Kamçının Örülmesi

KAMÇI, anlaşıldığı gibi Ata vurmak için yapılmıştır ancak Adıge erkeği kamçıyı vurmak üzere, atı için çok nadir kullanırdı Kamçı onun için bir elbise gibi ata bindiği zaman kullanacağı, sağ eliyle tuttuğu atın aksesuarlarından bir parçası olmuştur

Kamçının sapını yapmak için kullandıkları malzemeler en çok hamkutey(хьамк1ут1ей) yemişen, şopşıkuey (щ1опщык1уей) ağaçlarından olurdu

İçinde sayıca feden i(yassı ince deri, sırım) çok olarak örülmüş kamçı daha kıymetli sayılırdı Kamçının yaprağına mısırıbdz ile(deri delgisi) 1?4 arası delik açılır, kenarlarına (ştapkha ile) nakış atılırdı

Kamçının örülmesi: Hepsinden önce üzeri, ip şeklindeki derilerle (feden) örülecek olan iç kısmı (kumıle) hazırlanır İç kısmı kalın deriden uygun olacak şekilde yuvarlak, 50 cm uzunluğunda, arka tarafı biraz kalın, uç tarafı birazcık yassı olacak şekilde kesilir Daha sonra yay gibi sert, esnek yassı şıvgın yay gibi eğilir Kumılenin çevrisini dolanacak özel kesilmiş ince derinin(sırım) uzunluğunu kumılenin iki katı uzunlukta kesiyorlar Örnek verecek olursak; kumılenin kalınlığı 5 mm İse, onu 18 mm Uzunluğunda iplik dolanır Feden(sırım) olarak hazırlayacakları malzemenin eni 18 mm Dir (feden yaşıpenu felırır 18 mm yibuğuağu yağahazır) Kumılenin üstüne kaç tane feden öreceklerse (6?8?10) 18 i bu sayıya taksim ediyorlar 6 feden olarak öreceklerse (18: 6 = 3), her fedeni 3 mm Eninde hazırlıyorlar 8 fedenle örmek istiyorlarsa (18:8=2,2) her fedeni 22 cm eninde hazırlıyorlar 10 fedenle örmek istiyorlarsa (18:10=1,8) 1,8 cm eninde hazırlıyorlar

Feden olarak kullanılacak malzemenin kalın tarafı kesilmeden 6?7 cm uzun bırakılır bunlar kumılenin arkasına sarılır, iki ucu yaya(şabzekhu) sıkı sıkıya bağlanır ondan sonra kamçı örmeye başlanır Örerlerken fedenler hafif ıslak olur, her taraftan esneterek(en, boy) sıkıca sarılarak birbirine geçirilir Bu iş yapılırken şekil 2 de görülen aletten istifade edilir Bu alet tahtadan yapılmış; uzunluğu 10?12 cm eni 2?3 cm kalınlığı 1 cm veya 2 cm dir Bunun bir tarafından kumıle geçebilecek şekilde delinir Bu aletin içinden kumıleyi geçirip ucunu yaya bağlıyorlar Bu aletle örgü yapılırken sık, sık geriye doğru bastırıldığında örgü sıkı ve sağlam olacaktır

Kış Hazretali
Çeviri: Atalık Rafet