Taş Bloklarının Çıkartılması-Kırılmış Taş Üretimi

Taş Bloklarının Çıkartılması-Kırılmış Taş Üretimi



Kayaç kütlelerinin çoğunda doğal çatlaklar ve dilinimler vardır; kayaç bu çatlak ya da dilinimler boyunca, başka herhangi bir doğrultudakinden daha kolay parçalanır Taşocağı işletmecisi, bu tür çatlaklann konumunu ve nereye kadar uzandığını belirleyerek arduvaz ve hatta granit gibi sert kayaçlan bile patlayıcılardan yararlanmadan parçalayabilir Zaman zaman kayaçta bir delik açılır ve buradan alınan silindir biçimli taş örneğii ve niteliği saptanır incelenerek kayacın derinliği

Bloklar çoğu kez, ocakta henüz ana kayaç kütlesinden tam olarak ayrılmadan, kabaca da olsa istenen biçimde kesilebilir Bazı kumtaşı türleri gibi daha yumuşak kayaç bloklannı kesmek için özel olarak tasarımlanmış makineler kullanılabilir Bu makineler kayaç üzerine döşenmiş raylar boyunca ileri geri hareket ettirilebilir ve bu gidip gelme hareketi sırasında makinenin motorlu keskisi ya da şerit testeresi kayaçta derin oluklar açar Belirli bir biçim verilmiş büyük taş bloklar bu yöntem kullanılarak kesilip çıkarılabilir




Granit gibi çok sert kayaçlarda taşocağı işletmecisinin yararlanabileceği türden herhangi bir çatlak ya da dilinim bulunmayabilir; bu gibi durumlarda kayaçta önce bir dizi delik açmak gerekir Bu deliklere çelik kamalar sokularak kayaç bloğu çatlayıncaya kadar zorlanabilir Bazen bu deliklere az miktarda patlayıcı madde doldurulup patlatılarak kayacın yan yana dizili olan bu delikler boyunca yanlması sağlanabilir Bu yöntemlerle 5 metre genişliğinde, 2 metre kalınlığında ve 30 metre uzunluğunda taş bloklar elde edilebilir Eğer gerekiyorsa, bu bloklar biçme, yüzey düzleme ve perdahlama işlevlerini yerine getiren kesme makineleriyle daha küçük boyutlu bloklara ayrılabilir

Kırılmış Taş Üretimi Kırılmış taş (mıcır) üreten taşocaklannda kayacın yerüstünde görülen kesiminden (alın) aşağı doğru bir dizi küçük delik açılır Sonra bu deliklere doldurulan patlayıcılar birbiri ardı sıra hızla patlatılır Bu yolla tek bir patlatmada taşocağımn alnından çok büyük miktarda kayaç parçalanıp çıkarılabilir ve büyüklükleri çok farklı, biçimleri düzensiz kayaç toprakları elde edilir Yükleyiciler bu topaklan, kırma tesisine taşıyacak olan büyük kamyonlara yükler Burada büyük topaklar kırma makinelerinde (kınalarda) kınlır ve elde edilen kınlmış taş bir dizi elekten geçirilerek parça iriliğine göre aynhr Mıcır olarak en çok yararlanılan kayaçlar granit (bu sözcük burada birçok sert korkayaç türünü kapsamak üzere kullanılmıştır), kum-taşı ve kireçtaşıdır

Yol yapımında, sözgelimi "balast" olarak demiryolu traverslerinin altına sermek için ve beton yapımında çok miktarda kınlmış granit ve kumtaşı kullanılır Aynı amaçlarla kireçtaşından da yararlanılabilir Kireçtaşı bundan başka kireç haline getirilerek kimya sanayisinde ve tarımda, eritici olarak da çelik sanayisinde kullanılır Pek çok taşocağında kayaçlar genellikle, hiçbir kullanım değeri olmayan bir toprak katmanı ve havanın etkisinde kalmış ka-yaçlarla örtülü bulunur Taş çıkarmaya başlamadan önce bu örtünün kaldırılması gerekir