekmek kadayıfı
( hazır alınır )
2 5 kg toz şeker
2 5 lt su
300 gr şeker
( karamel için )
1/2 limon
500 gr kaymak
Kaymaklı Yumurta
Malzemesi:
4 adet yumurta
100 gr kaymak
1/4 kahve kaşığı tuz
Hazırlanışı:
Kaymak, tavada erimeye bırakılır, eridiğinde yumurtalar üzerine kırılır
Tuz ilave edilerek yumurtalar pişinceye kadar, kısık ateşte ağzı kapalı olarak pişirilir Sıcak olarak servis edilir Arzuya göre pul biber veya toz kırmızı biber serpilebilir
Kaymaklı Gözleme
Malzemesi:
1 adet yufka
2 yemek kaşığı kaymak
2 yemek kaşığı böğürtlen
1 yemek kaşığı toz şeker
1 yemek kaşığı pudra şekeri
1 adet yumurtanın beyazı
Hazırlanışı:
Önce yufka 20cm eninde uzunlamasına kesilir Yufkanın ilk ucuna kaymak, böğürtlen ve toz şeker konulur Katlayarak muska şeklinde sarılır Yumurta beyazı sürülerek yapıştırılır Teflon tava veya 1700 fırında iki tarafı kızarana kadar pişirilir Sıcak olarak servis edilir Üzerine pudra şekeri serpilir İsteğe göre yanında dondurmayla servis edilir
|