Bölgeler Ve Bölgelerde Yetişen Ürünler

Doğu Anadoluda yetişen ürünler

Doğu Anadolu bölgesinde, ekili-dikili alanların oranı düşüktür Bunun başlıca nedeni, bölgenin ortalama yükseltisinin fazlalığı ve dağların geniş yer tutmasıdır Bu yüzden ekim alanları, ancak çukur ovaların tabanlarında geniş biçimde yayılır Ayrıca, vadi tabanlarının elverişli yerlerinde ve yaylalarda, dağınık ekim alanlarına raslanır

Toplam ekili alanların büyük bölümü (%91) tahıl, özellikle de buğday ekimine ayrılmıştır Buğdaydan sonra ikinci sırayı arpa alır (arpa bazı yerlerde, buğdaydan daha az sıcaklık istediği ve kısa yetişme süresine daha kolay uyduğu için buğdaya tercih edilir ve Erzurum-Kars bölümünün yüksek yerlerinde yaygın biçimde ekilir) Hakkâri'de buğdaydan sonra ikinci sırayı mısır alır Bitlis ilinde buğday-çavdar karışımı ekim, geniş yer tutar; ayrıca, darı ekimi geleneksel önem taşır Doğu Anadolu'da çavdar üretimi bu ürünlerin çok gerisinden gelir (en çok Erzurum' da yetiştirilir); sanayi bitkileri ekimi de çok az yer tutar Ekilen başlıca sanayi bitkisi pamuktur (Malatya, Elazığ, özellikle de İğdır ovalarında)

Malatya ve Bitlis illerinde tütün yetiştirilir Diyarbakır ilinin Doğu Anadolu bölgesi sınırları içine taşan kesimlerinde, tütün ekimi yer yer (Lice) önemlidir Yakın dönemde bölgede şeker fabrikaları kurulmasıyla, bu fabrikalara ürün gönderecek yakın alanlarda (Elazığ, Erzincan, Erzurum, Malatya, Kars yöreleri) pancar ekimine başlanmıştır Dikili alanlara ayrılan yerlerin oranı, Doğu Anadolu'da son derece azdır Meyve ağaçları yüksek kesimlerde bütünüyle ortadan kalkmıştır Buna karşılık, soğuklardan korunmuş çöküntü alanlarında, sulama yardımıyla çeşitli ve nitelikli meyveler yetiştirilir Malatya'nın bahçelerinde sulamayla yetiştirilen çeşitli meyveler arasında en tanınmışı, kurutulmaya elverişli kayısıdır

Elazığ ve Erzincan ovalarında da çeşitli meyveler yetiştirilir Ama, Erzurum ovası 1 800 m'yi aşan yükseltisiyle meyve yetiştirme alanının dışında kalır Van gölü kıyısında kuytu yerlerde ve İğdır ovasında sulamayla iyi nitelikli meyve yetiştirilir Meyve yetiştirilen yerlerde bağlar da yer alır; ama yüksek kesimlerde ortadan kalkmaktadır (en çok bağ, Malatya ilinde bulunur; Malatya'yı Elazığ izler) Doğu Anadolu zeytin ağacı yetiştirmeye elverişli değildir Bölgenin yüksek kesimlerinde kış sebzeleri (özelikle lahana) yetiştirilir; sebze yetiştiriciliği, ancak alçak ovalarda çeşitlilik kazanır

Güney Doğu anadolu Bölgesi'nde yetişen tarım ürünleri
Buğday : Bölgedeki tarım alanlarının yarısından fazlasında buğday ekilir En fazla ekim alanına sahip Şanlıurfa’yı Diyarbakır izler

Arpa : Bölgede yetiştirilen diğer önemli tahıl olan arpa, en fazla Şanlıurfa, Siirt ve Adıyaman’da yetiştirilir

Pamuk : Bölgede en fazla ekilen endüstri bitkileri arasında yer alan pamuk, halen sulanmakta olan Akçakale ve Gaziantep’te yetiştirilir

Kırmız Mercimek : Kuraklığa dayanıklı bir baklagildir Türkiye üretiminin tamamına yakınını bu bölge sağlar En çok Şanlıurfa ve Gaziantep’te yetiştirilir

Susam : Az bir alanda ekimi yapılmaktadır Ancak üretimi bölge için önem taşır

Çeltik : Siverek’te yetiştirilmektedir

Antep Fıstığı : Bölgenin karakteristik ürünüdür Üretimin % 90’ı bu bölgede gerçekleşir

Üzüm : Özellikle Gaziantep çevresinde bağcılık gelişmiştir Üretilen üzüm yaş olarak tüketilmesinin yanı sıra pekmez, pestil ya da içki yapımında kullanılır

Zeytin : Akdeniz ikliminin etkileri görülen Gaziantep yöresinde Kilis ve Islahiye çevresinde yetiştirilir

Tütün : Sulama ile birlikte ekim alanları genişlemektedir Üretimde Adıyaman ve Batman önde gelir

Sebze : Sulanabilen alanlarda domates, biber, patlıcan gibi çeşitli sebzeler yetiştirilmektedir

Meyve : Bölgenin karpuz üretiminde ayrı bir yeri vardır Özellikle Diyarbakır çevresinde ağırlığı 20 kg’ı aşan karpuz yetiştirilmektedir

İç Anadolu Bölgesi'nde yetişen ürünler

Bölge ekonomisinin temeli tarıma dayanır ekili - dikili alanların oranı bakımından Marmara Bölgesi'nden sonra ikinci sırada yer alır çalışan nüfusun büyük bir kısmı tarımla uğraşır
İklimin yarı kurak karakterine rağmen, çok geniş alanlar tarıma ayrılır Bölgenin tarımı iklim şartlarına bağlıdır Özellikle ilkbahar yağışlarının yetersizliği veya gecikmesi, tahıl üretiminde önemli dalgalanmalar meydana getirir, iklim yarı kurak olduğu için nadas ihtiyacı duyulur Tarımın en önemli problemi sulamadır Bu amaçla büyük sulama kanallarının (barajların) yapılması ve yeraltı suyundan yararlanılması gerekir Ekonominin temeli tarım ve hayvancılığa dayanır Türkiye'de ulusal gelirin %20'sini bu bölge sağ*lamaktadır
Tarım ürünleri içinde tahıllar başta gelir Türkiye genelinde tahıla ayrılan toprakların yarıya yakını bu bölgededir Yer şekilleri ve iklim koşulları tahıl tarımını öne çıkarır Düzlüklerin geniş yer kapla*ması makineli tarımı kolaylaştırmıştır
Bölgenin sulanabilen bölümlerinde şeker pancarı tarımı yapılır Buğday, şeker pancarı ve elmanın en fazla üretildiği bölgedir Şeker pancarının özellikle Konya, Ankara, Eskişehir, Kayseri ve Niğ*de gibi şeker fabrikalarının bulunduğu yerlerde ekimi yapılır
İlkbahar yağışı ve yaz kuraklığı tahıla uygun ortamı oluşturmuştur Türkiye'nin tahıl ambarıdır Sulanabilen arazinin azlığı buğday ekim alanlarının ge*niş olmasına yol açmıştır Alan bakımından toprakların en fazla olduğu bölgemizdir Bu bölgemiz en büyük 2 bölgemizdir

Akdeniz Bölgesi'nde yetiştirilen ürünler

Kıyı kesiminin başlıca ürünleri pamuk, susam , yer fıstığı , turunçgiller, muz , zeytin , incir , üzümdür, Bu kesimde yapılan bitkisel üretimi farklılaşmış dalı da özellikle Antalya ve Mersin dolaylarında yoğunlaşmış olan turfanda sebzecilik ve seracılıktır; üretim özellikle son 10 yıl içinde hızla artmıştır
Göller yöresi ve Teke yöresinin iç kesimlerindeki tarımsal etkinlik ise iklim ve toprak özelliklerine bağlı olarak hemen hemen tümüyle farklı bir nitelik taşır Bu kesimde daha çok kuru tahıl tarımı egemendir Sulana bilen alanlarda ise iklim koşullarına uygun sanayi bitkileri ve meyveler yetiştirilir Bu yörelerdeki dağlık alanlar hem ovaların doğal su deposu hem de yazın ovalardan getirilen sürüler için yaylak işlevi görür Tarım takviminin farklı oluşu yüzünden , dağlık alanlardaki kırsal kesimde yaşayan halkın birbölümü zaman zaman aşağıdaki ovalara inerek tarla işlerinde çalışır
Modern tarım teknikleri kullanıldığından üretim miktarı fazladır Yetiştirilen birçok ürünün Türkiye içindeki payı yüksektir Türkiye pamuk üretiminin %41 gül yaprağı ve muz üretiminin tümü turunçgillerin %89,
yer fıstığı üretiminin % 90 , soya üretiminin %91, karpuz üretiminin %29, domates üretiminin %21, üzümün %17 ve zeytin üretiminin de %15 Akdeniz Böl’nden sağlanır

Marmara Bölgesi'nde yetişen tarım ürünleri
Buğday : Trakya’da Ergene Bölümü’nde yoğun olarak yetiştirilir Bölge, üretimde İç Anadolu’dan sonar 2 sırada yer alır

Ayçiçeği : Tohumlarından yağ elde etmek için yetiştirilir Türkiye üretiminin % 80 ini bu bölge karşılar Ergene ve Güney Marmara Bölümleri’nde ekimi yoğunlaşır

Şekerpancarı : Trakya, Güney Marmara ve Adapazarı ovalarında ekim yapılır

Tütün : Bölge, Türkiye üretiminde 3 sırayı alır Bursa, Balıkesir, Adapazarı’nda ekimi yoğunlaşır

Mısır : Bölge, üretimde Karadeniz’den sonra 2 sırayı alır Adapazarı ve Bursa önemli ekim alanlarıdır

Pirinç : Meriç ovalarında ekimi yoğunlaşır Edirne bölge üretiminde ilk sırayı alır

Şerbetçi otu : Bira sanayinde tad ve koku verici olarak kullanılır Bilecik Yöresi’nde ekimi yapılır

Zeytin : Güney Marmara Bölümü’nde Gemlik ve Mudanya Yöresi’nde üretimi yoğunlaşır Bölge, üretimde Ege’den sonar 2 sırayı alır İri kalitede sofralık zeytin yetiştirilir

Akdeniz Bölgesi'nde yetişen tarım ürünleri
Kıyı Bölgesi Tarım Ürünleri
Kış ılıklığına bağlı olarak turunçgil ve muz üretimi yapılır Muzun %100’ü, turunçgillerin % 88’i bu bölgede üretilir Ayrıca Türkiye pamuk üretiminin % 35’i, sebzenin % 26’sı, yerfıstığının % 88’i anasonun % 65’i ve susamın % 80’i bu bölgeden sağlanmaktadır

Göller Yöresi Tarım Ürünleri

Burada yetiştirilen ürünler kıyı kesiminden farklılaşır Tahıl, haşhaş, anason, şeker pancarı, gül ve tütün yetiştirilir

Ege Bölgesinin Tarım Ürünleri

Tütün : Türkiye tütün üretiminin % 50’sini bu bölge karşılar Tüm kıyı ovalarında ekimi yapılan ve yurt dışına ihraç edilen tütün en çok Bakırçay Ovası’nda yetiştirilir

Zeytin : Akdeniz ikliminin tanıtıcı kültür bitkisi olan zeytin en çok Ege Bölgesi’nde yetiştirilir Türkiye üretiminin % 48’ini Ege Bölgesi sağlar Edremit – Ayvalık Yöresi başta olmak üzere tüm kıyı kesiminde ve yer yer 100 km içerilere kadar zeytin yetiştirilir

Üzüm : Türkiye’de üzüm üretiminin % 40’ını sağlayan bölge 1 sırada yer alır Kurutularak ihraç edilen çekirdeksiz üzümün tamamını Ege Bölgesi üretir Başta Gediz Ovası olmak üzere Büyük ve Küçük Menderes ovalarında yetiştirilir

İncir : Kış ılıklığı isteyen ve Akdeniz iklimine uyumlu olan incirin %82’si bu bölgede yetiştirilir Büyük Menderes, Küçük Menderes ve Gediz ovalarında incir üretimi yoğunlaşır Kurutularak yurt dışına ihraç edilen incirin en çok yetiştirildiği yer ise Aydın’dır

Pamuk : Akdeniz iklimine uyumlu olduğundan kıyı ovalarında ekimi yapılır Büyük Menderes ve Gediz ovalarında üretimi yoğunlaşır Türkiye üretiminin % 42’sini sağlayan Ege Bölgesi üretimde ilk sırayı alır

Turunçgiller : Akdeniz iklimine uyumlu olan ve kış ılıklığı isteyen turunçgil üretimi, İzmir’in güneyindeki kıyı ovalarında yapılrı Türkiye üretiminin %10’unu sağlayan bölge, Akdeniz Bölgesi’nden sonra 2 sırayı alır

Pirinç : Çöküntü ovalarında ekimi yoğunlaşır

Sebze : Bölgenin sebze üretiminde önemli bir yeri vardır Domates, biber, patlıcan, patates, salata, kereviz, pırasa, başlıcalarıdır

Meyve : Bölge kendine özgü meyve üretimi ile diğer bölgelerden ayrılır İncir, turunçgil ve üzümün yanı sıra elma ve kiraz üretimi de önem taşır

Haşhaş : Tohumundan yağ ve kozasından morfin yapımında kullanılan afyon sakızının elde edildiği bir bitkidir Bu nedenle ekimi devlet kontrolünde yapılır Türkiye üretiminin %90’ını Ege Bölgesi karşılar Afyonkarahisar çevresinde ekimi yoğunlaşır

Tahıllar : Bölgede üretilen tahıl ülke üretiminin % 10’a yakın bölümünü karşılar Tahıllardan buğday ve arpa, Afyon, Kütahya, Denizli ve Uşak’ta üretilir

Şekerpancarı : Önemli bir endüstri bitkisi olan şekerpancarı Afyon, Kütahya ve Denizli’de üretilir

Ayçiçeği : Denizel etkilerin sokulmadığı İç Batı Anadolu’da sulanabilen alanlarda yetişir

Baklagiller : Uşak, bölgede nohut üretiminin en fazla yapıldığı yerdir