Fiyord Nedir?

Fiyord Nedir?
Fiyordlar, İskandinavya kıyılarında sık rastlanan jeolojik oluşumlardır Bunlar,iki taraftan sarp kayalıklarla çevrili uzun, dar ve derin koylardır Fiyordlar buzul aşındırması sonucunda oluşurlar Onbinlerce yıl boyunca yağan karların birikmesiyle oluşan buzullara vadi buzulu denir Kutuptaki buzlar gibi düz yüzeyler üzerinde oluşan buzullara ise kıtasal buzul adı verilir Buzdan ırmaklar, günde iki santimetreyle bir metre arasında değişen bir hızla hareket ederler Diğer ırmaklardan çok daha güçlüdürler ve vadiler boyunca ilerlerken bu vadilerin yamaçlarını kolayca aşındırıp taşırlar Bu sayede Tekne vadi, U vadi denilen buzul vadileri oluşurBu vadiler kutup bölgelerinde deniz seviyelerine kadar inerlerTürkiye gibi orta enlem ülkelerinde vadi buzulları 2000m'ye kadar inmiştirBuzul dönemlerinde buharlaşan sular yeryüzüne genel olarak kar olarak inerBugünkü gibi akarsularla yeniden denize taşınmazKaralar üzerinde kar ve buz olarak birikirUzun süreli bu döngü sonunda deniz seviyesi bu günkü seviyeye göre yaklaşık 130 metre alçalmıştırBuzul vadileri -130 metre seviyesindeki denizlerde son bulmuştur

Buzul dönemi sona erip hava sıcaklıkları yükseldikce vadi buzulları erimeye başlamış, daha yükseklere doğru çekilmiştirBuzulların erimesiyle deniz seviyesi yükselmiş, geri çekilen buzul vadilerini yükselen deniz suları doldurmuş fiyordlar oluşmuştur

Ülkemizde vadi buzulları deniz seviyesine kadar inmediği için fiyord görülmezAncak 2000 metrenin üzerindeki dağlarımızda buzul aşındırma ve biriktirme şekilleri vardırSinop'taki Hamsilos koyunun fiyord olup-olmadığı tartışılır



Dünya'nın en büyük fiyordu, Norveç'deki Soğne Fiyordudur



Sogne Fiyordu (Sognefjorden), Grönland'daki Scoresby Sund'dan sonra dünyanın en büyük ikinci, Norveç'in ise en büyük fiyordudur Kuzey Norveç, Sogn og Fjordane'de bulunan Sogne Fiyordu'nun ağzı 72 km, genişliği ise 203 km dir



Ulvik Fiyordu (Norveççe: Ulvikafjorden), Norveç'in Hordaland ilinin Ulvik komününde bulunan ve Hardangerfjord'un yan fiyordu olan Osa Fiyordu'nun kolu olan fiyord
Uzunluğu 6 kilometre olup Birgjetangen ile Staursnes'in arasınındaki girişinden kuzeye doğru giderek Ulvik kasabasına doğru gider Ulvik kasabasının merkezinde doğu istikametine dönerek 2 kilometre daha devam eder Fiyordun iç kısımına Ulvikapollen denir Ulvikapollen'in güneyinde Hjeltnes köyü bulunur572 no'lu devlet karayolu (Riksvei 572) fiyordun batı sahilinden geçerek Ulvik'a kadar gider 300 no'lu il karayolu (Fylkesvei 300) ise Ulvik kasabası ile Ulvik komünü'ne bağlı Osa'yı birbirine bağlar

İzlanda fiyortları listesi



Arnarfjörğur
Álftafjörğur
Berufjörğur
Borgarfjörğur
Breiğafjörğur
Dırafjörğur
Eskifjörğur
Eyjafjörğur
Fáskrúğsfjörğur
Faxaflói
Hamarsfjörğur
Hornafjörğur
Hrútafjörğur
Húnaflói
Hvammsfjörğur
Hvalfjörğur
Ísafjarğardjúp
Ísafjörğur
Kollafjörğur
Mjóifjörğur
Norğfjörğur
Ólafsfjörğur
Patreksfjörğur
Reyğarfjörğur
Seyğisfjörğur
Siglufjörğur
Skagafjörğur
Skjálfandi
Skutulsfjörğur
Steingrímsfjörğur
Tálknafjörğur
Vopnafjörğur
Öxarfjörğur