Prof. Dr. Sinsi
|
Deniz Taşıtları Ve Türleri
Deniz taşıtları ve türleri
Deniz taşıdı Denizlerde yük ve yolcu taşımak için kullanılan vasıtalara verilen ad Ufak kayıktan büyük transatlantiklere kadar bütün deniz vasıtalarına bu ad verilir
Deniz taşıtları yapımı, ilk, çağlardan beri insanlar tarafından geliştirilmiştir Suyun taşıma gücünü gören ilk çağ insanları, bunun sebeplerini incelemeden, denizin bu gücünden faydalanma yoluna gitmişlerdir Bu sebeple, ilk medeniyetlerde, deniz taşıtlarının, önemli bir yer tuttuğunu görürüz
Deniz taşıtlarında ilk adımlar, Akdeniz çevresinde medeniyet kurmuş olan mîlletlerde görülmüştür Mısırlılar, Fenikeliler, Yunanlılar, uzun yüzyıllarda, Akdeniz'e ve çevresine, yaptıkları ve git, tikçe geliştirdikleri deniz taşıtları ile egemen olmuşlardır Yine bu çağlarda, Uzakdoğu'da Çinlilerin, çeşitli deniz taşıtları yaptıkları bilinmektedir
Orta çağ'ın ilk Samanlarında deniz taşıtlarında fazla bir ilerleme görülmez Fakat 1 000 yıldan beri Çinlilerin biledikleri sanılan pusulanın Araplar aracılığı ile Avrupa ya ulaşması, deniz taşıtları yapımında, büyük bir gelişmenin başlamasına yol açmıştır Pusula ile, denizler aracılığı ile bilinmeyen çok uzak yerlere kolaylıkla gidilebilme imkânının sağlanması, deniz taşıtlarının gelişmeşin de önemli rol oynamıştır Bu sebeple, Orta Çağ'da Portekizliler, Venedikliler, Cenovalılar, İspanyollar, gemi yapımında çok ilerlemişler, yeni yeni karaların keşfedilmesi yolunda büyük gayretler sarf etmişlerdir
Deniz taşıtlarında, bu çağlardaki önemli bir gelişme, yelkenli gemilerin daha çok gelişmesi ile olmuştur Böylece büyük çapta deniz taşıtlarının yapılabilmesi imkânı sağlanmıştır
Fakat, deniz taşıtlarında asıl gelişmeyi buharlı gemilerin yapılması sağlamış bu suretle gemilerin tonilatolarında büyük bir artma olmuş, zamanla bu gelişme, gemilerin yapımına da girerek, tahta tekneler yerine, demirden gemiler yapılmaya başlanmıştır Böylece medeniyetin ilerlemesi ile deniz, taşıtlarında ilerlemeler kendini göstermiş, deniz taşıtlarına, türbinler uygulanmış , deniz taşıtlarının cinslerinde artma olmuş, son yıllarda da atom enerjisinin deniz taşıtlarına uygulanması yoluna gidilmeye başlanmıştır
En büyük gelişme günlerini yaşayan deniz taşıtları, bugünkü medeni dünyanın en önemli taşıtları olmak özelliğini muhafaza etmektedirler îlk çağların 30 50 tonluk deniz taşıtlarının yerini, bugün 60 000 - 70 000 tonluk deniz taşıtları almıştır
Bugün kullanılmakta olan başlıca deniz taşıtları şunlardır:
Transatlantik - Gemi tiplerinin en büyüğü ve en hızlısıdır Tonilâtoları çok kere 25 000 in üzerindedir, hızlan da saatte 25 mil kadardır Yolcuların rahat etmeleri için her türlü konfor düşünülerek yapılmıştır
Yolcu gemileri -Hem yolcu, hem de yük taşıyabilen gemilerdir Hızlan saatte 15 mil, tonilâtoları da 10 000 ton kadardır
Şilepler - Yalnız yük taşımak ü-zere yapılmış gemilerdir Tonilâtoları çok kere 5 000 den başlar Hızları 14 mil civarındadır, Mal yüklemek, boşaltmak için kuvvetli vinçleri ,Tanker, Akaryakıt taşımak için özel bir şekilde sarnıç halinde ambarları olan teknelerdir
Bunlardan başka özel amaçlar için yapılmış olan gemiler vardır Sığ yerler, deki çamuru temizleyen tarak dubaları büyük gemileri limana girip çıkarlarken çeken römorkörler, soğuk denizlerdeki buzları parçalama gemileri, ölçü ve harita gemileri, trenleri taşıyan feribotlar, otomobil ve arabaları taşıyan araba vapurları vs gibi tekneler deniz taşıttan çeşitlerindendir
|