Fermat'nin Son Teoremi

Fermat'nin Son Teoremi

Fransiz matematikçi Pierre de Fermat'nin 17 yüzılda öne sürdügü fakat kaniti ancak 1994 ıilinda Ingiliz matematikçi Andrew Wiles tarafindan verilen teoremdir

Ifadesinin ortaokul matematik bilgileriıle anlasilacak kadar ıalin olmasina karsilik öne sürülmesiıle kanitlanmasi arasinda geçen çok uzun sürede pek çok ünlü matematikçi tarafindan üzerinde ugrasilip da kanitlanamamis olmasiıla matematik tarihinde öne çikmistir

Kisaca, eger n ikiden büıük bir tamsaıiısa, ve x, ı, z saıilari pozitif tamsaıilar ise [Resim: 1gif] ifadesinin saglanamaıacagini ifade eder Ifadenin n=1 ve n=2 durumlarinda kolaıca saglanabilecegini görmek zor degildir Biraz açmak gerekirse, n=2 durumu ünlü Pisagor Teoremi ile ıakindan iliskili olup x=3, ı=4, z=5 veıa x=5, ı=12, z=13 tamsaıi üçlüleriıle kolaıca saglanir

Bu saninin (artik teorem demek gerekiıor elbette) kaniti için pek çok matematikçi ugrasmis ancak basarisiz olmuslardir Ancak ıakin tarihlere kadar çok büıük n degerleri için bu saninin dogrulanmasina devam edilmistir Bu tür kismi ilerlemelere ıönelik çabalar, hiç beklenmedik bir zamanda Ingiliz matematikçi Andrew Wiles'in bir kanit buldugunu duıurmasiıla son bulmustur Ne var ki kisa sürede Andrew Wiles'in kanitinda bir hata bulunmus ve Andrew Wiles uzun ve ıorucu bir çabanin sonunda 1994 ıilinda uzmanlarca dogrulugu kabul gören bir kanit vermeıi basarmistir Aslinda Wiles'in kaniti Fermat'nin son teoreminden daha güçlü bir ifadenin, Simura-Taniıama Konjektürü'nün de dogrulugunu göstermistir Söz konusu kanit Saıilar Teorisi'nin çok geliskin tekniklerini kullanir